Algemeen Overleg Moties en Toezeg­gingen LNV-begroting 2007 (eerste termijn)

Inbreng Partij voor de Dieren, Esther Ouwehand

Algemeen
De Partij voor de Dieren kijkt met vreugde en zekere trots terug op de behandeling van de landbouwbegroting in december 2006. Voor de eerste keer in de parlementaire geschiedenis in Nederland ging 80% van het debat over dierenwelzijnsonderwerpen. Het verheugt mij de resultaten van deze bespreking terug te zien in de brief van de minister. Hieruit blijkt ook dat er meer partijen zijn die dieren tot hun recht willen laten komen, gelet op de grote hoeveelheid diervriendelijke moties. Ik hoop dat we ook vandaag en in de komende tijd samen kunnen laten zien dat symboolpolitiek niet volstaat, maar dat er echt iets ten goede moet en gaat veranderen voor dieren.

Bescherming van markt voor producten die op onduurzame en dieronvriendelijke wijze zijn geproduceerd

• Motie Thieme etikettering gebruik eieren (nr 68) & reactie Minister (29 03 07)
• Brief minister verplichte etikettering (16 01 07),
• Brief minister nav kamervragen Thieme over bescherming Nederlandse markt tegen dieronvriendelijke producten (29 03 07)

De Partij voor de Dieren heeft bij de behandeling van de landbouwbegroting een motie ingediend om te onderzoeken of etikettering van de herkomst van eieren welke in producten zijn verwerkt mogelijk is. Deze motie is aangenomen en met voortschrijdend inzicht van een nieuw kamerlid wil ik het onderwerp van deze motie wat breder trekken. Het gaat namelijk ook om de mogelijkheden voor verplichte etikettering van allerlei dierlijke producten uit binnen en buitenland om zo de consument meer duidelijkheid te verschaffen over de herkomst van de ingrediënten en de mate van duurzaamheid en diervriendelijkheid daarvan. Niet alleen de productplussen (biologische eieren) maar vooral ook de productminnen (batterij-eieren) zouden niet meer mogen ontbreken op de etiketten van producten waar ze in verwerkt zijn. Graag uw reactie!
De Partij voor de Dieren is blij met de mededeling van de minister dat zij zich in wil spannen voor ons voorstel van verplichte etikettering en dat zij dit binnen de volgende WTO onderhandelingen aan de orde wil stellen. Ook kijkt de Partij uit naar de inspanningen van de minister om de mogelijkheden via de Groene Box steun verder uit te werken zowel voor de noodzakelijke investeringen voor het welzijnsvriendelijker maken van huisvesting van varkens die nu onder deplorabele omstandigheden leven als voor exploitatie van deze bedrijven. Naast deze bemoedigende ontwikkelingen willen we ook wel wat kanttekeningen plaatsen:

1. De minister geeft aan dat steun van andere landen binnen en buiten de EU beperkt is voor deze aanpak en andere handelsbeperkende maatregelen om het dierenwelzijn in Nederland op een hoger peil te brengen. We mogen de mogelijkheden die we in Nederland zelf hebben niet negeren. De minister geeft zelf aan dierenwelzijn naar een hoger plan te willen tillen dan haar voorganger deed! Verder is het zaak, om als grootste exporteur van dierlijke producten in de EU zelf zo snel mogelijk aan de slag te gaan. Ik noem wat voorbeelden:
   
   a. Een heffing op vlees zoals de plannen van het burgerinitiatief van Milieudefensie omvatten.
   b. Een halvering van de aantallen dieren in de bio-industrie
   c. Een warme sanering van de intensieve veehouderijsector door een goede, niet stuk gereguleerde rood voor rood regeling
   d. Smaaklessen op scholen die daadwerkelijk laten zien wat er komt kijken bij de productie van vlees, inclusief de onsmakelijke uitwassen in de bio-industrie
   Hoe kijkt de minister aan tegen het denken in mogelijkheden in plaats van blijven hangen in onmogelijkheden? Gaat de minister deze ideeën mee nemen in de uitwerking van de aanpak om tot een meer diervriendelijke en duurzame intensieve veehouderij te komen?
   
2. Verplichte etikettering is een mooi streven als daarbij dus ook nadrukkelijk negatieve etikettering tot de mogelijkheden behoort. Ik zou van de minister graag willen weten hoe zij aankijkt tegen negatieve etikettering zoals op een pakje sigaretten: duidelijk leesbaar en herkenbaar en niet weggemoffeld in de kleine lettertjes. De huidige CDA fractievoorzitter Van Geel noemde vorig jaar vlees nog het meest milieubelastende onderdeel van ons voedselpakket. Dat schreeuwt om etikettering!Heeft de minister hierover al concrete ideeën ontwikkeld en wanneer denkt zij hier in Nederland tot verplichte etikettering over te kunnen gaan? Aan welke termijn denkt zij voor het nemen van maatregelen?

Motie Thieme: Verbod op verrijkte kooi en aanpassing legkippenbesluit van 2003 (nr 65)
Ook voor de minister is het duidelijk dat de invoering van een verbod op de verrijkte kooi een aanpassing vergt van het nu geldende legkippenbesluit 2003. De tweede kamer heeft met de motie duidelijk gekozen voor een snelle invoering van dit verbod. Voor de uitvoering van deze motie is het niet nodig het onderzoek af te wachten of het standpunt van de minister dat pas eind dit jaar in de Nota Dierenwelzijn wordt opgenomen. Bovendien kan het uitstellen van het verbod er toe leiden dat er tot 2012 nog versneld wordt geïnvesteerd in deze dieronterende houdsystemen zoals onder Brinkhorst in 2000 met de nertsen is gebeurd. Daarom eisen de Partij voor de Dieren en haar medeondertekenaars een stand still en een snelle aanpassing (dat is voor ons vóór de zomer) van het geldende legkippenbesluit zodat het door de kamer gevraagde verbod op de verrijkte kooi zonder omwegen wordt ingevoerd.

Motie Thieme: frequentere controle veesector (nr 67)
Uit het nieuws blijkt dat de AID al meer extra dieren in beslag heeft genomen dan vorig jaar. In hoeverre betreft dat ook dieren van varkenshouders waarvan bekend is dat 56% zich niet aan het varkensbesluit houdt? Kan de minister inzicht geven in of de 15 FTE al zijn ingezet en in hoeverre dat al heeft geleid tot extra aanhoudingen/proces verbalen in de agrarische sector (veemarkten, slachterijen, varkensbedrijven)? Kan de minister ook inzicht geven in de capaciteit en de financiering van de opvang bij deze snel oplopende aantallen inbeslagnames? Hoe garandeert u het welzijn van in beslag genomen dieren? Bent u bereid over deze aspecten van de verbeterde handhaving een afzonderlijk AO te organiseren?

Motie van der Vlies EU: verbod onverdoofd castreren (nr 73)
De motie van der Vlies gaat uit van een verbod op onverdoofde castratie in 2009 in EU verband. De minister geeft aan dat zij voornemens is niet alleen te stoppen met onverdoofd castreren, maar een algeheel castratieverbod in te voeren. Wij juichen dat als Partij voor de Dieren van harte toe. Wel zetten wij vraagtekens bij de kans die de uitvoering van deze motie biedt om zich achter de Europese procedure te verschuilen. Zoals bekend werkt deze traag en stroperig en voordat we het in de gaten hebben zitten we al in 2009, maar nog zonder castratieverbod.
Nederland is het ‘baarkanon’ van Europa wat betreft biggen die hier worden geboren en levend geëxporteerd. Dat betekent dat we als land ons niet kunnen permitteren om achteraan te hobbelen. Vooral omdat de minister zelf aangeeft dat het nog erg ambitieus is om van de andere lidstaten te verwachten dat zij in 2009 met castreren zullen stoppen. Wij zullen daarin een voortrekkersrol moeten vervullen die overeenstemt met de mate van blaam die ons treft bij de enorme aantallen biggen die hier dagelijks onverdoofd gecastreerd worden en helse pijn lijden. Elk jaar uitstel betekent alleen al in ons land 16 miljoen onverdoofd verwijderde biggenballen. Dat kan dus gewoon niet langer. Graag uw reactie!
In het rapport ‘Meer beren op de weg’ uit 2005 van onder andere LTO en de Dierenbescherming wordt de ambitie uitgesproken om in 2009 af te zijn van het castreren. De KMVD (ook deelnemer aan dat rapport) heeft in januari 2007 een standpunt over castratie uitgebracht waarin zij zeer duidelijk stellen dat zij castratie van biggen afwijzen. Mede doordat castratie (zelfs verdoofd) het welzijn en de integriteit van dieren aantast en er allerlei alternatieven voor castratie voorhanden zijn
Bovendien zijn er nu al landen die eventuele berengeur accepteren zoals Engeland en Ierland.
Vooral nu het argument dat er geen alternatieven voorhanden zijn van tafel is, moeten we toe naar een zo snel mogelijke invoering van het verbod op castratie, onafhankelijk van wat de EU doet. Ook de retail, zoals het CBL heeft aangegeven, wil van onverdoofd castreren af. Kan de minister aangeven op welke termijn zij denkt het verbod op castratie in te voeren en of zij daarbij de afwachtende passieve positie gaat innemen van level playing field in Europa of de nek wil uitsteken voor de 8 miljoen biggen in Nederland die onnodig lijden?

Motie Waalkens over verplichte certificering handel in dieren (nr 42)
De motie biedt geen ruimte aan een keuze tussen verplichte of vrijwillige certificering. De tweede kamer vraagt duidelijk om certificering van de handel in dieren verplicht te stellen, ongeacht de uitkomsten van het onderzoek dat door uw voorganger is gestart over de effectiviteit en efficiency van een verplichte (electronische) I&R. Ik zou dan ook graag van u willen weten op welke termijn u deze verplichte registratie denkt in te voeren?

Motie van Ham over actualisatie van Nota dierenwelzijn
De minister geeft al bij veel onderwerpen aan dat zij haar standpunt zal verwoorden in de nota die in het najaar verschijnt. We kijken er met spanning naar uit! In het bouwen aan de nota zou ik de minister er op willen wijzen vooral ook veel aandacht te besteden aan de wijze waarop de nota verder uitgevoerd gaat worden. De vorige nota’s Dierenwelzijn zijn namelijk met veel tam tam gepresenteerd, maar de inhoud lijkt vooralsnog in de onderste laden van het bureau te zijn beland. Er is namelijk weinig tot niets met de beleidsvoornemens gedaan.

Toezegging: installeren camera’s op veemarkten
De minister geeft aan dat zij maatregelen heeft getroffen die hebben geleid tot een vermindering van de frequentie en ernst van de overtredingen op het gebied van dierenwelzijn op veemarkten. Welke maatregelen heeft zij precies genomen? Wie controleert en op welke wijze wordt de effectiviteit gecontroleerd? Het lijkt erop dat deze uitholling van de gedane toezegging toch meer een kwestie is geweest van wat handjeklap tussen de belanghebbenden op de veemarkt en het ministerie dan dat er sprake is van controleerbaar ingrijpen. Bovendien: hoe kunt u nu al stellen dat de door u genomen maatregelen effectiever zijn dan camera’s als u de camera’s nog niet eens heeft opgehangen? Daarom mijn vraag: wanneer gaat u daadwerkelijk deze camera’s ophangen?

Toezegging randvoorwaarden ritueel slachten
U geeft aan dat bij het ritueel slachten een dier niet onnodig mag lijden. Dat roept bij mij meteen de opmerking op dat u dat wel zeer goed moet kunnen garanderen om deze opmerking ook daadwerkelijk waar te kunnen maken. Welke garanties heeft u dat dieren onnodig lijden en waaruit heeft u dat kunnen opmaken. Op welke wijze voert u hier de handhaving uit en hoe garandeert dit dat er geen excessen voorkomen? Bent u op de hoogte van het feit dat uit Engels onderzoek blijkt dat er geen enkele religieuze legitimatie is voor het onverdoofd slachten van dieren?

Toezegging: 4 miljoen voor weidevogelbeleid
De minister geeft in haar brief van 30 maart en in de brieven van 26 januari en 14 december aan dat zij 4 miljoen euro extra ter beschikking stelt ten behoeve van het weidevogelbeheer, waarvan 3 miljoen in Noord Holland en Friesland. In de brief aan de regiegroep weidevogelverbond van 26 januari stelt de minister uitdrukkelijk dat de inzet van middelen direct ten goede moet komen aan de weidevogels. De Partij voor de Dieren is van mening dat de combinatie van kievit-eierraper en weidevogelbeschermer niet te verenigen is. Ons bereikt regelmatig het bericht, meestal als misplaatste illustratie van de verbondenheid met weidevogels, dat veel weidevogelbeschermers in Friesland ook kievitseieren rapen. Het rapen van kievitseieren kan nooit ten goede komen aan de kieviten. Wij willen de minister dan ook uitdrukkelijk verzoeken personen en organisaties die zich bezighouden met het rapen van kievitseieren uit te sluiten van de subsidie die in het leven is geroepen voor het behoud van weidevogels, waaronder de kievit. Ook willen wij dat de oorzaken van de teruggang van de weidevogelstand worden aangepakt, niet de symptomen.