Bijdrage Akerboom aan debat over de mili­euraad van 20 december 2022

Voorzitter, terwijl we hier zitten is de Biodiversiteitstop gaande in Canada.

De top wordt gezien als de laatste kans om de biodiversiteitscrisis te stoppen.

1 miljoen soorten worden met uitsterven bedreigd.

Ik vroeg de minister van Natuur de vorige Milieuraad om ook de eiwittransitie op de agenda te zetten in Canada.

Een nieuw PBL-rapport toont wéér aan hoe belangrijk dat is: alleen natuurbeleid is onvoldoende, we moeten ook ons voedselsysteem hervormen naar een met minder dierlijke eiwitten.

Is de staatssecretaris bekend met dit rapport, en hoe gaat het kabinet hier gevolg aan geven in het biodiversiteitsbeleid?

Voorzitter, hoewel Nederland zich met Europa ambitieus profileert op de biodiversiteitstop, is die inzet op de eiwittransitie tot nu toe minimaal, terwijl Nederland kampioen is in het importeren van Braziliaanse soja voor veevoer.

Waaruit ook blijkt dat Nederland zich groener voordoet dan ze is, is de nieuwe natuurherstelverordening.

Deze zou volgens de minister te ver gaan voor de Nederlandse situatie, te snel gaan en er is kritiek op het verslechteringsverbod van herstelde natuur.

De Partij voor de Dieren vindt dat ongehoord.

Alle seinen voor de natuur staan op rood en we hebben nog maar weinig tijd om het tij te keren.

De inzet van de natuurherstelverordening is dat lidstaten 20% van de natuur buiten Natura 2000 gebieden voor 2030 moeten herstellen, en dat deze natuur daarna niet achteruit mag gaan.

Dat is iets wat nu al niet mag in natura 2000-gebieden, maar wat ook geldt voor beschermde soorten die buiten natura 2000-gebieden leven op basis van de vogel- en habitatrichtlijn.

Kan de staatssecretaris dit bevestigen? En wat zijn de gevreesde consequenties van het extra verslechteringsverbod?

Voorzitter, het kabinet maakt bodem en water sturend bij ruimtelijke keuzes. Kan de staatssecretaris aangeven wat zij in dit licht van de natuurherstelverordening vindt?

Erkent de staatssecretaris de urgentie van het aanpakken van de biodiversiteitscrisis, ook voor het halen van de water- en bodemdoelen?

En vindt zij ook niet dat de voorgestelde tijdlijn simpelweg noodzakelijk is om het tij te keren – zeker omdat wetenschappers zeggen dat het eigenlijk nog sneller moet?

Dan voorzitter, ga ik verder met luchtkwaliteit.

Recent is er een voorstel gepresenteerd waarmee de Europese normen voor luchtkwaliteit worden aangescherpt.

De huidige EU-normen zijn namelijk véél te slap om een gezonde luchtkwaliteit te kunnen garanderen.

Maar uit het voorstel blijkt dat wat Europa betreft de strengere WHO-normen pas in 2050 behaald hoeven te worden en dat in 2030 slechts tussendoelen worden gesteld.

Nu blijkt ook nog eens dat wat dit kabinet betreft zelfs het halen van de tussendoelen in 2030 niet heilig is!

De staatssecretaris vindt uitloop tot 2035 prima is en vindt dat zelfs daarna uitzonderingen mogelijk moeten zijn!

Ik kan het bijna niet geloven voorzitter, ik zou bijna denken dat het een foutje was.

Zo niet, dan hoor ik graag van de staatssecretaris hoe zij dit verenigt met haar verantwoordelijkheid om te zorgen voor een gezonde leefomgeving.

Dit is namelijk onaanvaardbaar.

In het belang van de volksgezondheid en gezonde leefomgeving moeten we zo snel mogelijk voldoen aan de WHO-normen.

Het RIVM heeft laten zien dat Nederland in 2030 aan de WHO-normen kan voldoen, áls er keuzes worden gemaakt over wat we nog wel en wat we juist niet meer toestaan.

Hoe gaat de staatssecretaris ervoor zorgen dat de belangen van gezondheid, milieu, klimaat en biodiversiteit prioriteit krijgen boven andere belangen?

En graag hoor ik of de staatssecretaris bereid is haar standpunt aan te scherpen en in Europa te pleiten voor het halen van de WHO-normen in 2030 in plaats van 2050.

Ook geeft het kabinet aan de integraliteit tussen klimaat-, milieu- en luchtkwaliteitsbeleid te willen bevorderen.

Hoe ziet de staatssecretaris dat concreet voor zich?

Tot slot, voorzitter.

Een wereld zonder afval, dat is waar we naartoe moeten werken. Helaas hebben we daarvoor nog een lange weg te gaan.

Maar met de herziening van de Europese verpakkingenrichtlijn wordt een stapje gezet.

Echter, de doelstelling om in 2040 per Europese inwoner de hoeveelheid verpakkingen met slechts 15% te verminderen is alles behalve ambitieus.

Aangezien de staatssecretaris er altijd zo van overtuigd is dat Nederland koploper circulaire economie is, ga ik ervanuit dat zij in Europa zal pleiten voor veel hogere doelstellingen die ook eerder moeten worden behaald. Graag een reactie.