Bijdrage Akerboom aan debat over dieren in de veehou­derij

Voorzitter,

Eigenlijk ben ik een beetje verbaasd om minister Adema hier te zien. Ik had de heer van der Tak hier verwacht. Hij dicteert nu per slot van rekening wat er gebeurt in de landbouw.
Wat er gisteren en vannacht is gebeurd, hoe LTO het halve kabinet oproept en op de knieën krijgt, is ongelofelijk. Hallucinant.
Kan de minister ook aan het parlement uitleggen wat daar allemaal is gebeurd?

Deze hele gang van zaken is precies de reden dat de Partij voor de Dieren geen enkel vertrouwen heeft in het convenant dierwaardige veehouderij.
Waarbij deze minister het lot van dieren in de veehouderij in handen legt van dezelfde partij die zich nou niet bepaald constructief opstelt.

Want wat is er aan de hand? De Tweede en Eerste Kamer hebben ruim twee jaar geleden de Wet dieren gewijzigd om eindelijk een 20 jaar oude kabinetsbelofte na te komen.
De belofte uit 2002 dat we binnen 10 tot 20 jaar dieren niet langer zouden aanpassen aan het systeem, maar andersom.
Dat dieren verlost zouden worden van verminking, krappe kooien, dichte stallen.
Dat was het uitgangspunt Beleidsnota Dierenwelzijn van oud minister Brinkhorst, de heer De Groot schreef er nog aan mee.

Geen afgebrande hoorns of biggenstaartjes meer. Geen kalfjes die direct na hun geboorte bij hun moeder worden weggehaald. Geen eenden in dichte stallen zonder ooit zwemwater te zien.

Maar een-en-twintig jaar na deze nota zitten we hier. In een ongekende situatie.
Meer dan 11 miljard dieren zijn er sindsdien gefokt, gebruikt, gedood.

Het parlement wijzigde twee jaar geleden dus de wet dieren om deze belofte eindelijk waar te maken.

Maar in plaats van aan de slag te gaan met de uitwerking en de sector te helpen bij de omschakeling, is de minister al twee jaar bezig met een list om de wet te schrappen nog voordat hij van kracht gaat.
De sector, waaronder LTO, mag een alternatief dicteren aan gesprekstafels.
En de minister zet nu het mes op de keel van de Kamer om snel in te stemmen met dit plan, door bangmakerij over wat er zou gebeuren als we dat niet doen.

Werkt de minister nou voor de democratisch gekozen Tweede Kamer, of voor de agro-industrie?
Denkt de minister echt dat de Kamer zich zo laat bedonderen?
Dat de Kamer akkoord gaat met het schrappen van een aangenomen wet, zonder ook maar een idee te hebben van waarmee en wanneer de sector ergens mee komt?

Het zou een ernstig precedent scheppen als de Kamer een minister daarmee laat wegkomen.
Ook de Raad van State waarschuwt hiervoor en zegt dat deze wetswijziging op gespannen voet staat met de grondwet.

Welke garantie is er dat er ook maar iets terecht komt van het convenant en de afspraken die daar worden gemaakt?

Kan de minister bevestigen dat de wetenschap leidend is bij het bepalen wat dieren nodig hebben, en niet partijen in de veehouderij?
Er is al volop wetenschappelijke kennis over wat dieren nodig hebben. Dinsdag ontvingen wij het manifest Dierwaardige veehouderij waarin dit is uitgewerkt. Ik roep de minister op om deze punten wettelijk te verankeren als minimale normen. Ik heb hier een exemplaar.

Erkent de minister dat ‘dierwaardigheid’ niet onderhandelbaar is? Er bestaat niet zoiets als een beetje dierwaardig, het moet in één keer goed zijn.
Wat doet de minister als de convenantpartijen niet leveren, en met marginale verbeteringen komen? Die ook nog eens pas over twintig jaar ingaan?

Laat hier niet nog eens 11 miljard dierenlevens vol ellende overheen gaan.

Nog zoiets ellendigs: stalbranden.

In 2021 oordeelde de OVV vernietigend over de kabinetsaanpak: geld was steevast belangrijker dan dieren.

De toenmalige minister kondigde een maatregelenpakket aan. Daar praten we nu nog steeds over, er is nog geen maatregel doorgevoerd.
Maar ondertussen zijn er wel honderdduizenden dieren levend verbrand of gestikt.

Nu heeft deze minister de maatregelen opnieuw uitgesteld, vanwege nóg een onderzoek.
Waarom duurt het zolang, vraag ik aan de minister? En hoe lang gaat het nog duren?
De elektra- en brandveiligheidskeuringen treden per 1 januari 2024 in werking. Wanneer zullen de andere maatregelen in werking treden?

En waarom is de maatregel om een maximum te stellen aan het aantal dieren per brandcompartiment nu opeens onderdeel van het convenant en niet van het maatregelenpakket?
De Kamer vroeg daar expliciet om in een aangenomen motie. Waarom doet de minister dit niet?

Tot slot de hitte. Tijdens de hete dagen die we net hebben gehad denk ik altijd aan de dieren die wegkwijnen op weilanden zonder schaduw, in overvolle stallen, en op volgepropte transportwagens.

Er zijn twee aangenomen moties om de maximumtemperatuur voor diertransporten te verlagen, met expliciet de oproep om dat vóór deze zomer te doen.
Juist omdat wij als Kamer willen voorkomen dat deze zomer weer dieren tot 35 graden op transporten worden gezet. En wat blijkt nu. Dat gaat de minister niet doen.
Want hij wil eerst een impactanalyse van de sector. En de sector zegt deze analyse pas ná de zomer af te kunnen hebben.

Onze aangenomen motie om de wachttijd bij slachthuizen te beperken tot 15 minuten wordt simpelweg niet uitgevoerd door de minister.
En over de dieren die in verzengende hitte zonder schaduw in een weiland staan, wordt al veertien jaar gepraat. En dat blijft deze minister doen.

Oftewel: de dieren hebben weer pech. Waarom negeert de minister de wensen van de Kamer? Waarom weer afwachten en uitstellen?
Dit is écht. Niet. Genoeg. Wanneer gaat de minister wat doen?