Bijdrage Akerboom aan debat over het afbouwen van de salde­rings­re­geling voor klein­ver­bruikers

Voorzitter. We hebben net de heetste zomer in Europa ooit achter de rug. Midden in de winter kleuren de Alpen groen in plaats van wit. Na een mislukte klimaattop in Egypte staat er alweer een topman van een fossiel bedrijf opgelijnd om de volgende klimaatconferentie te gaan leiden. Ondertussen waarschuwen wetenschappers dat de aarde mogelijk al volgend jaar de grens van 1,5 graad opwarming overschrijdt. Onze toekomst staat gewoonweg op het spel. De toekomst van onze kinderen staat op het spel.

Het kabinet wil het vandaag echter hebben over het afbouwen van een hele succesvolle salderingsregeling voor zelf opgewekte, duurzame stroom van zonnepanelen. Dat maakt wat de Partij voor de Dieren betreft pijnlijk duidelijk dat de prioriteiten hier niet op orde zijn. Dit kabinet gaat nu achter de kleinverbruiker aan, terwijl de grote jongens steeds maar weer buiten schot blijven.

Er ligt nog geen plan om fossiele subsidies af te schaffen. Waarom staan we hier dan nu niet te debatteren over de cadeautjes voor de vervuilende industrie die leiden tot overstimulering van fossiele energie? Er worden miljarden overgeheveld naar bedrijven die decennialang hebben gelogen over de klimaatcrisis. Zij maken nog altijd gigantische winsten. De Glasgowbelofte om te stoppen met exportkredietverzekeringen voor fossiele projecten werd verbroken en de overbelasting van het net wordt nu heel gemakkelijk op het bordje geschoven van de goedwillende burgers met zonnepanelen, terwijl er nauwelijks moeilijk wordt gedaan over energie slurpende datacenters.

Voorzitter. De salderingsregeling werkt: Nederland is kampioen zonnepanelen. Ze leveren een goede bijdrage aan de duurzame-energievoorziening. Nog lang niet alle daken liggen vol en nog heel veel mensen willen zonnepanelen, niet alleen huiseigenaren, die al grotendeels zijn voorzien, maar ook huurders, eigenaren in verenigingen van eigenaren, kleine bedrijven die niet voor de SDE in aanmerking komen en verenigingen. We moeten zonnepanelen dus blijven stimuleren. Daarom pleit de Partij voor de Dieren voor het behoud van de salderingsregeling, want we weten dat die werkt. De coalitie doet nu net alsof het afbouwen van die regeling noodzakelijk is voor een herverdeling van de baten van rijk naar arm, maar afbouwen leidt helemaal niet vanzelf tot een eerlijkere situatie. Het sluit alleen maar nog meer huishoudens uit van de energietransitie. Bovendien is er geen enkele garantie dat energiebedrijven hun extra inkomsten zullen doorvertalen naar goedkopere energie voor consumenten, zoals collega Leijten net betoogde.

Voorzitter. Duurzaam gedrag moet lonen, niet alleen voor huizenbezitters met een hoger inkomen maar voor iedereen. Het kabinet zou er juist voor moeten zorgen dat zonnepanelen voor iedereen bereikbaar worden in plaats van een extra drempel op te werpen voor goedwillende Nederlanders die kunnen en willen verduurzamen. Zorg er liever voor dat mensen met lage inkomens zonnepanelen op hun dak krijgen en daar meteen van profiteren met een lage energierekening. Juist mensen in huurwoningen hebben nu geen zonne-energie en woningcorporaties sluiten pas net aan bij het uitrollen van zon op dak, maar zijn door het voorstel van het kabinet niet meer zeker van deze investeringen. Ook ons bereiken nu berichten van huurders die zich zorgen maken en zich afvragen of zij straks een nog hogere energierekening krijgen dan de lagere, die ze was beloofd. Het onderzoek dat er is gekomen op advies van de Raad van State wees uit dat het voorstel van het kabinet de businesscase voor zonnepanelen voor woningcorporaties verslechtert. Straks hebben alle huiseigenaren met een hoger inkomen baat gehad van de regeling en vissen de mensen in de sociale huurwoningen achter het net.

Voorzitter. Dat geldt ook voor huizenbezitters met weinig financiële ruimte. Wat hebben zij aan een terugverdientijd van zeven, acht, negen jaar? Wat hebben zij aan een rendement van 4%? Stop gewoon met die beleggerstaal! Deze mensen halen het einde van de maand niet eens meer. Wat gaat het kabinet doen om de aanschaf van zonnepanelen juist voor deze groep bereikbaarder te maken? Want deze mensen worden nu hard geraakt door de energiecrisis. Voor succesvol klimaatbeleid is het belangrijk dat de energietransitie rechtvaardig en inclusief is. De Partij voor de Dieren ziet dit niet terug in het wetsvoorstel.

Dank u wel.