Bijdrage Akerboom aan debat over verduur­zaming van de industrie

Voorzitter.

“We doen veel te weinig en veel te laat.” Dat zei de minister-president maandag op de klimaattop in Egypte.

Ik had het zelf niet beter kunnen verwoorden, voorzitter, als het aankomt op de aanpak van Nederland.

De industrie, de vervuilendste sector, mag nog tot ver na 2030 gigantische hoeveelheden broeikasgassen, stikstof en andere gevaarlijke, ongezonde stoffen uitstoten.

Dat is een politieke keuze die regelrecht ingaat tegen de oproepen van klimaatwetenschappers, ecologen en omwonenden.

Mijn eerste vraag aan beide ministers is; hoe vinden zij het gaan? Levert de Nederlandse industrie op tijd haar eerlijke bijdrage aan de Parijsdoelstellingen en stikstofreductie? En aan de terugdringing van kankerverwekkende stoffen en milieuvervuiling?

Voorzitter, ik vraag me af hoe het kabinet haarklimaatdoelen voor de industrie denkt te gaan halen.

Er worden wat stappen gezet, maar het is tijd voor echte keuzes. Daadwerkelijke reductie is de enige betrouwbare manier om de opwarming van de aarde binnen de perken te houden.

Hiervoor moeten twee klimaattaboes op tafel.

De eerste is energiebesparing.

Het is goed dat het kabinet eindelijk de energiebesparingsplicht aanscherpt. We zien dat bedrijven zichzelf nu aan het afschakelen zijnvanwege de hoge gasprijzen. In plaats van iedereen op tijd te verduurzamen heeft Nederland het laten aankomen op een ongecontroleerde uitholling van de eigen industrie. Graag een reactie.

Dan het tweede klimaattaboe. Krimp.

De tijd voor omschakeling is simpelweg op. Maar bedrijven krijgen maar liefst tot 2050 de tijd om te verduurzamen van de minister. 2050!

Heeft de minister de klimaatrapporten van de afgelopen weken wel gelezen?

Wat we nodig hebben is een industrie die past bij een echt groene economie. Een kleinere sector. Ik verwacht van het kabinet dat zij met een visie komt, en keuzes maakt welke bedrijven daarin passen, en welke niet.

Voorzitter, we hebben in de industrie te maken met CEO’s die willens en wetens weigeren hun businesscase binnen planetaire grenzen te brengen. ‘Slechte’ CEO’s, noemde de minister van Klimaat en Energie ze nog bij Buitenhof. Ze zijn te laataangehaakt bij de energietransitie.

De vervuilendste bedrijven zijn in het verleden keer op keer onbetrouwbare partners gebleken, en toch vertrouwt het kabinet op maatwerkafspraken. En kunnen deze vervuilers aanspraak doen op het klimaatfonds. Waarom zou het kabinet nog miljarden verspillen aan bedrijven waarvan ze al verwacht dat ze de boot gaan missen? Graag een reactie.

Ondertussen zet het kabinet dat beschikbare geld ookin voor nep-oplossingen. Zoals CCS en biomassa.

Voorzitter, door de vraag naar biomassa zijn de bossen aan het verdwijnen. In de industrie wordt nog een opschaling van biomassagebruik verwacht. We hebben bossen juist keihard nodig. Het zijn bewezen effectieve co2-opslagen, gratis zelfs. En ze veroorzaken ook geen schadelijke stikstofuitstoot.

Is de minister het met mij eens dat het gekkenwerk is om bossen, onze natuurlijk CO2-opslag, te kappen en miljarden te pompen in kunstmatige koolstofopslag?

Het onzalige CCS-project Porthos, waarmee het overgrote deel van de uitstoot van de industrie moet worden afvangen en opgeslagen onder de zeebodem is nu afgeschoten door de rechter.

Alle reden om definitief de stekker hieruit te trekken.Minder uitstoot is de enige manier om echt te verduurzamen. Graag een reactie.

Voorzitter, dan stikstof.

De industrie stoot niet alleen broeikasgassen uit, maar ook stikstof. Tata Steel is zelfs de grootste stikstofuitstoter van het land. Toch liggen er nog steeds geen stikstofdoelen voor de industrie. Dat is niet fair naar de boeren. Ik wil graag de toezegging van de minister dat zij geen onomkeerbare stappen zet in de maatwerkplannen zolang de stikstofdoelen nog niet vastgesteld zijn.

Voorzitter, wat betreft Tata Steel. Er ligt nu een plan op tafel voor de ontwikkeling van groen staal met behulp van waterstof. Met dit plan wordt vóór 2030 geen uitstoot gereduceerd en de vervuilende kooks 2 fabriek blijft open. Onacceptabel, gezien de gevolgen op de gezondheid van omwonenden.

Er is geen moment geweest waarop alle toekomstscenario’s voor Tata Steel serieus zijn overwogen en onderzocht, alleen het voorkeursplan van de fabriek zelf. Dat was eerst het plan met CCS, en nu met waterstof. In Noord-Holland is een motie aangenomen om eerst duidelijkheid te krijgen over de effecten op de gezondheid en leefomgeving van het Groen Staalplan én andere scenario’s, voordat er onomkeerbare besluiten worden genomen. Gaat de minister meerdere scenario’s onderzoeken, ook metde effecten op gezondheid en leefomgeving?Inclusief een scenario’s voor afschaling en recycling.

Voorzitter, ik sluit af. Er zijn oplossingen waarmee we naar een industrie kunnen gaan die past binnen de grenzen van de planeet. Maar zoals een transitiespecialist vorige week bij NOS zei, probeert Nederland een grote verandering door te voeren zonder te veranderen. Het is hoog tijd voor een nieuwe industriepolitiek.

Dank u wel.