Bijdrage Akerboom aan debat over de Landbouw- en Visse­rijraad van 30 mei

Voorzitter, afgelopen maandag, op de dag van de internationale biodiversiteit, waren we met de LNV commissie in Brussel om te spreken over met name de nieuwe natuurherstelverordening.

Symbolisch was het. Op de dag om stil te staan bij het belang van de diversiteit van al het leven, hoe mooi dit is maar ook hoe noodzakelijk voor bijvoorbeeld onze eigen voedselvoorziening.

Op die dag spraken partijen zich opnieuw uit tegen het beschermen en herstellen van deze belangrijke basisvoorwaarden van ons bestaan.

De vraag over de natuurherstelverordening is wat de Partij voor de Dieren betreft niet wat de gevolgen zijn voor het korte termijn economisch gewin, maar wat de gevolgen zijn wanneer we de natuur niet herstellen. Volgens de quickscan van Arcadis zijn deze fors en komen deze op conto van toekomstige generaties.

De natuurherstelverordening zet Nederland niet verder op slot. Het geeft juist handvatten om een robuuste natuur te creëren en eindelijk van het slot te gaan. De quickscan laat ook zien dat de verordening goed is voor brede welvaart, gezondheid en de leefomgeving.

Ik hoor graag hoe de minister naar de lange termijn kijkt. Wat gebeurt er dan met ons water en voedsel als we de natuur niet herstellen? En hoe vaak kunnen we nog oogsten als er geen gezonde bodem meer is, als er geen insecten meer zijn, als er niet genoeg water is?

De Partij voor de Dieren vindt het verzet tegen de verordening zelfdestructief. Alsof we totaal vergeten zijn dat we uiteindelijk afhankelijk zijn van de natuur.

Het IUCN schrijft deze week nog bij de presentatie van het Nationaal Dashboard Biodiversiteit: "Geen van de biodiversiteitsdoelen voor 2020 is behaald en in geen enkel Europees land worden zo veel dier-en plantensoorten bedreigd als in Nederland.”

Voorzitter, het wordt echt de hoogste tijd dat er wat verandert. Om tal van redenen.

Dat weten we al, dat weet de minister ook. Dat willen de meesten partijen alleen niet. Verandering doet immers pijn.

Maar zachte heelmeesters maken stinkende wonden. En het stinkt al in Nederland! Tegen de verordening stemmen gaat dit niet verhelpen, hooguit nóg verder vertragen.

Is de minister het eens dat de afgelopen decennia aantonen dat de huidige wetgeving niet voldoende is om de natuur en onszelf tegen ons korte termijn denken te beschermen? Is de minister het dan ook eens dat de verordening er moet komen? Graag een reactie.

Voorzitter, dan landbouwgif. Vandaag vindt daarover een vergadering plaats in Brussel, maar we kregen maandagavond pas een brief met de Nederlandse inzet.

Mijn eerste vraag hierover is of die brief alstublieft veel eerder naar de Kamer kan komen, zodat de Kamer de kans krijgt om hier op tijd over van gedachten te wisselen met de minister.

Ik wil hem namelijk specifiek vragen naar de stof tebuconazool. Het is een schimmelbestrijder die bewezen zeer giftig is, schadelijk voor de voortplanting, schadelijk voor het waterleven én die resistente schimmels kan veroorzaken, waar mensen vervolgens ziek van kunnen worden – soms zelfs met dodelijk afloop.

Geen lekker spul dus. En nu is de Europese toelating van dat gif eigenlijk 4 jaar geleden al afgelopen, maar het is nog steeds op de markt! Ik vraag de minister: hoe kan dat?

Hoe kan die wettelijk verplichte herbeoordeling nog steeds niet klaar zijn? En vandaag mag Nederland stemmen of dat spul nóg een jaar zonder herbeoordeling op de markt blijft.

Waarom stemt Nederland daar voor? Graag een uitgebreid antwoord.

Tot slot: chemicaliën die niet afbreekbaar zijn in het milieu, zoals PFAS. Uit onderzoek blijkt dat sommige landbouwgiffen gewoon PFAS zijn.

En in het Europese voorstel om PFAS op den duur te verbieden, zit een uitzondering voor PFAS dat als landbouwgif gebruikt wordt!

Kan de minister uitleggen hoe dat mogelijk is? Dan mogen die forever chemicals dus wel gewoon op het platteland gespoten blijven worden?

Nederland heeft zelfs geconcludeerd dat – quote – “persistentie onvoldoende wordt meegenomen in de kaders voor beoordeling van gewasbeschermingsmiddelen, biociden en (dier)geneesmiddelen.” Hoe beoordeelt de minister dat?

Wat gaat hij eraan doen om het gebruik van die niet-afbreekbare landbouwgiffen zo snel mogelijk te stoppen? En hoe gaat hij ervoor zorgen dat er in de toekomst wél getoetst wordt op persistentie?