Bijdrage AO Q-koorts

Voorzitter,

Voorzitter, Al die dieren die uit de bekken van tractoren bungelden, de brandstapels in Engeland, verschrikkelijk. Toen, in 2001, heb ik me voorgenomen om in de politiek te gaan en tegen het ruimen van gezonde dieren te strijden.’ Ik citeer CDA collega Henk-Jan Ormel over zijn beweegredenen om in de politiek te gaan. [1]

'De intensieve veehouderij moet ingrijpend worden veranderd . De huidige veehouderij past niet meer in de stedelijke samenleving waarin we leven', aldus de commissie Wijffels ook in 2001. 'De omgang met dieren is niet zoals we willen en het milieu wordt te veel belast. De dieren hebben weinig weerstand tegen ziektes, voedselveiligheid komt in gevaar en de kosten bij calamiteiten lopen hoog op.'

En Harm Evert Waalkens zei bij lezing van die aanbeveling: de intensieve veehouderij mag op een hele steile helling. [2]

Voorzitter, we zijn 9 jaar verder en we staan aan de vooravond van nieuwe ruimingen van tienduizenden gezonde dieren. We lijken niets te hebben geleerd van het verleden, we hebben niets gedaan met de aanbevelingen van de commissie Wijffels.
Integendeel, op dat moment hadden we 120.000 melkgeiten in Nederland, inmiddels zijn het er meer dan 4x zoveel, ruim 500.000.
Zijn we minder intensief gaan werken? Integendeel. Ik las over een Puttense varkenshouder die 300 varkensplaatsen inleverde om daarvoor in de plaats 900 melkgeiten te gaan houden! [3]

Voorzitter er wordt in het debat over de Q-koorts vaak gesuggereerd dat we de ramp niet hadden kunnen voorzien. Dat het achteraf ‘makkelijk praten zou zijn’. Niets is minder waar. Het is geen toeval dat Q-koorts wereldwijd voorkomt, maar dat de ergste Q-koorts epidemie juist in Nederland woedt. Misschien wel het enige land ter wereld dat het voor lief neemt dat mensen sterven wegens gebrek aan informatie, door de overheid welbewust onthouden aan risicogroepen.

Terwijl we hier met elkaar spreken zijn er nog steeds zwangere vrouwen en anderen die naast een geitenhouderij wonen of recreëren zonder te weten of dat bedrijf besmet is en dus een gevaar voor hun leven of gezondheid vormt. Louter vanuit economische motieven. Ik kan zo’n beleid op geen enkele manier rijmen met de uitgangspunten die het kabinet zegt te hanteren. We leven in het land met de meeste telefoontaps ter wereld, waar de vingerafdrukken, internet- en telefoonlogs én medische gegevens van alle burgers digitaal worden opgeslagen, maar waar de privacy van geitenhouders die via hun bedrijfsvoering letterlijk levens bedreigen geheim moet blijven. Ik overweeg een motie om de minister te verzoeken aan te geven welke bedrijven besmet zijn.

Voorzitter, we wisten al in 2007 dat we zouden moeten stoppen met het uitbreiden van de melkveehouderij, via een fok- en uitbreidingsverbod. Waarom is het dan niet gebeurd?
Van achteraf praten in de intensieve veehouderij, kan alleen sprake zijn wanneer de sector definitief is afgeschaft zoals de commissie Wijffels in 2001 bepleitte.
Zonder een ingrijpende herstructurering blijft de vee-industrie is een machtig en dodelijk monster dat het leven en het welzijn van miljoenen mensen en dieren bedreigt. Dit is het moment om met elkaar te bespreken wanneer we consequenties gaan verbinden aan het letterlijk verziekte en verziekende houderijsysteem dat ons de grootscheepse uitbraken van MKZ, varkenspest, vogelgriep, Q-koorts, Creutzfeld Jacob, varkensgriep en Sars bracht. Wat is er eigenlijk gebeurd met de aanbevelingen van de commissie Wijffels? Graag een reactie!

Er worden lapmiddelen ingezet, end-of-pipe oplossingen die de fundamentele problemen niet op zullen oplossen.

Het had nooit hoeven komen tot massale doding van geiten als het kabinet volksgezondheid voorop had gesteld. Maar naast de voldongen feiten van het doden van besmette dieren leggen wij ons niet neer bij het ruimen van gezonde dieren. Ze zijn onnodig om de volksgezondheid te beschermen. We kunnen bij elk dier vaststellen of zij de q-koorts bij zich draagt. Zo niet, dan geen ruimingen.

Daar hoort een goede monitoring bij van die dieren, maar dat moet in een beschaafd land als het onze geen probleem zijn. De overheid heeft zich al garant gesteld voor die kosten. Ook de dierenartsen roepen op tot een ethische behandeling van de dieren, wij steunen die oproep.

Gisteren zijn wij een petitie gestart om de bevolking zich uit te laten spreken over deze kwestie. De petitie staat nog geen etmaal online en meer dan 2000 mensen hebben hem al getekend. Het besluit om gezonde dieren af te maken gaat in tegen elk gevoel van ethiek, het zit de burgers en de dierenartsen hoog. Graag een reactie!

Ik wil even terug naar het AO van 1 oktober over ditzelfde onderwerp. Ik heb toen een aantal suggesties gedaan voor de bestrijding van de epidemie. Ik heb een fokverbod voorgesteld, juist omdat drachtige dieren een gevaar voor de volksgezondheid kunnen vormen. Ik pleitte voor een moratorium op de uitbreidingen van stallen, een legitiem verzoek volgens de minister. Later bleek haar toezegging opeens teruggetrokken.
Met mijn verzoek om een fokverbod dat de massale doding van drachtige geiten van nu had kunnen voorkomen is niets gedaan. Hoe zien de ministers dat? Graag een reactie.

Vanaf 1 oktober gold er een algehele vaccinatieplicht voor melkgeiten- en melkschapenbedrijven met meer dan 50 dieren en dat zou afdoende zijn. Blijkbaar is er ondanks dat besluit bij veel bedrijven nog niet gevaccineerd. Hoe kan dat? Waarom spreekt de minister in haar brief van gisteren over onvoldoende beschikbaarheid van vaccins terwijl zij op 1 oktober nog in het algemeen overleg zei voldoende te hebben. Waarom is de Kamer verkeerd geïnformeerd? Bij hoeveel bedrijven zijn de geiten niet gevaccineerd, en wanneer wordt er voorzien dat wel gebeurd? Hoe kunnen we de effecten van de vaccinatie weten als we nu massaal de gevaccineerde besmette dieren gaan ruimen? Graag een antwoord hierop, voorzitter.

En de grote vraag: waarom is er geen fokverbod afgekondigd in afwachting van die vaccinatie? Drachtige dieren kunnen niet gevaccineerd worden. Dat betekent dat je dus vóór het dekken moet vaccineren. Waarom mochten die bedrijven gewoon door fokken, zelfs met zieke dieren?
De minister had kunnen afkondigen dat er in ieder geval eerst gevaccineerd moest worden. Waarom heeft zij dat niet gedaan?

Het advies van het RIVM, lijkt niet serieus genomen te worden door het kabinet. Ik lees in het advies, en ik citeer: “Het deskundigenoverleg adviseert om voorlopig tot eind 2010 geen nieuwe melkgeiten- en melkschapenbedrijven, uitbreiding van bestaande bedrijven en uitbreiding van besmette bedrijven toe te staan”. Prima, dat vind ik ook. Wat lees ik in de brief van de ministers van gisteren? “Al deze adviezen worden overgenomen”. Wederom mooi.
Maar wat schets mijn verbazing? De ministers hebben het zojuist geciteerde advies als volgt geïnterpreteerd: “om voorlopig geen nieuwvestiging van melkgeiten- en melkschapenhouderijen en uitbreiding van bestaande besmette melkgeiten en melkschapenbedrijven toe te staan, zolang niet bewezen is dat vaccinatie effectief is”. De regeling maakt helder dat de regering alleen voornemens is om binnen een straal van 5 km van een besmetting geen uitbreiding en nieuwvestiging toe te staan. Dat was niet het advies. Het advies heeft het heel duidelijk over alle melkgeiten- en melkschapenbedrijven in Nederland, en ik denk dat het niet meer dan gewoon verstandig is om dit advies per direct integraal over te nemen. Waarom gebeurt dit niet? Graag een reactie.

We moeten maximale aantallen dieren af spreken die er op een bedrijf gehouden mogen worden. Het staat vast dat de echt grote bedrijven kwetsbaarder zijn voor de q-koorts. In andere woorden: de grote vee-fabrieken zijn een bedreiging voor de volksgezondheid. Er zal een parlementaire enquete moeten komen naar de wijze waarop de intensieve veehouderij de gezondheid van mensen en dieren bedreigt. De onderste steen moet boven komen, ik zal daartoe een voorstel indienen.

Voorzitter, bekend is dat vrijwel alle geiten in ons land onverdoofd ritueel geslacht worden. Kan de minister garanderen dat de dieren die nu gedood zullen worden in het kader van de Q-koortsbestrijding onder geen beding onverdoofd ritueel geslacht zullen worden?
Kan de minister aangeven wanneer zoals gebruikelijk een commissie dierenwelzijn ingesteld om toezicht te houden op het hele verloop van de crisis vanuit het oogpunt dierenwelzijn?

De q-koorts noopt tot een fundamentele bezinning op de manier waarop wij met dieren en mensen omgaan in dit land. Dhr. Coutinho stelt in interviews openlijk de vraag of het wel verstandig is om miljoenen dieren op elkaar te stapelen in een klein en dichtbevolkt land als het onze. Dit is niet zomaar de mening van een individu, dit is de directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding die de overheid moet adviseren over gezondheidskwesties. Het steeds moeten vernietigen van duizenden dieren omdat het systeem waarin we ze houden hen kapot maakt, dat kan, ook in economisch opzicht, niet duurzaam zijn.

Dank u wel.

[1] http://www.henkjanormel.nl/actueel/actueel2.php?id=135
[2] http://www.volkskrant.nl/.../Einde_intensieve_veehouderij
[3] http://www.destentor.nl/....-geiten.ece