Bijdrage Arissen AO Scheep­vaart 6-6-17

Voorzitter. De binnenvaart levert een zeer belangrijke bijdrage aan duurzame vormen van goederenvervoer, ontlast het vervoer over spoor en weg, geeft minder geluidsoverlast en stoot minder schadelijke emissies uit. Daar moeten we zuinig op zijn. Op dit moment wordt een essentieel deel van de kleine binnenvaartvloot gesloopt, onder andere vanwege de schaalvergroting in de binnenvaart, de eisen voor nieuw-bouwschepen die ook gelden voor de oude binnenvaartschepen, hoge en onbetaalbare bestuurlijke boetes en het ontbreken van een verbod op het verschepen onder de kostprijs. Dit zorgt er met name voor dat de vracht voor kleine binnenvaartschepen verplaatst wordt naar vrachtverkeer over de weg. Dat is volgens de Partij voor de Dieren een onwenselijke situatie. Het is goed dat er milieueisen worden gesteld aan de schepen en dat deze steeds schoner worden. Het zal geen verrassing zijn dat de Partij voor de Dieren dit zeer toejuicht. Echter, in de praktijk blijkt dat nieuwe gecertificeerde motoren in sommige gevallen meer CO2 uitstoten dan goed onderhouden oudere motoren. Deze signalen krijgen wij van de schippers. Kan de Minister hier een reactie op geven? Wat kan ertegen gedaan worden als een onafhankelijke keuring uitwijst dat de nieuwe motoren meer CO2 uitstoten dan de oude? In hoeverre worden eigen initiatieven om binnenvaartschepen te verduurzamen, bijvoorbeeld met zonnepanelen, gestimuleerd? De schippers hebben heel weinig mogelijkheden om hun groene investeringen terug te verdienen. In een motie zijn al een aantal dingen gezegd over AGORA. De vrije marktwerking faalt voor de binnenvaart, zo zeggen de schippers. Het gebrek aan transparantie zorgt ervoor dat het niet werkt. In het verleden zijn in de Kamer pogingen gedaan om de markt transparanter te maken, maar de Minister stelt nu dat de oplossing niet gezocht moet worden in wettelijke regelgeving maar in onder andere schaalvergroting en dat transparantie in de markt juist voor problemen zal zorgen. Volgens ons is dit een onnavolgbare conclusie. Dit zorgt er juist voor dat de kleine binnenvaartschepen verdwijnen. Ziet de Minister wel het belang van de kleine binnenvaart en de bescherming hiervan? Zo ja, hoe wil de Minister dit doen zonder wettelijke regelgeving, terwijl ze daarnaast een schaalver-groting promoot? Daarnaast sluiten wij ons aan bij de dingen die al zijn gezegd over het afvalstoffenbeleid. Op bepaalde punten werkt dit niet. We hebben een evaluatie daarvan gekregen. Het leidt er in de praktijk toe dat met name buitenlandse schippers die zonder pasje Nederlandse havens en ligplaatsen aandoen, het afval niet kwijt kunnen en het naast de container zetten, met ophopingen, opengescheurde zakken en zwerfvuil tot gevolg. Hoe wil de Minister dit systeem verbeteren en in de praktijk deze neveneffecten stoppen? In het buitenland kan huisafval al op veel plaatsen gescheiden worden ingeleverd. In Nederland kunnen de schippers dat nog niet. Ziet de Minister daar in Nederland mogelijkheden voor? Tot slot willen wij ons graag aansluiten bij de vragen die zijn gesteld en de opmerkingen die zijn gemaakt over het beleid van onevenredig hoge boetes.

(…)

Mevrouw Arissen (PvdD): Voorzitter. Helaas moet er geconcludeerd worden dat het belang van de kleine binnenvaart niet wordt gezien. Schaalvergroting wordt als oplossing gezien en het verdwijnen van de kleine schepen wordt afgedaan met: jammer, maar het is niet anders, schaalvergroting is nou eenmaal onvermijdelijk. Er wordt ook gezegd dat de economie gunstig is voor de kleine binnenvaart. Het gaat vaak over erfopvolging; daar zitten de problemen. Maar ik sluit me aan bij de opmerking van de SP over dit punt: de CCR-regels en de aanpassingen die gelden voor nieuwe schepen, gelden ook voor oude schepen. Dit zorgt voor hoge kosten voor de binnenvaartschippers. Het feit dat er onder de kostprijs wordt verscheept en dat de markt niet transparant is, zorgt ook voor hoge kosten. Er is gezegd: we hebben geen signalen ontvangen dat de boetes onevenredig hoog zijn, en we hebben een handig formulier, dat ingevuld kan worden. Wij hebben van de schippers begrepen dat het zeer ingewikkeld is om bezwaar te maken tegen deze boetes en dat het ook gebonden is aan bepaalde termijnen. Mijn vraag is: kan dat handige formulier ook online worden ingevuld? Hoe is dat op dit moment ingericht? Want het wordt op dit moment door de schippers niet ervaren als een heel handig en makkelijk systeem. Verder is het fijn dat er nog gekeken wordt naar de afvalscheiding en dat daar verder over doorgepraat kan worden. Ik heb nog één punt over de verduurzaming. Er werd gezegd dat er genoeg mogelijkheden zijn voor de scheepvaart om te verduurzamen. Maar bij de kleine binnenscheepvaart worden deze als te beperkt ervaren. Men ziet te weinig mogelijkheden om de aanpassingen die worden gedaan weer terug te verdienen. Misschien kan daar ook meer aandacht aan worden gegeven. We steunen het verzoek om een VAO.