Bijdrage Arissen AO visserij

Voorzitter,

Begin maart bracht de Raad voor Dierenaangelegenheden een nieuw rapport uit over het welzijn van vissen en concludeerde: Het feit dat vissen voelende wezens zijn en hiernaar handelen, zou ertoe moeten leiden dat vissenwelzijn niet bij hoge uitzondering, maar standaard moet worden meegewogen bij besluiten die vissen aangaan. Daarom heeft de Partij voor de Dieren bij de commissie steun gevraagd om dit rapport niet alleen bij een AO Dierenwelzijn op de agenda te zetten, maar zeker óók voor dit AO Visserij.

Wil de minister de aanbevelingen van de Raad overnemen en het welzijn van vissen een nadrukkelijkere rol geven in het beleid op basis van de meest recente wetenschappelijke kennis? Het wordt echt tijd dat wij ook vissen gaan behandelen als wezens met gevoel, voorzitter.

Biodiversiteit in de Noordzee
We horen steeds in de media dat het zo ontzettend goed gaat met de Noordzee. Er heeft immers nog nooit zoveel schol in de Noordzee gezeten sinds 1957 en ook met andere soorten als tong en haring gaat het hartstikke goed. Maar het bevreemdt dat de goede stand van een handjevol commerciële vissoorten wordt gebruikt als indicatie voor de gezondheid van een geheel ecosysteem. Een marien ecosysteem bestaat uit meer dan een handjevol commerciële vissoorten. Er zijn ook nog soorten als wijting, de zwaar overbeviste zeebaars en de kwetsbare tarbot die als bijvangstsoorten worden gevangen en ook goede maatregelen verdienen om te kunnen herstellen.

Bij de commerciële visbestanden zijn die maatregelen op de goede weg in verband met meerjarenplannen, waardoor een ophoging of verlaging van de jaarlijkse quota beschermd is met een maximum van 15%. Bij bijvangstsoorten zijn dit soort maatregelen niet van toepassing en de status ervan is daarom vaak ronduit slecht. Erkent de minister dat hiervoor nog stappen gemaakt moeten worden en hoe én op welke termijn gaat zij dit doen?

Voorzitter, we horen van de minister vaker dat vissers beschermd moeten worden tegen de lastige EU-regelgeving. De aanlandplicht zou moeilijk werkbaar zijn voor de vissers en oplossingen hiervoor worden met name gezocht in het vinden van uitzonderingen binnen deze wet, zodat vissers door kunnen blijven vissen zoals ze al deden. Toch brengt het herstel van een soort als de zeebaars toch wel de nodige urgentie met zich mee. Voor zeebaars adviseerden wetenschappers in 2018 voor tweede maal op rij een nulvangst. In 2017 zijn onvoldoende herstelmaatregelen genomen om het bestand in 2018 weer richting herstel te leiden en vangsten moeten in 2018 verder omlaag worden gebracht.

Hoewel er nu ook strengere vangstlimieten gelden voor de recreatieve en beroepsmatige handlijnvisserij, ligt bij demersale visserijen het grootste aandeel in de zeebaars vangsten; als bijvangst! Nu zijn er signalen dat zeebaarsvangsten in deze vloot schrikbarend hoger kunnen zijn dan de toegestane vangsten.
Dit onderschrijft de noodzaak van meer selectieve visserij, uiteindelijk het doel van de aanlandplicht. Hoe wil de minister erop toezien dat het nieuwe vangstlimiet van zeebaars wordt nageleefd en dat de vangstcapaciteit van dit soort grote schepen afneemt op deze soort?

Spieringvisserij in de Waddenzee
Voorzitter, wil ik het graag hebben over de spieringvisserij in de Waddenzee voor de sluizen van de Afsluitdijk. Het gaat slecht met de spiering in het IJsselmeer. Afgelopen december zei de minister dat daar niet meer gevist mag worden op paaiende spiering. Tegelijkertijd geldt voor de Waddenzee geen vangstbeperking. En dat terwijl de Visdieven hun jongen niet meer groot krijgen en de Zwarte sterns in augustus wegblijven.
In februari en maart verzamelen zich echter grote scholen spiering voor de sluizen bij Den Oever en Kornwerderzand, om het zoete IJsselmeer in te trekken en daar te paaien. Ons bereiken nu berichten dat de vissersschepen op de Waddenzee voor de sluizen naar het IJsselmeer alle paairijpe spiering opvissen. Met 8 schepen en 7 dagen per week! Geen wonder dat onderzoek aantoont dat er nauwelijks spiering van de Waddenzee in het IJsselmeer weet door te dringen. Geen wonder dat het slecht gaat met de spieringstand in het IJsselmeer. Ziet de minister het vangen van vissen die op het punt staan zich voort te planten als duurzame visserij? Gaat de minister straks ook toestaan dat de vissersschepen voor de deur gaan liggen bij de nieuwe vismigratierivier die aangelegd wordt in de afsluitdijk? Dat kan toch niet zo zijn!? Voorzitter, wil de minister de vangst van paairijpe spiering voor de sluizen in de Afsluitdijk met onmiddellijke ingang verbieden?

Invloed van de pulskor op de biodiversiteit in de Noordzee
De minister is ervan overtuigd, dat de pulskor een "innovatie" is (hoewel al 13 jaar als "experiment" in gebruik) en louter voordelen biedt. Voor zover er onderzoek naar gedaan is, blijkt ondermaatse vis de pulskor nauwelijks te overleven: van de ondermaatse tong sterft 71%, van ondermaatse schol 85%. Jonge kabeljauwen van zo'n 25 cm blijken zelfs hun ruggengraat te breken. Van een onschuldig stroomstootje is geen sprake. Niet voor niets is de maaswijdte van de netten minimaal 8 centimeter, zodat bij de boomkorvisserij kleinere vissoorten en jongen van grotere soorten een redelijke ontsnappingskans hebben. Naar het effect van de pulskor op deze vissen is en wordt geen onderzoek gedaan. Het gaat daarbij niet alleen om de jonge, commercieel belangrijke vissoorten, maar ook om de vele tientallen kleinere soorten, die een belangrijk deel van de biodiversiteit van de Noordzee uitmaken. Het letterlijk ontsnappen door de mazen van het net heeft geen zin als je geëlektrocuteerd bent! De lijst van kwetsbare soorten, die van de pulskor waarschijnlijk veel meer schade ondervinden dan van de zo ongewenste conventionele korvisserij is lang.
Om er slechts enkele te noemen: garnaal, slakdolf, snotolf, koornaarvis, zandspiering, pitvis, rasterpitvis, kleine zeenaald, adderzeenaald, barbeel, dwergtong, spiering, smelt, dikkopje, gekleurde grondel, brakwatergrondel, glasgrondel, driedoornige stekelbaars, sprot, steenbolk, dwergbolk, paling, enz. Het NOS-onderzoek toont dat het proces rondom deze techniek verre van duurzaam is geweest. U kunt zich afvragen of een techniek die dusdanige schade toebrengt aan het mariene ecosysteem en biodiversiteit wel ‘duurzaam’ genoemd dient te worden. Graag een reactie van de minister.

Dank u wel.