Bijdrage Arissen debat over bloot­stelling van werk­nemers en omwo­nenden aan gevaar­lijke stoffen van chemie­be­drijf Chemours/DuPont

Voorzitter.

Kunt u zich het voorstellen dat u geen water meer uit uw kraan wil drinken, omdat u weet dat het bewust vervuild is met een stof die kankerverwekkende eigenschappen bevat? Kunt u zich het voorstellen hoe u zich voelt wanneer u erachter zou komen dat u dit water jarenlang zelf heeft gedronken? En niet alleen u, ook uw kinderen! In augustus was ik aanwezig bij een demonstratie tegen lozing van GenX in Dordrecht en ik kan één ding zeggen: deze mensen zijn boos. Terecht boos. En ze voelen zich belazerd. Want ze zijn belazerd. Omwonenden van de fabriek die hiervoor verantwoordelijk is, Chemours, worden door toxicologen van de VU geadviseerd om maar geen groenten uit eigen tuin te eten, want de omgeving is veel meer verontreinigd dan tot dusver werd verondersteld. Het RIVM gaat het hele onderzoek nog eens even rustig overdoen en de resultaten daarvan worden pas eind dit jaar verwacht. Voorzitter, tot op de dag van vandaag wordt er gespeeld met hun gezondheid.

Mijn collega Van Raan van de Partij voor de Dieren heeft op 14 september gevraagd of de minister voorafgaand aan dit debat een brief naar de Kamer kon sturen over de resultaten van de metingen naar de concentraties GenX in het drinkwater. Gisteren liet de minister weten dat we de brief pas in november ontvangen en behandelen. Ik wil graag opmerken dat al deze onderzoeken wel bijzonder traag op gang komen.

Voorzitter. Mensen verwachten van de overheid dat zij voorkomt dat dergelijke stoffen terechtkomen in het milieu. En dat zij harde normen stelt waaraan bedrijven moeten voldoen. En niet goochelen met al dan niet veilige grenswaarden. Mensen willen veilig drinkwater, een schone bodem en een schone lucht. GenX hoort niet in ons water, niet in onze bodem en ook niet in onze lucht.

Het is een waardeloze situatie, waarin de overheid haar verantwoordelijkheid niet neemt om haar burgers te beschermen tegen gezondheidsschade veroorzaakt door een chemiecrimineel die economisch gewin duidelijk belangrijker acht dan serieuze veiligheidsmaatregelen en onderzoeksinformatie over de schadelijkheid van C8, wat DuPont in de jaren zestig al wist en daar in de Verenigde Staten ook massa’s schadeclaims voor heeft moeten betalen, willens en wetens achterhield. Dat mag, dat kan in Nederland niet gebeuren, anno 2017. Om roekeloos gedrag in de toekomst te voorkomen, wil de minister met sociale partners in gesprek. En wil hij een programma opzetten om werknemers te informeren hoe zij bewuster om kunnen gaan met gevaarlijke stoffen. Het is de omgekeerde wereld. Het uitgangspunt van het onderzoek is dat de werkgever verantwoordelijk is voor de bescherming van de werknemer tegen schadelijke stoffen. De overheid heeft echter ook een zorgplicht om werknemers en omwonenden te beschermen. Daarom zal ik nogmaals mijn motie van 17 mei indienen, waarin ik oproep om direct te stoppen met lozingen van GenX, zowel via de lucht als via het water. Ook vraag ik de staatssecretaris of zij een lijst op kan stellen van chemische stoffen die geloosd worden die niet bewezen onschadelijk zijn en deze naar de Kamer wil sturen.

De Kamerbrief van de staatssecretaris stelt allerminst gerust: werkgevers zijn verantwoordelijk voor de bescherming van werknemers en de omgeving en DuPont/Chemours kan straffeloos bedrijfsdocumenten fragmentarisch aanleveren of zeggen dat deze vernietigd zijn. Voorzitter, de gezondheidsschade bij omwonenden en werknemers openbaart zich vaak na decennia. Is de minister daarom bereid om chemiebedrijven de verplichting op te leggen om alle gegevens met betrekking tot het gebruik van chemische stoffen en de kennis over de risico’s daarvan op de volksgezondheid en het milieu blijvend te bewaren?

Voorzitter, tot slot, nogmaals, chemiecriminelen mogen niet straffeloos de gezondheid van omwonenden en werknemers voor economisch gewin op het spel zetten. De regering MOET hen in bescherming nemen.

Dank u wel.