Bijdrage Debat crisis­maat­re­gelen kabinet

Voorzitter,

Kun je polderen over een crisis? Dat is de vraag die vandaag voorligt. De wereld wordt geteisterd door een kredietcrisis, een klimaatcrisis, een voedselcrisis, een grondstoffencrisis, een zoetwatercrisis, een biodiversiteitscrisis en last but not least de ene dierziektencrisis na de andere.

De kleinste van die crises is de kredietcrisis. Die kost de wereld éénmalig 1 biljoen euro, terwijl de kap van het tropisch regenwoud gaat leiden tot een jaarlijkse kostenpost tussen de 1,5 en 4 biljoen. Dáár is een crisisberaad voor nodig. Dát moet prioriteit nummer 1 zijn. En die sense of urgency en prioritering mis ik bij dit kabinet. De monitor duurzaamheid Nederland geeft een somber beeld van de duurzaamheid in onze samenleving. Maar een reactie van dit kabinet hierop blijft andermaal uit.

Na 3,5 week van patstellingen en besluiteloosheid kunnen we debatteren over een financiële injectie van de omvang van de kosten van de JSF. 6 Miljard Euro, 5% van het bedrag dat we inmiddels kwijtgeraakt zijn aan onze pensioentegoeden. 110 miljard euro. 15.000€ per huishouden is al verdampt tijdens de crisis en dan tellen we dan nog even niet de vele duizenden euro’s per huishouden die we nolens volens moesten investeren om de banken en verzekeraars overeind te houden.

Als crisis ooit niet de betekenis had van keerpunt, dan is het nu wel. De reflex van het kabinet is die van terugkeer naar de doodlopende weg die ons hier gebracht heeft.

Wie de crises in samenhang beziet, weet dat het belastingvrije vliegverkeer geen stand kan houden. En wat stelt het kabinet voor? Afschaffing van de tickettax. Gaat thans allen vliegen om de crisis te bestrijden!

En dan de plannen mbt de infrastructurele werken. Het kabinet gaat er gewoon vanuit dat de EU door de vingers zal zien dat Nederland niet kan voldoen aan de fijnstofnormen. Fijnstof veroorzaakt astma, hartklachten en longkanker, voorzitter.

Maar wie verwacht dat het kabinet de crisis benut om te investeren in schone lucht en groene economie vergist zich. De MP bereidt een ‘crisis- en herstelwet’ voor die moet mogelijk maken om ‘regelvrije zones’ in te stellen, waar tijdelijk minder procedures en vergunningen nodig zijn om te bouwen. Samen met minister Eurlings en minister Cramer lijkt de MP tegen de Nederlandse bevolking te zeggen: “u kunt allemaal één van de zoëven genoemde ziekten krijgen”. Het is crisis en de oplossing wordt door het kabinet gezocht in ‘roof’-bouw. Ga vooral lekker door met bouwen en wees niet bang voor procedures of vergunningen, want daar doen we even niet aan.

Op de conferentie van klimaatwetenschappers in Kopenhagen twee weken geleden, is geconcludeerd dat de kosten voor het klimaatbeleid met 50 tot 70% omlaag zouden kunnen wanneer we inzetten op drastisch minder vleesconsumptie. Maar alles wat het kabinet zegt over vleesconsumptie is dat mensen vooral zelf moeten weten wat ze eten. Het principe ‘de vervuiler betaalt’ moet ook hier gelden. Voorzitter. De maatschappelijke kosten van de bio-industrie worden nog steeds gedragen door de belastingbetaler, zo’n 120€ per Nederlander.

Volgens het Wereldwaterforum zal in 2017 zal naar schatting 70 procent van de wereldbevolking problemen ondervinden bij het verkrijgen van drinkwater. Als alleen de milieudruk op de armste landen wordt beschouwd, dan staat Nederland op de negende plaats!

De snelle groei van de wereldbevolking zal over 20 jaar daarnaast leiden tot een wereldwijde crisis wegens tekorten aan voedsel en energie. In Nederland komen we vooralsnog niet verder dan navelstaren en millimeteren rond de kredietcrisis. Omdat de coalitie anders weleens gevaar zou kunnen lopen.

De boot is lek aan alle kanten en in plaats van ‘alle hens aan dek’ of ‘pompen of verzuipen’, wordt er een “lange vinger” verstrekt in de vorm van een herstelplan van 6 miljard dat de crisis in een aantal opzichten nog zal verergeren.

Het kabinet presenteert de milieumaatregelen alsof ze nieuw zijn. Isolatie van huizen e.d. stond al in het programma “schoon en zuinig”! Of wordt die 160 miljoen euro ook gebruikt voor het extra stimuleren van kleinschalige duurzame energieopwekking door huishoudens bijvoorbeeld via het plaatsen van zonneboilers, zonnepanelen, warmtepompen, etc?

En de dan de voorgestelde opslagregeling voor energie, zoals ook in Duitsland het geval is. Het kabinet heeft het er wel over, maar langdurige zekerheid van een open regeling waarbij investeerders in duurzame energievoorziening kunnen rekenen op een subsidie van de onrendabele meerkosten wordt niet gegeven. Of kan het kabinet mij dat vandaag garanderen?

Voorzitter. Het kabinet gaat volgens het akkoord vijftig miljoen investeren in een duurzame landbouw. En dan horen we van de ministers dat zij daar ook luchtwassers onder gaat scharen. Luchtwassers zijn helemaal niet duurzaam, ze vreten energie en ze zijn voor de bio-industrie, Meneer Rutte. Zonde van het geld toch? De diervijandige bio-industrie veroorzaakt de grootschalige kap van het tropisch regenwoud en het verlies van biodiversiteit, legt een groot beslag op landbouwgronden en is medeveroorzaker van de ongelijke voedselverdeling in de wereld. Er zou juist geïnvesteerd moeten worden in het afbreken van deze grootschalige veefabrieken om de radicale en o zo noodzakelijk omslag te bereiken op weg naar een duurzame, diervriendelijke en economisch rendabele landbouwsector.

Het kabinet zou het geld ook moeten inzetten voor de grootschalige ontwikkeling van vleesvervangers. Zo kunnen maar liefst 6 problemen in 1 keer worden aangepakt, te weten het klimaatprobleem, het voedselprobleem, het waterprobleem, het grondstofprobleem en alle dierenwelzijns- en dierziektenproblemen drastisch terug te dringen. En het is economisch interessant.

Het kabinet rept er met geen letter over.

Voorzitter, we lopen nu al sterk achter met het realiseren van de Ecologische Hoofdstructuur. Met het huidige tempo wordt de eindstreep in 2018 zeker niet gehaald. Het is daarom bizar om in het voorstel van het kabinet nu te lezen dat zij de verwerving en inrichting van natuur verder vertraagt.

Júist in de huidige economische situatie moet worden doorgegaan met natuurontwikkeling want ook dát levert veel werkgelegenheid op. Zo valt verduurzaming van de economie samen met het verduurzamen van onze samenleving.

Minister Cramer durft te spreken van het groenste plan uit de geschiedenis. Voorzitter, de Partij voor de Dieren vindt dat een gotspe.
Het is een polderakkoord met een groen kadopapiertje eromheen, maar het is allerminst het duurzame keerpunt wat we nodig hebben.
Het kabinet wacht kennelijk liever tot de wal het schip zal keren, in plaats van een andere koers te kiezen. De kredietcrisis is slechts het topje van de ijsberg, de crises die volgen zijn oneindig veel ernstiger. Nederland kiest op zo’n moment voor de Calimero strategie. Wat moeten wij als klein landje nou bij zulke grote wereldproblemen?

Voorzitter, het risico om de banken overeind te houden beloopt inmiddels 300 miljard euro en dan moet er nog een volgende ronde van steunmaatregelen achteraan komen naar verwachting.

Maar de crises aanpak van dit kabinet, het plan dat tegengestelde doelen probeert te verenigen zoals aanleg van windmolens én investeren in asfalt, isolatie van woningen én afschaffing van de vliegbelasting, mag nauwelijks 2% kosten van het bedrag dat de staat aan risico loopt om volledig onverantwoord opererende banken op de been te houden.

Als dit maatgevend is voor hoe de belangen verdeeld zijn in ons land, moet dat een schrikbeeld zijn voor de Nederlandse kiezers. 6 miljard voor een mager polderakkoord dat nauwelijks iets doet om de crisis te lijf te gaan. En wel 50x zoveel risicodragend vermogen in vermolmde banken pompen, zonder daarvoor in ruil een duurzamer, socialer en rechtvaardiger beleid te vragen.

En alsof dat nog niet genoeg was, speelt het kabinet met de gedachte om de AOW leeftijd te verhogen tot 67 jaar. Blijft de subsidie voor tophypotheken tot ver boven een miljoen Euro onaangetast. Het is zo ontzettend jammer dat er niet gekeken wordt naar de mogelijkheid om arbeid aantrekkelijker te maken door het minder te belasten…en grondstoffen meer. Is dit in overweging genomen?

Angst en een gebrek aan creativiteit regeren dit land. Angst voor verkiezingen, angst voor de leidende partij in de coalitie, angst voor de wezenlijk andere keuzes die nodig zijn om Nederland om te vormen van zeer onduurzaam naar duurzaam.

Het kabinet komt niet verder dan het plakken van wat groene pleisters op stinkende wonden.

Legt u het nu eens éénmaal uit aan Nederland:
*Waarom kunnen de banken gepamperd worden met garanties en injecties tot 300 miljoen Euro en durft u voor de bevolking, voor de economie maar 1/50 e daarvan uit te trekken?
*Waarom spreekt u zorgelijk over toekomstige generaties die niet mogen worden opgezadeld met een begrotingstekort, terwijl u geen enkele moeite lijkt te hebben die toekomstige generaties een erfenis na te laten met een tekort aan schone lucht, schoon water, regenwoud, een beheersbaar klimaat, schone zeeën , en voldoende biodiversiteit?
*Waarom blijft u weigeren in te zetten op een grootschalige transitie van de productie en consumptie van dierlijke eiwitten naar een meer plantaardige, schonere en efficiëntere samenleving die ook nog een stuk diervriendelijker is?
*Waarom kiest u niet voor handhaving van de milieuregels als u écht een New Green Deal voor ogen staat?
*Waarom biedt u niet meer kansen op het platteland om bestaande bouwvolumes zoals stallen te benutten voor permanente meergeneratiewonen, waarmee tientallen miljarden als impuls voor de bouwsector gerealiseerd zouden kunnen worden uit ontpotting van particulieren, in plaats van in te zetten op bouwplannen waarvan de realisatie en de financiering uiterst onzeker is?
* Waarom doet u niets aan het stimuleren van de eigen voedselvoorziening in de vorm van hoogwaardige eiwitproductie in de eigen regio, zodat het regenwoud gespaard kan blijven?
De zuinige manier waarop u nu inzet op zogenaamde vergroening is pennywise, poundfoolish.

De echte waarden zijn niet te vinden in ons bankwezen, dat wordt steeds duidelijker. Onze echte waarden zijn schone lucht, schoon water, natuur en biodiversiteit. Ze zijn niet of nauwelijks terug te vinden in het compromis van partijen die zich beroepen op rentmeesterschap en solidariteit, maar die daarvan in hun daden bitter weinig terug laten komen.

En voorts zijn wij, samen met de heer Rutte, van mening dat er een eind moet komen aan de bio-industrie, nu meer dan ooit!