Bijdrage Kostic aan debat over de Wadden

Voorzitter, we hebben het vandaag over de trots van elke Nederlander: het Waddengebied. De biodiversiteit op wereldschaal is afhankelijk van een gezonde Waddenzee. Dat is ook een grote verantwoordelijkheid voor ons.

We zitten in een bizarre situatie dat geen enkel Nederlands natuurgebied ZO zwaar, en ZO straffeloos wordt vervuild als juist dit unieke gebied. Tientallen bedrijven zoals Nedmag en FrieslandCampina lozen vergund en onvergund gigantische hoeveelheden schadelijke stoffen in de Wadden. Nedmag is betrapt op overtredingen voor het lozen van kankerverwekkende stoffen zonder vergunning. En voor de schade moeten dan gewone burgers, zoals die schilder waar mijn collega het net over had, voor betalen. Dat laat dit kabinet dus gewoon gebeuren met ons nationale trots en bedreigde natuur van wereldbelang. We vragen de bewindspersonen en de Kamer hun verantwoordelijkheid te nemen en dit te stoppen.

De waterkwaliteit in het Waddengebied is niet in lijn met afgesproken normen. En er geldt een verslechteringsverbod sinds 2009. Welk beleid wordt hierop gevoerd? Hoe wordt dit verbod gehandhaafd?
De Partij voor de Dieren maakt zich al langer ernstige zorgen over het feit dat de overheid de controle en het overzicht niet heeft. Toezicht, vergunning en handhaving rammelt. Milieuorganisaties en de Kamer krijgen geen informatie. Het komt vaak voor dat burgerorganisaties overheden moeten aanmoedigen om handhavend op te treden. Is de minister bereid ervoor te zorgen dat er snel overal handhavend wordt opgetreden tegen alle niet-vergunde lozingen en de vergunningen sneller te actualiseren?

Voorzitter, mensen met een uitkering worden harder aangepakt dan grote vervuilers. Daarom heeft de Partij voor de Dieren een wetsvoorstel ingediend om ecocide, het grootschalig beschadigen van ecosystemen strafbaar te maken en het mogelijk te maken dat ook individuen zoals CEO’s vervolgd kunnen worden. Erkennen de bewindspersonen dat dit een noodzakelijke stap is? De minister erkent dat het jarenlang niet goed gaat met de Waddennatuur en dat economische belangen overheersen. Erkent de minister nu wel dat de huidige regelgeving de Wadden blijkbaar onvoldoende beschermt?

Er ontbreekt consistent en logisch beleid om de Wadden te beschermen en te herstellen.
Met bijvoorbeeld het Ecologisch Impulspakket Waddenzee wordt 18 miljoen beschikbaar gesteld om de ecologie te versterken. Zijn de ministers het met de PvdD een dat dit dweilen met letterlijke gifkraan open is, als er geen beleid wordt gevoerd dat in alle opzichten gericht is om verslechtering te stoppen en natuur te herstellen? Dat die 18 miljoen verbleekt bij de miljarden schade die massale lozingen van schadelijke stoffen, visserij en andere economische activiteiten veroorzaken?

Ondertussen kan deze kamer en dit kabinet meer doen. Als het al jaren slecht gaat met de Wadden, dan is herstel alleen mogelijk door te stoppen met toestaan van verslechterende activiteiten en alles op alles te zetten voor verbetering.

In 55 jaar is de visstand in de Waddenzee met 90% afgenomen. Gaan we net zo lang door tot het laatste beestje uit de zee is gevist? Tot de laatste vogel is verhongerd? Tot er niets over is van onze nationale trots? Er is geen natuurvergunning voor spieringvisserij, maar toch halen vissers het beestje met tonnen tegelijk uit de Waddenzee. Welke maatregelen zijn er inmiddels ondernomen?

Ik kan dit niet vaak genoeg zeggen voorzitter: ook al heb je niets met natuur en biodiversiteit, het is wel de basis van ons bestaan. Als we het verpesten is er straks geen leefbare omgeving voor de mens: geen voedsel, geen schoon water, en al helemaal geen economie. De natuur goed beschermen is dus geen optie, maar een noodzaak en een missie van nationaal belang. Erkennen beide ministers dit?