Bijdrage Land­bouwraad

We gaan in op 1 agendapunt: Vogelpest

Transporten van levend pluimvee
Voorzitter. Vlees is niet alleen het meest milieubelastende onderdeel van ons voedselpakket, de productie van vlees in de bio-industrie blijkt ook een zeer groot risico te vormen voor de volksgezondheid. Er dreigt een vogelpest pandemie. En daarom heeft de minister vandaag besloten tot een afschermplicht voor commercieel gehouden pluimvee. Ook worden hobbydierhouders opgeroepen om hun pluimvee binnen te houden als deze niet is gevaccineerd.

De vogelpest lijkt steeds dichterbij te komen en inmiddels zijn er in Thuringen en hoogstwaarschijnlijk in Frankrijk besmette vogels gevonden (een parelduiker en zwanen besmet met H5N1 welke ook voor mens gevaarlijk is). Ondanks dat wilde vogels een rol kunnen spelen in de verspreiding van de vogelpest, blijkt uit een gezamenlijke verklaring van de SOVON, Vogelbescherming en Wetlands International dat de belangrijkste verspreider (vector) van de ziekte het transport van levend gehouden pluimvee)blijft (1). Ook de Vogelbescherming constateert dat in de media deze besmettingsbron vaak onderbelicht blijft en erger nog, ook in het beleid van de overheid.

Het besmette kalkoenbedrijf in Tjechie kan via voortdurend transport van pluimvee en broedeieren naar Tjechie een grootschalige ramp veroorzaken. Niet alleen voor dieren (in het wild en in pluimveebedrijven); maar ook voor de mens want het gaat om de H5N1 variant.

Het lijkt erop dat alles weer in stelling wordt gebracht om het publiek te overtuigen dat we de zaken op orde hebben en er geen gevaar bestaat voor de volksgezondheid. De minister roept een afschermplicht over het land voor uitloopkippen en biologische kippen. Hobbydierhouders moeten grote kosten maken om hun dieren te beschermen of er voor kiezen te in een hok te stoppen. Biologische bedrijven en hobbydierenhouders betalen zo letterlijk de prijs voor de uitwassen en risico’s die zijn veroorzaakt door de bio-industrie.

Maar is de minister wel zo daadkrachtig en wordt alles wel uit de kast gehaald om de verspreiding van het virus te voorkomen?

Wat mij verbaast in de brief van de minister (van 25 juni over toezeggingen nav AO vogelpest) is de dat de transporten van en naar Tjechie gewoon mogen doorgaan. De enige oproep aan transporteurs is alert te zijn en risico’s te mijden (alsof duidelijk is wat dat inhoudt bij een onzichtbaar virus) . Bij het nemen van echte maatregelen is de minister niet verder gekomen dan de verplichting om vrachtwagens dubbel te reinigen en te ontsmetten bij terugkomst uit Tjechie! Er kan dus nog gewoon transport van pluimvee en broedeieren plaatsvinden als de sector maar eventjes oplet!

• Kan de minister aangeven waarom zij het rechtvaardig acht voor hobbydierhouders en biologische en vrije uitloop pluimveebedrijven dat zij de dupe worden van de uitwassen en risico’s veroorzaakt door de bio-industrie en de lange afstandstransporten van levend pluimvee?
• Kan de minister aangeven waarom in Nederland hobbydierhouders en biologische kippenhouders weer hun dieren dienen op te hokken terwijl het nog wel toegestaan is om met levend pluimvee naar zuid Duitsland en Tjechie te reizen met alle risico’s van dien?
• Kan de minister aangeven of zij een risico-inventarisatie heeft gemaakt van de kans dat dubbel ontsmette vrachtwagens toch het virus kunnen bevatten en wat daarvan de conclusies zijn? Zo neen, is zij voornemens dit onderzoek uit te voeren en tot die tijd levende pluimveetransporten en transport van broedeieren niet toe te staan?
• Kan de minister aangeven hoe zich dit verhoudt tot het voorzorgsprincipe om zorg te dragen voor diergezondheid én volksgezondheid?
• Kan de minister aangeven of zij voornemens is om bij de aankomende Landbouwraad te pleiten voor een totaal vervoersverbod van levend pluimvee en broedeieren om zo elk risico op besmetting door transport uit te sluiten?

Vaccinatie beleid
Voorzitter. De minister heeft aangegeven dat grootschalige dodingen zoals bij de laatste vogelpestuitbraak van 2003 nooit meer mogen plaatsvinden. Het vaccineren van commercieel gehouden pluimvee is mogelijk gemaakt. In Nederland lijkt hier zelfs een afzet voor. Het overgrote deel van het pluimveevlees en de eieren wordt ge-exporteerd en het is nog onduidelijk of buitenlandse afnemers, met name de grootste afnemer Duitsland, gevaccineerd vlees zullen accepteren.

Het is daarom zeer de vraag of pluimveehouders daadwerkelijk over zullen gaan tot het vaccineren van pluimvee. Uitloopkippen en biologische kippen worden hier weer de dupe van en zullen gewoon worden opgehokt. Want welke pluimveehouder wil overgaan tot het maken van kosten voor vaccinatie als hij dadelijk zijn product niet meer kwijt kan? De mogelijkheid tot vaccineren is dus eigenlijk een schijnoplossing. Mooi als paradepaardje voor de minister, maar de kippen worden blij gemaakt met een dode mus……
• Op welke wijze gaat de minister grootschalige dodingen voorkomen en welke voorzieningen worden daar nu voor getroffen en acht zij die voldoende?
• Is de minister bereid om in Europees verband nog sterker te pleiten voor de acceptatie van gevaccineerde pluimveeproducten en hoe groot acht zij de kans dat zij hierin slaagt? Zo niet, hoe gaat zij dan zorgen dat kippen gevaccineerd gaan worden en niet worden opgehokt?
• Wat gebeurt er als er in Nederland een uitbraak wordt vastgesteld en welke maatregelen worden dan genomen om grootschalige ruimingen te voorkomen?

(1) Ook FAO zegt dat met name het pluimveetransport en de markten voor levend pluimvee in Azie zorgden voor een verspreiding van het virus.