Bijdrage Leonie aan debat over de Landbouw- en Visse­rijraad van 30 januari 2023

Voorzitter, het derogatie debacle van deze week geeft vooral een lelijk inkijkje in de ouwe destructieve politieke werkwijze van de minister van LNV en van zijn ministerie. De waterkwaliteit en de natuur, dat zijn geen zaken die de minister wil beschermen, hij onderhandelt erover met Brussel. Mag het niet wat minder? Wat langzamer? Ah toe nou, nog één uitzonderingsperiode dan?

Nee. Moet je niet willen. Dát had de minister de tweede Kamer moeten zeggen. Maar de minister heeft de randjes van de milieugrenzen zo ver mogelijk opgezocht, allemaal ten behoeve van de agro-industrie, en ging zelfs over die randen heen. Aangemoedigd door opportunistische moties van de ChristenUnie, VVD en CDA. En dat uitgerekend de Europese Commissie, die over het algemeen een zeer neo-liberaal beleid voert, dan de belangen van de Nederlandse natuur moet verdedigen, vind ik treurig.

Wat ik nu graag van de minister hoor is excuses en een reflectie. Denkt hij dat hij de boeren een dienst bewijst door steeds het absoluut minimale voor de waterkwaliteit en de natuur te doen, en dan vervolgens ook nog uitzonderingen en vertragingen creëert? Denkt hij echt dat hij de boeren daarmee helpt? Nee. Wat de minister creëert is onzekerheid en het jojo-beleid. Neem 1 maart. Is Brussel daar nu mee akkoord?

Ik hoop oprecht dat de minister hier van leert. Tegen de pers zei hij: “Het is duidelijk dat Europa dit soort geitenpaadjes niet meer accepteert.” Maar wat vindt hij er zélf van? Accepteert hij het zélf ook niet meer? En sprak minister Van der Wal namens het hele kabinet toen ze al in juni vorig jaar zei dat de tijd van geitenpaadjes voorbij was? Wat gaat de minister eraan doen om dit ook door te laten dringen tot de cultuur en de mentaliteit op zijn ministerie? Eérst moet de natuur en het milieu op orde zijn, en bínnen die kaders is er plek voor toekomstbestendige economische activiteit. Niet andersom.

Ik wil ook nog specifiek vragen wie de minister het eerst belde na de ministerraad van afgelopen vrijdag. Was dat boerenactieleider Bart Kemp, zoals het RD schrijft? Niet de Kamer, nee, een boerenactieleider moest het nieuws als eerste horen. Ik vraag de minister om tekst en uitleg, over aan wie hij denkt dat hij verantwoording is verschuldigd.

Voorzitter, dan de diertransporten.

De minister en zijn voorgangers wijzen al jaren naar de Europese Unie als het gaat om het aanpakken van dierenleed tijdens diertransporten. Nu blijkt dat verschillende Europese lidstaten het verbod op langeafstandstransporten en op diertransporten naar niet-EU landen proberen tegen proberen te houden en dat er naar verwachting nu al geen (gekwalificeerde) meerderheid is voor het aanpassen van de transportregels.

Hoe kijkt de minister naar deze ontwikkelingen? Is hij bereid zich in de raad hard uit te spreken tegen de notitie van die lidstaten en te staan voor het beschermen van de dieren in de veehouderij?

Dit laat zien hoe belangrijk het is dat we niet blijven wachten op de EU, maar goede voorbeeld van Duitsland volgen en nu al kijken naar wat in Nederland mogelijk is. Het is fijn dat de minister eindelijk, na twee aangenomen moties van de Partij voor de Dieren, de maximumtemperaturen voor diertransporten nog vóór deze zomer gaat verlagen. Alleen er moet ook een einde komen aan de gruwelijke transporten naar niet-EU landen en de import van veel te jonge kalfjes, waarmee de Nederlandse sector de langeafstandstransporten vanuit Ierland in stand houdt.

Hoe staat het met de onderzoeken hiernaar en wanneer gaat de minister er nu eindelijk werk van maken?

Voorzitter, dan de herziening van de Europese dierenwelzijnsregelgeving. We weten al jaren dat de regelgeving die bescherming zou moeten bieden aan dieren die worden gefokt, gebruikt en gedood niet voldoet:

Ganzen op een vreselijke manier eten door hun strot proppen voor de productie van foie gras.

Kippen en eenden voorafgaand aan de slacht aan een poot ondersteboven hangend door een elektrocutiebad halen, terwijl bekend is dat dieren hierdoor vaak onvoldoende worden bedwelmd.

Konijnen of kippen in kleine kooien stoppen waar ze op geen enkele manier natuurlijk gedrag kunnen vertonen

Tientallen miljoenen pasgeboren haantjes direct vergassen omdat ze geen economisch nut hebben.

Het mag allemaal, in Europa.

Voor een aantal diersoorten bestaat nog niet eens regelgeving.

We horen graag van de minister wat zijn verwachtingen zijn over het traject dat nu loopt. Denkt hij dat de voorstellen voldoende ambitieus zijn?

En we roepen de minister op om niet langer af te wachten wat er uit Europa gaat komen.