Bijdrage Ouwehand aan debat over de ontwik­ke­lingen rondom het coro­na­virus

Voorzitter, dank u wel. Ons land zweeft tussen hoop en vrees en dat zal voorlopig nog wel even zo blijven, hoe moeilijk dat ook is. We kunnen één ding zeker weten, en dat is dat er altijd onzekerheid zal blijven. Dank en waardering dus voor iedereen die binnen die onzekerheden de best mogelijk keuzes probeert te maken.

Maar daar zijn wel vragen over, omdat we vorige week prognoses hoorden waarna we dit weekend toch hard wakker werden geschud. Ineens zijn er 2.400 ic-bedden nodig, terwijl wij nog dachten dat de kans daarop klein was. Als dat zo is, denk ik dat we ook goed moeten kijken naar de briefing die de Tweede Kamer vanmorgen heeft gehad van het RIVM, van Diederik Gommers van de intensivisten en van de inspecteur-generaal van de inspectie. Dan is het niet ondenkbaar, hoe moeilijk het ook is om dat vandaag te moeten bespreken, dat we in een codezwartscenario komen.

En als dat zo is, moet het kabinet twee dingen doen. Het moet ons daarop voorbereiden, zodat we niet overvallen worden. Afgelopen weekend hebben we immers geleerd dat het sneller kan gaan dan we hopen. Maar ook moet het kabinet dan nog een keer kijken naar de maatregelen die genomen zijn. Zitten daar niet toch nog kleine dingen in die het risico dat we in dat rampscenario terechtkomen kunnen verkleinen? Er zijn bijvoorbeeld uitzonderingen op de maatregelen gemaakt voor kerkelijke bijeenkomsten. Ik begrijp niet waarom we dat risico nog zouden willen lopen als we maar de kleinste kans hebben om de druk op de ic's en dat rampscenario te kunnen voorkomen. Is het kabinet bereid om nog één keer door de maatregelen te lopen? Over de vluchten uit brandhaarden is ook al gesproken, en over het daar testen van mensen. Moeten de vakantieparken niet toch dicht? We moeten nog één keer even goed kijken, om er alles aan te doen om dat scenario te voorkomen. We zien dat het RIVM uitgaat van een daling van het zogenaamde reproductiegetal, maar het is en blijft een schatting. Wat nou als het niet uitkomt? Daar moet het kabinet op voorbereid zijn.

Voorzitter. Er is een tekort aan alles, zei de minister van medische zaken. Daar delen wij natuurlijk de zorg over. Gelukkig komen er nu wel veel testen beschikbaar. Betekent dat dan ook dat alle mensen die werkzaam zijn in de zorg, getest kunnen worden? Kan de minister dat nader specificeren? Bijvoorbeeld in de ggz, bijvoorbeeld in de thuiszorg. Mensen hebben behoefte aan duidelijkheid. En hoe zit het met de verdeling van de beschermingsmaterialen? Worden ook de ggz en de thuiszorg voldoende meegenomen en wat is de stand van zaken nu? Hoeveel mensen hebben wel de beschikking over beschermingsmateriaal en hoeveel mensen niet? De Partij voor de Dieren maakt zich ook zorgen over een groeiend gebrek aan medicijnen, met name ook voor de palliatieve zorg. Kan de minister aangeven wat daar nu de stand van zaken is?

Voorzitter. De Partij voor de Dieren sluit zich aan bij de oproep van de heer Klaver van zojuist. We moeten niet naar een totale lockdownsituatie, maar wat we nog kunnen doen, moeten we nu kunnen doen. We moeten ook verder vooruitkijken. We hoorden vanochtend wat we eerder ook al zagen: dat de mensen die nu aan het werk moeten op de ic's, het heel zwaar hebben en traumatische ervaringen opdoen. Dat betekent dat er goede bescherming en begeleiding van deze mensen nodig is. We begrepen uit de briefing van vanochtend dat dat nu goed gaat, dat er ook hulp wordt aangeboden door allerlei mensen in het land die ervaring hebben met dit soort coaching. En dat is mooi. Maar kan het kabinet zeggen dat deze bescherming en deze begeleiding van de mensen die dit hele zware werk moeten doen, ook op de lange termijn worden voortgezet? Want deze klachten kunnen lang aanhouden. Het kabinet hoeft nu nog niet gedetailleerd uiteen te zetten hoe we dat gaan organiseren en financieren, maar we willen wel graag de toezegging dat dat gebeurt.

Voorzitter. Tot slot. De Partij voor de Dieren heeft vaker gevraagd naar de oorzaken van dit soort pandemieën. Daar zullen we verder schriftelijke vragen over stellen. En dan de solidariteit waar het kabinet een beroep op doet: de vrijblijvende oproep die minister Koolmees heeft gedaan om geen dividend uit te keren als je gebruikmaakt van de overheidsregelingen. Ik denk dat daar een tandje bij moet. Want die morele oproep aan bijvoorbeeld de Rabobank afgelopen week in Buitenhof, met de vraag waarom ze mensen die rood staan bijna 13% rente vragen, werd toch niet beantwoord met: nee, dat gaan we niet meer doen.

Voorzitter, dank u wel.