Bijdrage Ouwehand aan debat over ontwik­ke­lingen rondom het coro­na­virus

Voorzitter. De voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, de heer Kuipers, zei vanochtend over de huidige aanpak van het coronavirus dat we scherp aan de wind zeilen. Zo kun je het zeggen. Je zou ook kunnen zeggen: het kabinet speelt met vuur. Ik ben niet de eerste die haar zorgen uit over de keuze om te wachten, zeker in het licht van de nog steeds falende basis. Ik sluit me aan bij de vragen van mevrouw Marijnissen en de heer Klaver over het testbeleid en het bron- en contactonderzoek. De vraag is echt of het verstandig is wat het kabinet nu doet.

Maar dan wil ik ook graag het volgende benadrukken. Dit duurt nu al sinds eind februari, maart, en we hebben onze handen vol aan de huidige crisis, maar als we alleen maar aandacht blijven hebben voor de waan van de dag zien we grote andere gevaren over het hoofd. Het kabinet noemde de coronacrisis een zwarte zwaan, een evenement dat je niet kon zien aankomen. Nu zijn er in Nederland twee witte zwanen gevonden met vogelgriep. Voor vogelgriep worden we gewaarschuwd. Nederland heeft tientallen uitbraken per jaar. Dierziekten zijn van alle tijden, maar het wordt een probleem als je dieren massaal fokt, vangt, op een kluitje propt en gaat doden. Laat dat nou zijn wat we in Nederland doen. Waar blijft de aanpak van de minister van VWS, of in ieder geval van zijn ministerie hiervan? Ik kan me voorstellen dat hijzelf andere dingen aan zijn hoofd heeft, maar het kan toch niet zo zijn dat de ambtenaren op dat ministerie nog steeds achter LNV aan lopen?

Als er zo'n virusuitbraak is, is de enige waarborg die het Nederlandse kabinet op dit moment heeft: dan hokken we alle dieren op. Kan de minister van VWS zeggen of hij weet hoe vaak er in de eendenhouderij vogelgriep is uitgebroken? Eenden komen in Nederland nooit buiten. Die zitten altijd opgehokt. Toch zijn er ook daar uitbraken van vogelgriep. We hebben deze week een NVWA-rapport toegestuurd gekregen waaruit blijkt dat de NVWA twee derde van haar taken niet kan doen. Het risico op de uitbraak van dierziekten is groter en de NVWA ziet het niet. Wanneer wisten ze op het ministerie van VWS van dit rapport?

Want spelen met vuur, dat is wat het kabinet doet met de veehouderij. Bijna schaterlachend een kruitvat aanleggen en dan wachten tot het ontploft. De eendenhouderij lag stil. Die is gewoon weer opgestart. De varkensslachterij gaat nu weer exporteren naar China. Het heeft er alle schijn van dat het Nederlandse kabinet er gewoon aan heeft meegewerkt om die Chinese markten weer te openen. Vion wil sneller slachten, terwijl de Kamer een motie heeft aangenomen die zegt dat dat slachttempo naar beneden moet. Die mensen kunnen daar anders niet conform de RIVM-richtlijn werken. Motie na motie wordt aangenomen, maar het kabinet blijft wegkijken. Dat is volstrekt onverantwoord.

Voorzitter. Dan de nertsen. Ik had het er al even over in een interruptiedebatje met de heer Heerma. In Denemarken wordt nu gewaarschuwd voor de mutaties. Een gistend, borrelend kweekvat waarin het virus gemiddeld twee nieuwe mutaties per maand opdoet, dat is de nertsenhouderij. En dan hebben we nog niet eens gekeken naar al die andere dieren die ook bevattelijk zouden kunnen zijn voor corona. De minister moet daar ingrijpen op het moment dat het zich daar voordoet. Als je werkt aan een vaccin, moet je meenemen dat mutaties uit bijvoorbeeld de nertsenhouderij ervoor kunnen zorgen dat er een nieuwe variant van het virus in mensen ontstaat waartegen dat vaccin niet meer gaat werken. Dat is een levensgroot risico. Ik begrijp dat de minister-president morgen een Europese videoconferentie heeft met zijn collega's om te kijken hoe we de pandemie kunnen indammen. Hij moet daar twee dingen doen. Er moet een Europees verbod komen op de nertsenfokkerij en een importverbod op al dat bont uit China, dat natuurlijk ook een risico is voor een uitbraak van een volgende pandemie. Ik noem de wasbeerhond, maar ook al die andere diersoorten die, als de mens zo met ze om blijft gaan, voor een enorm risico op een volgende pandemie kunnen zorgen.

Dank u wel, voorzitter.