Bijdrage Ouwehand AO AIVD

Mevrouw Ouwehand:

Voorzitter, we spreken vandaag over het werk van de inlichtingendiensten. Vooraf wil ik opmerken dat de afgelopen weken veel discussie is geweest over grondrechten in het kader van de lopende formatie richting een regering met gedoogsteun van de PVV, en die discussie heeft vooral gewoed binnen de CDA-fractie. Dat lijkt me alleen maar goed, maar tegelijk wijs ik erop dat we echt niet alleen naar de PVV hoeven te kijken als het gaat om zorgen over de grondrechten. Ook andere partijen zetten de grondrechten van burgers, zoals het recht op demonstratie en privacy op z’n minst op de helling. Dan kijk ik nadrukkelijk naar het CDA.

Voorzitter, ik vervolg met de kwestie die ik voor vandaag geagendeerd heb: de waarschuwing die de AIVD via het ministerie van OCW heeft uit doen gaan naar scholen tegen lezingen door dierenrechtenorganisaties.

Voorzitter, wanneer Sportvisserij Nederland kinderen op basisscholen enthousiast probeert te krijgen voor het uit het water trekken van de dieren die daar leven, spreekt dit kabinet over “educatie over de natuur”.

Wanneer Wildbeheereenheden –een eufemisme voor jagers- op basisscholen propageren dat het doodschieten van dieren nodig zou zijn, een drijfjacht demonstreren en de kinderen zelfs de wapens in handen geven, zegt dit kabinet:
“Het staat basisscholen vrij om gastlessen over jacht te laten verzorgen. Jacht is in Nederland een legale bezigheid.”

Maar wanneer organisaties die opkomen voor de belangen van dieren een lezing geven, vindt de minister van Onderwijs het nodig alle scholen te waarschuwen.

Voorzitter, dit is ongehoord.

Het kabinet spreekt in deze Kamer keurig over het belang van het onderscheid tussen dierenrechtenactivisme, volkomen vreedzaam en legaal, en illegale activiteiten. De Partij voor de Dieren hecht sterk aan dit onderscheid. “Dierenrechtenactivisme moet niet worden verward met terrorisme”, zegt de minister van Justitie ook al jaren.

Maar het kabinet zegt het één en doet het ander.

Eerder al werden mensen met zogenaamd “extreme ideeën” over dierenrechten potentiële terroristen genoemd in de campagne Nederland tegen Terrorisme (punt nl). Definieert u “extreme ideeën over dierenrechten” eens, vroeg ik de toenmalig PvdA-minister van Binnenlandse Zaken. Nou, dat kon ze niet.

Voorzitter, ik kan in deze zaal mensen aanwijzen die het laten staan van een biefstukje al extreem noemen. Of gaat het misschien over een veganist die geen wollen trui wil dragen omdat hij het gebruik van dieren afwijst? Dat is volkomen legaal, maar in de ogen van sommigen wel extreem. Kortom, wat wordt precies bedoeld met ‘extreme ideeën over dierenrechten’? En waarom wordt dat in verband gebracht met terrorisme, terwijl het kabinet nota bene zelf zegt dat het een niks met het ander te maken heeft?

Voorzitter, we kregen vanmorgen een brief van de minister van OCW waarin hij aangeeft dat hij de koepelorganisaties van middelbare scholen mondeling heeft gewaarschuwd. Ik wil graag weten wat daar precies is gezegd.

Klopt het bijvoorbeeld dat gewezen wordt op vermenging van geldstromen tussen legale en illegale activiteiten, over collectes? We hebben daar al eerder over gediscussieerd in de Kamer. Toen zei de minister van BZK dat het –als het goed is- niet gecollecteerd wordt door organisaties die illegale activiteiten plegen. Is er dan in de tussentijd iets veranderd? Heeft het kabinet nieuwe informatie die ze niet met de Kamer heeft gedeeld?

En hoe zit het met rekrutering? Klopt het dat scholen ook daartegen worden gewaarschuwd? En: op grond waarvan? De AIVD had daar helemaal geen cijfers van, maar zegt, zo hoorden we op radio, ter verdediging: “we zien op zich wel aandacht van vooral jongeren voor demonstraties en acties”.
Aandacht voor demonstraties en acties! Sinds wanneer is dat een officiële waarschuwing waard in ons land?

Voorzitter, wat er precies gezegd is door het ministerie van OCW weten we niet, maar de directeur binnenlandse veiligheid van de AIVD deed afgelopen vrijdag zeer verontrustende uitspraken in een radio-interview. Hij zei dat het de AIVD erom ging dat mensen betrokken raken bij de beweging die zich sterk maakt voor dierenrechten. Er wordt gewaarschuwd tegen betrokkenheid bij dierenrechten! Want, zo is de redenering van de AIVD, dan zou men uiteindelijk over kunnen gaan tot gewelddadige acties.

Is dit hoe we met de vrije meningsuiting en de vrijheid van organisatie omgaan in dit land? Waarschuwen we tegen de verkoop van kindershirts van Ajax en Feyenoord, omdat dat niks anders is dan rekrutering en omdat deze jongeren, als ze in aanraking komen met bijvoorbeeld de supportersbeweging, weleens in een hooligan zouden kunnen veranderen?

Nee, voorzitter, dat doen we niet, omdat dat nergens op zou slaan. Ik wil van het kabinet weten waarom we in het geval van dierenrechtenactivisten wel tot stigmatisering zouden mogen overgaan. De argumenten van de AIVD zijn in elk geval verre van overtuigend.

----------

NB: dit is een concept-verslag van de bijdrage die Esther Ouwehand vandaag heeft uitgesproken in het Algemeen Overleg over de AIVD. Zodra het officiële verslag van dit AO is vastgesteld door de voorzitter, plaatsen we die –met interrupties en het antwoord van de minister- op onze website