Bijdrage Ouwehand AO EU-uitbreiding

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. De algemene lijn van de Partij voor de Dieren inzake uitbreiding van de EU is terughoudend. We denken dat de EU nogal wat uitdagingen het hoofd heeft te bieden en dat we daar onze handen vol aan hebben. Ik wil in dit AO expliciet de onderhandelingen met IJsland en de walvisjacht naar voren brengen. Het is mij bekend dat de Nederlandse regering een goede inzet heeft in de strijd tegen de walvisjacht. Daar is geen twijfel over. In de internationale politiek is het goed om ons expliciet aan te sluiten bij Duitsland en Engeland, die al expliciet hebben verwoord dat zolang IJsland de walvisjacht continueert, van toetreding geen sprake kan zijn. Ik zou ook een dergelijke uitspraak van Nederland willen, van het parlement of van de regering. De inzet is al dat IJsland moet stoppen met de walvisjacht. De Habitatrichtlijn laat die ook niet toe. Ik maak mij er zorgen over dat een tijdelijke uitzondering op de Europese Habitatrichtlijn onderhandelbaar zou kunnen zijn. Gelet op de richting die we op willen met de onderhandelingen is het goed om nu alvast uit te spreken dat we dat niet doen; IJsland stopt met de walvisjacht, anders is geen enkele sprake van toetreding tot de EU. Tegen mijn collega's zeg ik alvast dat ik niet van het indienen van overbodige moties ben, al denken sommigen daar wellicht anders over, maar een algemeen aangenomen resolutie kan in de internationale politiek wellicht helpen. Graag de warme steun van de minister daarvoor.

[…]

Minister Rosenthal: Mevrouw de voorzitter. Bij de beantwoording van ik de specifieke vragen zal ik de verschillende landendossiers meenemen. Mevrouw Ouwehand heeft gevraagd naar de stand van zaken inzake IJsland en in het bijzonder naar de walvisvangst. Ik meen inderdaad te weten dat het om zoogdieren en niet om vissen gaat. Wij zullen ons er samen met de andere EU-lidstaten en de Europese Commissie bij de toetredingsonderhandelingen met IJsland sterk voor inzetten dat er ook na eventuele IJslandse toetreding geen walvissen mogen worden gevangen en gedood in de communautaire wateren of worden verhandeld binnen de EU. Dit zit in het onderhandelingshoofdstuk 27 inzake milieu, om meteen een vraag van de heer Ormel te beantwoorden. Wij zijn ook van mening dat IJsland zich bij toetreding tot de EU inderdaad expliciet dient te conformeren aan het huidige EU-standpunt over het internationale verdrag tot regeling van de walvisvangst. Bij de toetreding van IJsland geldt natuurlijk ook dat het Icesavedossier ten positieve gesloten moet zijn voordat we een stap verder zullen zetten. De heer Van Bommel merkte op dat de steun onder de 150.000 inwoners van IJsland voor de EU tanende is. Dat is waar. Het is aan de IJslandse regering om de eigen bevolking te overtuigen. Ik weet niet of de peilingen op IJsland op een bepaald moment weer omhoog zullen gaan.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Dank voor de reactie. Ik ben blij te horen dat de inzet inderdaad is dat de walvisjacht niet tot het toetredingspakket kan behoren, maar ik maak mij zorgen over de communautaire wateren die eraan zijn toegevoegd. Ik zou graag klip-enklaar een algehele afwijzing van de walvisjacht zien als onderdeel van het onderhandelingspakket.

De voorzitter: Ik wijs de Kamer en de minister erop dat we nog een heleboel landen afzonderlijk te behandelen hebben. Ik wil echt proberen om nog een korte tweede termijn te houden.

Minister Rosenthal: Voorzitter. Wat dat betreft verwijs ik naar het internationale verdrag tot regeling van de walvisvangst, dat verdergaat dan de communautaire wateren.

[…]

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. De minister verwijst in antwoord op mijn vragen over de onderhandelingen met IJsland over de walvisjacht deels naar internationale verdragen. Daar zit in dit dossier nu juist het probleem. Het moratorium geldt al twintig jaar, maar er wordt alsnog gejaagd op walvissen. Ze staan op de CITES-lijst. Dat betekent dat het een zeer bedreigde diersoort is. IJsland heeft daar bezwaar tegen gemaakt en handelt nog steeds in walvisvlees. Deze Kamer, 150 leden sterk, strijdt er ieder jaar voor om die gaten te dichten. Het luistert dus nogal nauw. Mijn fractie is ook bevreesd dat IJsland tijdelijke uitzonderingsregels zal bedingen in de onderhandelingen. Daarom lijkt het me verstandig als de Kamer een heel scherpe motie aanneemt die de regering kan helpen in de onderhandelingen en internationaal een goed signaal geeft. Bij dezen leg ik dat alvast voor.

[…]

Minister Rosenthal: Ja, met een discussie daarover.

[…]

Mevrouw Ouwehand sprak wederom over de walvisvangst. Hoofdstuk 27 van de toetredingsvoorwaarden spreekt boekdelen. Het is een unanieme zaak, dus wat dat betreft kom ik niet verder dan te zeggen dat dit punt bij de behandeling van hoofdstuk 27 inzake milieu aan de orde wordt gesteld. Het zal naar verwachting medio 2011 pas in de onderhandelingen aan de orde komen. Ik denk zelf dat mevrouw Ouwehand volledig wordt bediend met deze koers.