Bijdrage Ouwehand AO Eurogroep/Ecofin

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. Er wordt in economische kringen wel eens gewerkt met termen als "Griekenland wordt kapot bezuinigd". Wat nu in Griekenland gebeurt, is daar een complete illustratie van. Het is nooit helderder en tastbaarder geweest dan daar. Door de maatregelen die de EU Griekenland oplegt, wordt een "paard van trojka" naar binnen gereden -- met de complimenten aan Jos Collignon voor zijn tekening deze week in de Volkskrant -- onder het mom dat Griekenland gered zal worden. Door onze goedbedoelde en goedwillende Europese solidariteitspolitici wordt er een plan naar binnen gereden waar de Grieken enorm veel last van zullen krijgen. Er wordt kritisch kapitaal vernietigd. Laat ik maar even blijven spreken in termen van geld, want daar gaat dit debat natuurlijk over. Het Wereldnatuurfonds heeft een brief gestuurd aan de Eurocommissaris met de vraag waarom het Groenfonds wordt uitgekleed. Waarom wordt aangestuurd op overconsumptie van de bruinkoolindustrie, waardoor we onze natuur gaan verliezen? Dan vraag ik aan de staatssecretaris maar ook aan Europositieve partijen of het ons dat waard is. Het gaat namelijk dieper dan alleen maar het volkomen immorele feit dat we de Grieken een plan opleggen waarbij zij de bevolking moeten afknijpen en hun kritische natuurlijke kapitaal zullen verliezen. Het is ook een complete breuk met de Europese gedachte dat Europese verdragen worden nageleefd. De Europese verdragen staan niet toe om milieuvervuilende activiteiten op te starten als je niet eerst onderzoek doet naar de gevolgen. Dat lijkt nu in Griekenland helemaal van de baan te zijn. De woordvoerders in deze vergadering maken mij niet altijd mee in milieu- en natuurdebatten. Dus ik herhaal maar even wat de Partij voor de Dieren daar in het algemeen over vindt.

Ik vind het op zichzelf reden genoeg, de waarde erkennend van natuur, om zonder Europese verdragen je best te doen om de natuur te beschermen. Maar we kennen onze pappenheimers. Zonder internationale verplichtingen banjeren we met bulldozers overal
overheen. Dan zijn er gelukkig afspraken in internationaal verband gemaakt, waar de rechter ook nog wat van vindt, waardoor je af en toe misschien een plan voor een kolencentrale zou kunnen schrappen omdat de Raad van State zegt: ho, ho, maar dat mag zomaar niet. Als dit de manier is om Griekenland in de eurozone te houden, ten koste van alles, dan zeg je eigenlijk dat je bereid bent om een aantal fundamenten van de Europese gedachte op te geven. Ik vraag me echt af hoe de partijen daarin staan en vooral hoe de regering daarnaar kijkt.

De Partij voor de Dieren heeft al vaker betoogd dat er geen gemakkelijke uitweg is, maar er is "erg" en "nog veel erger". Het lijkt erop dat nu de eerste steun terug naar de banken van Frankrijk en Duitsland is geregeld, het ineens wel bespreekbaar is dat het niet zo'n drama is als Griekenland uit de eurozone stapt. Het kan in elk geval erger zijn als Griekenland erin blijft.

Ik hoor graag wat de regering daarvan vindt. Ik denk dat iedereen de aflevering van Tegenlicht deze week heeft gezien. We zijn niet in de positie om met een vingertje naar Griekenland te wijzen. We hebben allemaal schuld. Het is compleet immoreel om ons hier op te stellen als de grote brave boekhouders die allemaal wel keurig volgens de regeltjes werken, terwijl wij willens en wetens hebben meegewerkt aan de macht van de banken en aan de vrijheid van de banken. Eurostat heeft de constructies gezien waarvan agressieve Amerikaanse banken als Goldman Sachs gebruik wilden maken om munt te slaan uit de slechte positie waarin Griekenland zich bevond toen het in het euro-experiment stapte. Eurostat kende de constructies, was ervan op de hoogte en zag er helemaal geen kwaad in. Hoe kijkt de minister daarnaar?

Dan wil ik het hebben over de klimaatfinanciering. Wij hebben gezien dat dit punt wel op de agenda voor Kopenhagen staat. Europa moet dit jaar een stappenplan 2013-2020 ontwikkelen voor de realisatie van het Europese aandeel in de 100 mld. in 2020 voor klimaatfinanciering. Wat is de stand van zaken daarvan en wat is de Nederlandse inzet daarbij? Mocht de minister vinden dat 100 mld. wel veel geld is, zeker in deze tijden, dan ben ik het helemaal met hem eens. We weten echter dat er in 2009 in de aanloop naar
Kopenhagen een bijeenkomst is geweest over de vraag hoe we dat zouden kunnen betalen.

Toen heeft ons eigen Planbureau voor de Leefomgeving gezegd dat de kosten voor klimaatverandering gehalveerd kunnen worden -- 50 mld. handje contantje hoeven we niet uit te geven; prachtig -- en het enige wat we daarvoor hoeven te doen, is minder vlees eten met z'n allen. Nou, als dat geen mooi wenkend gratis perspectief is…Ik hoor graag of de minister die 50 mld. binnen wil halen. Het lijkt me een goed idee.

Interrupties bij andere partijen

[…]

Mevrouw Sap (GroenLinks):

[…]

Er moet echter wel een aanpassingsprogramma zijn dat echt gaat werken door te hervormen op de punten waarop het land krachtig is. Je moet niet alleen vragen om bezuinigen, bezuinigen, bezuinigen. Er moet sprake zijn van structurele hervormingen die het groeiperspectief verbeteren en die inspelen op de noodzaak van alle economieën om over te stappen op een duurzamere wijze van opwekken en produceren van energie. Dat zou de weg naar de toekomst zijn. Ik hoor dus graag van de minister wat hij vindt van die brandbrief van het Wereld Natuur Fonds en van het feit dat de trojka Griekenland niet in staat heeft gesteld om juist om een duurzame manier te hervormen.

[…]

Mevrouw Ouwehand (PvdD): De fractie van GroenLinks stelde vragen over de gevolgen die zich beginnen af te tekenen en die al voorspeld zijn voor de Griekse bevolking en met name voor de Griekse natuurlijke hulpbronnen en het milieu. Ik ben benieuwd wat het GroenLinks waard is om Griekenland in de eurozone te houden, pakketten te sturen en voorwaarden te stellen, want we zien dat de gevolgen desastreus zijn.

Mevrouw Sap (GroenLinks): Onze weging was en is dat de gevolgen van een faillissement nog desastreuzer zijn voor de bevolking en waarschijnlijk ook voor het klimaat, zeker als dat twee jaar geleden was gebeurd in de vorm van een volledig ongecontroleerd faillissement. Wij blijven dus vinden dat Europa zich ervoor moet inzetten dat Griekenland aangehaakt kan blijven, maar wij blijven ook benadrukken dat een veel socialer en duurzamer aanpassingsprogramma nodig is.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Dat begrijp ik niet zo goed, want mevrouw Sap had het in haar betoog ook over de gevolgen van het opgeven van de wisselkoersen. Alles wijst erop dat het opgeven en ontbreken van de mogelijkheid om de eigen munt te devalueren en dus het vasthouden aan die ene munt, geconfronteerd met de agressieve Nederlandse exportstrategie en de Griekse importoverschotten, de Grieken in grote problemen hebben gebracht. Het argument dat Griekenland niet failliet zou gaan als het in de eurozone blijft, begrijp ik dus niet.

Mevrouw Sap (GroenLinks): Er zijn boekenkasten vol geschreven met economische analyses van de gevolgen van het verlaten van de eurozone door Griekenland na een faillissement en van de vraag of dat de Grieken helpt. Ik hecht de meeste waarde aan de overgrote meerderheid van analyses die aantonen dat er dan voor Griekenland geen makkelijke weg terug is naar het oude wisselkoersmechanisme, omdat de Griekse schulden gewoon in euro's uitgedrukt blijven worden en als een molensteen om de nek van Griekenland hangen. De weg terug die mevrouw Ouwehand zo graag zou zien, bestaat helaas niet. Die was van gisteren en dat is niet de toekomst.

[…]

Beantwoording door de minister van Financiën

Minister De Jager:

[…]

De inzet van Nederland bij de klimaatfinanciering. Nederland oriënteert zich op het klimaatfinancieringstraject voor de periode na 2012 en het integreren van klimaat in de ODAcriteria. Het versterken van de samenwerking met het bedrijfsleven is een van onze belangrijke nationale initiatieven. Daarbij richten wij ons met name op water en voedselzekerheid. Verder laat ik dit onderwerp graag over aan de hiervoor verantwoordelijke staatssecretaris.

De voorzitter: Ik geef toe dat de vragen van mevrouw Ouwehand niet aan bod zijn geweest. Ik geef haar daarom het laatste woord.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Als de klimaatfinanciering niet op de agenda staat, dan hoeven wij het vandaag ook niet af te kaarten. Ik had echter begrepen dat het wel op de agenda staat en dat betekent dat ook de financiële toezeggingen aan de orde komen. En die toezeggingen zijn weer nodig om het groene klimaatfonds op te kunnen starten. Daarover hoor ik graag iets meer. Verder krijg ik graag een reactie op de berichten dat de Griekse natuur eraan dreigt te gaan als gevolg van druk door de trojka. Als de minister hierover begint, wordt hij misschien wel uitgelachen, maar hij moet van de Partij van de Dieren op de raad wel duidelijk maken dat het niet zo kan zijn dat de Europese natuurbeschermingsverdragen worden geschonden om Griekenland aan voldoende bezuinigingen te helpen.

Minister De Jager: Nou ja, uiteindelijk beslis ik wel zelf welke vragen ik stel. Het is onze indruk dat de klimaatfinanciering niet op de agenda staat. Het wordt nagegaan, maar de mensen naast mij zeggen mij dat dit niet het geval is. Verder is mij niets bekend van een officieel trojkastreven om de Griekse natuur te vernietigen. Ik kan mij daar eerlijk gezegd ook niets bij voorstellen. Dat er bezuinigd moet worden en dat ik mij niet zal verzetten tegen bezuinigingen, lijkt mij duidelijk. Iedereen in Griekenland zal daarvan de pijn voelen. Nederland kan natuurlijk niet bepaalde categorieën van die bezuinigingen uitzonderen, want dan gaat elke lidstaat proberen om een eigen categorie uit te zonderen. En dat bevordert het werk van de trojka bepaald niet. Ik kan mij echter niet voorstellen dat het een officieel streven van de trojka is om de Griekse natuur te vernietigen.