Bijdrage Ouwehand AO Kern­energie

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. De Partij voor de Dieren gelooft niet in Ruttegaranties voor Kunduz en ook niet in Verhagen-garanties voor de veiligheid van kernenergie. Onder het mom van duurzaamheid wordt wellicht de Partij voor de Vrijheid nog blij gehouden -- wie had dat ooit gedacht -- maar het bedrijfsleven zeker, want de grote internationale jongens staan te trappelen om een prachtige buitenlandse centrale neer te zetten in dat ene gekke landje dat na de ramp in Fukushima nog wil investeren in kernenergie. Dom, dat is het!

Wij weten nu al een poosje dat de wereld aan de vooravond van een energietransitie staat. Grondstoffen die wij uit de aarde halen om energie mee op te wekken, worden vervangen door energie die de aarde dagelijks ontvangt van haar oppervlak in de vorm van zon, wind en water. Maar dit kabinet weet dat dus niet. Dit kabinet wil kennelijk graag afhankelijk blijven van landen met bedenkelijke regimes. Het wil graag de generaties na hem opzadelen met afval waarvan geen mens weet wat je ermee moet doen. En het vindt het geen enkel probleem om zijn burgers op te zadelen met onverzekerbare en niet terug te draaien risico's. Het kabinet doet dit allemaal om die energie vervolgens te exporteren, want wij produceren nu al meer dan wij nodig hebben. Met een beetje serieuze inzet op energiebesparing wordt ons energieoverschot alleen maar groter. Nu enorme centrales bouwen - of ze nu op uranium, kolen of gas draaien, maakt daarbij niet eens uit -, het is een absurd idee dat indruist tegen alle logica. Decentrale energieopwekking zal de toekomst bepalen. Iedereen maakt zijn eigen energie met mooie, kleine windmolens op de daken, met zonnepanelen of zonnefolie op platte oppervlakten in de bebouwde omgeving en met kassen die hele woonwijken verwarmen met de energie van de zon. Gratis en ongevaarlijk: daar moeten wij heen.

Het valt mij op dat kernenergie in debatten altijd wordt verkocht als een noodzakelijke transitie-energiebron om te kunnen voldoen aan de sterk groeiende energiebehoefte. De Partij voor de Dieren denkt heel anders over de energiebehoefte dan het kabinet. Wij hoeven geen supersnelwegen. Wij hoeven geen kunstmest op onze akkers, want met kunstmest zijn energieslurpende processen gemoeid. Wij hoeven geen bestrijdingsmiddelen. Wij hoeven geen 500 miljoen dieren in de bio-industrie, waar een energieslurpende veevoersector achter zit en waar energieslurpende luchtwassers op de stallen worden gezet om de natuur enigszins te ontlasten. Wij hoeven dat transport van soja uit Latijns-Amerika naar Europa niet. En wij hoeven al helemaal geen opslag van varkensvlees als het "effe" tegenzit in de varkenssector. 129 miljoen kiloknallers drie maanden invriezen in een Europees koelhuis: wat kost dat allemaal wel niet? Wij hoeven geen vliegretourtjes tussen Amsterdam en Maastricht. Wij hoeven geen uitbreiding van Schiphol. Wij hoeven geen belastingvoordelen voor energie-intensieve sectoren. Wij hoeven ook niet 24 uur per dag openbare verlichting. De lichtvervuiling die daarvan het gevolg is, kost ons ook veel energie.

Dat kernenergie nodig zou zijn, bestrijdt de Partij voor de Dieren dus uit alle macht. De Partij voor de Dieren wijst het kabinet erop dat het van gezond verstand zou getuigen als wij zouden werken met "no regret"-scenario's: doe geen dingen waarvan je de gevolgen niet meer kunt terugdraaien als blijkt dat het toch niet zo'n heel erg verstandig idee was. Dat geldt voor genetische manipulatie, waarbij je ecosystemen ontwricht als de vervuiling uit de hand loopt. Maar dat geldt evenzeer voor radioactieve straling, want die kun je niet beetpakken, in een vuilniszakje stoppen en weggooien wanneer het misgaat. Wees verstandig: zeg nee, tegen kernenergie!

[…]

Minister Verhagen: […]Mevrouw Van Veldhoven vroeg, in aanvulling op een vraag van mevrouw Van Tongeren, naar de financiële betrokkenheid. Ik heb al gezegd dat zelfs het inhuren van expertise wordt verhaald op de vergunninghouders. Of er uiteindelijk een businesscase is, is aan de initiatiefnemers zelf. Ik heb van het begin af aan gezegd dat de Nederlandse overheid geen kerncentrale gaat bouwen. De randvoorwaardenbrief die vandaag hopelijk wordt goedgekeurd, is duidelijk. Ook daarin staat dat subsidie of andere financiële steun voor de bouw van een nieuwe centrale niet aan de orde is, net zo min als dat bij gas- en kolencentrales het geval is. Op dit punt is het regeringsbeleid niet veranderd.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Ik ben benieuwd hoe de minister aankijkt tegen de wettelijke verplichting van TenneT om alle elektriciteit die in Nederland wordt geproduceerd op het net te krijgen. Komt de nieuwe infrastructuur die zal worden aangelegd voor het transport en export van deze kernenergie, wat de minister betreft voor rekening van het bedrijf dat de centrale wil bouwen en exploiteren? Als dat niet het geval is, zou de belastingbetaler toch indirect meebetalen aan deze kerncentrale. Verder zijn wij benieuwd naar vervoer en opslag van afval en de verzekering van de installatie. Ik krijg graag harde garanties op al die punten.

Minister Verhagen: Ik vind het een beetje een vreemde redenering. Ik had het over de bouw van een kerncentrale. Het lijkt mij verder vrij logisch dat iemand die elektriciteit afneemt, daarvoor betaalt. Dat is nu ook het geval. Als gebruiker betalen wij mee aan de elektriciteit die wij importeren, zoals kernstroom uit Frankrijk. De kosten voor het net, worden verdisconteerd in de prijzen. Er is op zichzelf geen nieuwe infrastructuur nodig voor een nieuwe kerncentrale. Stelt mevrouw Ouwehand nu dat er geen elektriciteit voortkomend uit kernenergie op het net mag? Ik ken haar standpunt, maar dat is niet het standpunt van de Nederlandse regering.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Laat ik het toch even helder maken. De minister zegt dat er geen nieuwe infrastructuur nodig is. Als dat wel het geval is, moet de Staat die, gezien het standpunt van het kabinet dat alle kosten voor de exploitant zijn, niet betalen. Wij zijn ook erg benieuwd naar het transport en de beveiligingsmaatregelen die daarvoor moeten worden genomen. Misschien kan de minister een lijstje aan de Kamer zenden van de kosten die hij voorziet. Dan kunnen wij afvinken of hij alles heeft voorzien en daarover netjes afspraken heeft gemaakt met de vergunninghouder.

Minister Verhagen: Als, als, als. Als wij dat allemaal gaan doen, gaat u dan voorstemmen, mevrouw Ouwehand? Ik vind het vreemd om nu alle als-vragen mee te nemen. Er is geen nieuwe infrastructuur nodig voor een nieuwe kerncentrale. Dat kan ik wel gaan onderzoeken wie het moet betalen als dat wel zo is, of de Staat dan extra kosten gaat maken en of ik een nieuwe lamp koop als het licht uitvalt. Het is niet om flauw te doen, maar ik kan die vragen gewoon niet beantwoorden. Ik heb namelijk geen idee wat u nog meer aan als-vragen hebt, mevrouw Ouwehand.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Met alle respect, maar wij zitten hier niet in de kroeg elkaar te overtuigen. De minister heeft een rol te vervullen ten opzichte van de Kamer. Het is zeker niet zo dat Kamerleden alleen maar vragen kunnen stellen als zij van plan zijn om de voorstellen van het kabinet te steunen.

Minister Verhagen: Ik zeg dat het niet aan de orde is. Mevrouw Ouwehand (PvdD): Ja, dat kan best zijn.

De voorzitter: Mevrouw Ouwehand, er is net een schriftelijke inbreng geweest op een AMvB die netkosten regelt. Ik sluit niet uit dat daar nog een apart debat over komt. Wellicht kan dit punt in dat debat uitgebreider worden besproken met de minister.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Ik kan mij ook zo voorstellen dat het laatste woord hier nog niet over is gezegd.

Minister Verhagen: Ik sluit niet uit dat mevrouw Ouwehand tussen nu en de vergunningverlening nog talloze malen met mij van gedachten zal wisselen over kernenergie. Ik acht dat zelfs zeer waarschijnlijk, dus het is niet eens een als-vraag. Ik zeg nu dat er geen nieuwe infrastructuur nodig is voor de nieuwe kerncentrale en dat wij geen betalingen verrichten voor de bouw van een nieuwe kerncentrale.

[…]

De voorzitter: Ik dank de minister voor zijn beantwoording. Ik kijk even naar de leden. Wij zijn zwaar over de tijd heen. Ik hoor graag of er leden zijn die een VAO willen aanvragen. Ik zie dat dit het geval is. Wij kunnen dat VAO volgende week houden, in de week voor het reces. Wij kunnen het ook na het meireces plannen, dan hebben wij wat meer tijd. Ik bespeur steun voor de tweede optie.

Mevrouw Van Veldhoven (D66): Een aantal van mijn vragen is niet beantwoord. Ik begrijp dat wij al ruim over de tijd zijn. Ik wil het mijn collega's en mijzelf niet aandoen om nu verder te gaan. Ik wil wel graag een vervolg, schriftelijk of in een tweede termijn, om antwoord te krijgen op mijn vragen. De minister is een paar keer heel kort door de bocht gegaan bij de beantwoording van mijn vragen. Gezien de tijd is dat heel begrijpelijk, maar wij moeten hier wel een goede oplossing voor vinden.

Minister Verhagen: Ik heb mijn best gedaan om zo veel mogelijk vragen te beantwoorden. Het lijkt mij nuttig als de leden mij even laten weten op welke vragen zij nog een schriftelijke reactie willen.

De voorzitter: Dat is ook mijn voorstel. Leden die vinden dat bepaalde vragen niet helemaal beantwoord zijn, kunnen dat melden bij de griffier. Die zorgt er dan voor dat de vragen naar de minister gaan. Ik stel voor dat de schriftelijke antwoorden voor het VAO, dus na het meireces, aan de Kamer worden gezonden.

Toezeggingen
- De Kamer zal in 2013 worden geïnformeerd over de uitkomsten van de tienjaarlijkse evaluatie van de veiligheid van Borssele.
- De Kamer zal medio 2011 worden geïnformeerd over de uitkomsten van het interdepartementale onderzoek naar het al dan niet afgeven van een tijdelijke vergunning voor een nieuwe kerncentrale.
- De Kamer zal worden geïnformeerd over de wijze waarop de geleerde lessen zullen worden verwerkt in de veiligheidseisen en -voorschriften.
- De Kamer zal worden geïnformeerd over de resultaten van de rampenoefening die binnenkort plaatsvindt.
- De bewindspersonen van Infrastructuur en Milieu zullen de vragen over de aanpassing van de dijk bij Borssele snel beantwoorden.

[...]

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. In het vorige overleg gaf de minister er blijk van dat hij er niet heel veel zin in had om antwoord te geven op vragen van fracties die kernenergie
toch nooit zullen steunen. Hij vroeg letterlijk: als ik daar antwoord op geef, gaat u dan voor stemmen? Nee, dat gaat de PvdD niet doen. Wij vinden kernenergie onverstandig, nu, straks en op welk moment dan ook. Wij werpen de suggestie dat wij kernenergie nodig hebben als transitie-energie verre van ons. Ik heb de minister al eerder gevraagd om, als dat een argument is, aan te geven hoe lang wij zo'n kerncentrale nodig zouden hebben en wat de plannen voor daarna zijn. Daar heb ik geen antwoord op gekregen. Er is geen sturing op het aantal gigawatts en geen enkele onderbouwing van de noodzaak van die transitie. Ik heb de minister een aantal suggesties gedaan voor zaken waar ook naar gekeken kan worden als wij zonder kernenergie verder willen en misschien ook wel zonder een aantal windmolens, waaraan een aantal fracties zo'n hekel heeft. Een voorbeeld daarvan is kunstmest. De productie van kunstmest kost heel veel energie, namelijk twaalf keer het vermogen van het totale windmolenpark in Nederland. Houd hier alsjeblieft niet vol dat wij zonder kernenergie of zonder een totale uitputtingsslag op de aarde om aan de
energiebehoefte te kunnen voldoen, allemaal zouden verdrinken. Dat is niet zo. Wij kunnen andere keuzes maken. Weg met de bio-industrie, weg met kunstmest. Moet je eens kijken hoe gezond de wereld dan wordt.