Bijdrage Ouwehand AO Klimaat

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. Dit algemeen overleg, maar ook andere debatten over het klimaatbeleid onder dit regeerakkoord, hebben een hoog surrealistisch karakter. Je kunt elkaar tevreden aankijken, jezelf een beetje op de schouders kloppen dat je een aantaldingen doet en dat heel goed, verstandig, wijs en ambitieus vinden. Moeder Aarde is daar niet van onder de indruk. Wat niet kan is ontkennen hoe groot het klimaatprobleem is dat de Nederlandse Staat in verschillende bijeenkomsten in verschillende versies van het klimaatverdrag heeft erkend, en dat probleem onder het tapijt moffelen. Ik herinner me de debatten met de voormalig milieuwoordvoerder de heer Samsom nog heel goed. Hij was altijd heel getergd en geïrriteerd over de inbreng van de PVV, die probeert de feiten over de klimaatverandering in twijfel te trekken. Hij deed er alles aan om de PVV bij te brengen wat de feiten zijn. Nu zien we dat er een staatssecretaris van Milieu is klemgezet in die verhouding, want de PVV is eigenlijk de grote winnaar van dit deel van het regeerakkoord. Er is alle ruimte om te schieten op de paar maatregelen die genomen worden en er staat geen krachtig verhaal tegenover, vanuit de feiten dat de opwarming van 2°C gevaarlijk is en dat we die moeten zien te voorkomen. Daarvoor is nodig dat we in 2040 al 40% CO2- reductie hebben bewerkstelligd, en dat we niet pas in 2050 helemaal zijn overgeschakeld opduurzame energie. Dat zou ook vervroegd moeten worden naar 2040. Er is geen goede manier om de aanvallen op het klimaatbeleid te pareren als je niet bereid bent om te erkennen wat nodig is. Dan zou je nog kunnen zeggen: dit is wat er nodig is en we doen het niet, want. Dan krijg je daar ook kritiek op, onder andere van de PvdD, maar dat zou wel eerlijker zijn. Het is nodig om te onderhandelen met andere landen. Als we doen alsof het niet bestaat of alsof het goed genoeg is wat wij in Nederland proberen voor elkaar te krijgen, hoe gaan we dan in vredesnaam andere landen motiveren om ook hun bijdrage te leveren aan de oplossing van het probleem? We worden hard uitgelachen.
Is de staatssecretaris bereid ten minste te erkennen wat er nodig is om de klimaatverandering in toom te houden? Er ligt een brief van Urgenda. Daar is wat onduidelijkheid over. Urgenda vraagt de Staat dit probleem te erkennen en vervolgens te doen wat nodig is. Ik las in een van de kranten dat Urgenda nog geen officiële reactie heeft gekregen, terwijl de staatssecretaris bij de begrotingsbehandeling van vorige week zei dat er gesprekken gaande zijn. Hier wil ik graag duidelijkheid over. Ik heb de staatssecretaris dit overigens al eerder gevraagd.
Rond klimaatadaptatie moet mij van het hart dat het niet alleen gaat om Nederland. We hebben dit rapport, en daar schrikken wij van als je je tot nu toe in de mist hebt gehuld over de mogelijke gevolgen. Met name de landen die geen grote verantwoordelijkheid hebben voor de veroorzaking van het probleem moeten een eerlijke kans hebben om zich aan te passen aan de door ons veroorzaakte klimaatverandering. Het valt nu dus onder Ontwikkelingssamenwerking. Ik wil weten welke verantwoordelijkheid deze staatssecretaris nog heeft voor het geld, en welke verantwoordelijkheid zij voelt voor landen in het zuiden? Volgens Oxfam Novib moet het budget voor die adaptatie worden verdubbeld. Dat lijkt mij ook. Ik ben benieuwd hoe de staatssecretaris daarnaar kijkt. Het allerbelangrijkste is dus dat die erkenning er komt. Vervolgens gaan we ruziën over wat er precies voor nodig is. Dat is minstens energiebesparing, ambitieuze reductie van CO2- uitstoot en een effectiever beleid om de overgang naar duurzame energie ook echt waar te maken. Ik ben benieuwd met welke woorden de staatssecretaris op pad gaat.

Interrupties bij andere partijen

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Ik wil scherp krijgen wat precies de positie is van de PvdAfractie. We sturen een Nederlandse inzet naar de klimaatonderhandelingen, en kunnen dat bestempelen als ambitieus en op het goede spoor qua afspraken in Europa. De Partij van de Arbeid was altijd van de lijn dat de partij precies aangaf wat nodig was om die gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen. Dit geluid hoor ik nu helemaal niet. Erkent de PvdA-fractie nog steeds dat een reductie van 40% in 2020 nodig is om deze gevaarlijke
klimaatverandering van 2°C te kunnen keren?

De heer Jan Vos (PvdA): Ons verkiezingsprogramma is ons verkiezingsprogramma. Iedereen kan zien dat de PvdA in het regeerakkoord daarop een aantal concessies heeft moeten doen. Zo is de hoeveelheid groene energie die wij in 2020 nastreven in het regeerakkoord vastgelegd op 16%. In het verkiezingsprogramma wilde de PvdA 18%. De VVD wilde 14%. Dat is ook de EU-norm. Het is uitgekomen op 16%. Voor CO2-reductie hebben we in deze regeerperiode als doel 20% in 2020. Dat is een ambitieuze doelstelling.
Mocht lopende de rit blijken dat er aanpassingen nodig zijn, dan staan wij open om dat te bestuderen en daarin mee te gaan. Dat kan twee kanten op zijn. Dit heeft minister Kamp gisteren ook gezegd in het overleg. Voor nu hebben we een uitstekende agenda. Ik wens
het kabinet veel succes bij het uitvoeren daarvan.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Dat was de vraag helemaal niet. Ik snap dat de PvdA weg wilduiken achter de concessies die zijn gedaan, maar ik heb de PvdA onder aanvoering van een oud-milieuactivist niet één keer horen zeggen dat deze inzet pijn doet, omdat we heel goed weten dat we het hiermee niet gaan redden voor het klimaat. Ik wil van de PvdA-fractie horen of zij vindt dat de staatssecretaris van Milieu moet uitdragen wat de feiten zijn. Daarbij zou ze kunnen zeggen dat de PvdA jammer genoeg het lef niet heeft om te zorgen dat ze er alles aan doet om die doelstellingen te halen. De feiten zijn dat er 40% reductie nodig is, omdat een klimaatverandering van 2°C gevaarlijk is. De PvdA-fractie is te laf om dit te doen, dat moet de PvdA-fractie zeggen.

De heer Jan Vos (PvdA): Wat mij pijn doet is dat wij 16 miljard bezuinigen, en dat doet ook veel Nederlanders pijn. In de afgelopen periode is gebleken dat we in een economische crisis verkeren. We hebben opgeteld bijna 50 miljard aan ombuigingen, en we investeren tegelijkertijd 3,8 miljard in een duurzame economie en een reductie van CO2. Dit is vrijwel het enige beleidsterrein waarvoor überhaupt nog geld wordt uitgetrokken. Dit geeft aan hoezeer de PvdA-fractie hecht aan dit onderwerp. Ik vind het heel gemakkelijk om hier op deze manier te proberen een punt te maken. Mevrouw Ouwehand weet hoe belangrijk dit dossier is voor mijn fractie. We zijn op geen enkele manier beschaamd over de resultaten die we hebben geboekt.

Beantwoording door de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu

Staatssecretaris Mansveld: Op de brief van Urgenda heb ik bij de behandeling van de begroting al gereageerd. Over het doel van Urgenda verschillen wij niet van mening, alleen over het tijdpad en de inzichten daarover. Er is in internationaal verband veel nodig om tot dit soort doelstellingen te komen. Ik heb gezegd dat ik hier wat betreft de Nederlandse doelstelling voor de zomer op terug zal komen. Er heeft een gesprek plaatsgevonden met Urgenda. Ik zeg toe dat ik in de loop van volgende week een schriftelijke reactie daarop zal geven aan Urgenda.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): De minister-president heeft toegezegd dat er een afschrift naar de Kamer komt. Ik neem aan dat die toezegging gestand wordt gedaan.

De voorzitter: Het kabinet spreekt met één mond. Die toezegging zal worden nagekomen.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. De staatssecretaris heeft gezegd dat ze met een reactie op de brief van Urgenda komt. Ik ben daar erg benieuwd naar. Als we niet duidelijk erkennen wat de problemen zijn, wat de afspraken zijn en wat daarvoor nodig is, zowel in Nederland als bij ons optreden in internationale fora, dan houdt het klimaatbeleid toch een beetje het karakter van iemand die zijn huis staat te schilderen en niet in de gaten heeft dat de boel op instorten staat, waarbij hij zichzelf complimenteert met de mooie kleur die hij zojuist op de kozijnen heeft aangebracht. Je hebt er niets aan in het grote plaatje en het is zonde van het werk. Volgens mij is dat niet het motto van dit regeerakkoord. Mijn fractie heeft grote zorgen over het bijmengen van biobrandstoffen. Ik vond de woorden van de staatssecretaris niet geruststellend. Ze zegt eigenlijk dat innovatie het wel gaat oplossen. Mogen we van dit kabinet ook horen wat de randvoorwaarden zijn als biobrandstoffen ofwel voor een grotere bijdrage aan klimaatproblemen zorgen, ofwel concurreren met voedsel? Ik mag hopen dat het kabinet daar nee tegen zegt. Ik hoor hier graag iets meer scherpte op. Voor energiebesparing sluit ik me aan bij de inbreng van een aantal collega's. 2% is een prima doelstelling. Ik ben benieuwd of de heer Vos hier in zijn termijn nog op kan reageren, dan kunnen we meteen zaken doen. Tot slot wil ik de staatssecretaris meegeven dat de kosten van klimaatadaptatie ook voor de ontwikkelingslanden met 50% kunnen dalen, als het ons lukt om samen minder vlees te eten. Dat kost helemaal niets en je bespaart er heel veel geld mee.