Bijdrage Ouwehand AO Landbouw- en Visse­rijraad

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. Ik lees even voor uit een brief die de staatssecretaris ons heeft gestuurd. Daarin schrijft hij dat op basis van het Ingrepenbesluit per 1 september 2001 diverse ingrepen bij pluimvee verboden zijn. Hij noemt er vervolgens een aantal op, waaronder het verkorten van de boven- of ondersnavel bij kippen en kalkoenen jonger dan tien dagen. Voor deze ingrepen is in de Vrijstellingsregeling dierenwelzijn een vrijstelling van het verbod verleend. Deze vrijstelling was aanvankelijk verleend tot september 2006, maar zij is verlengd tot 1 september 2011. Op 13 juli van dit jaar -- in het reces dus -- kregen wij een brief van de staatssecretaris waarin hij doodleuk aankondigt dat hij daar tien jaar aan vastplakt. De Partij voor de Dieren is daar bijzonder boos over.

De voorzitter: Ik merk op dat deze brief niet is geagendeerd voor dit overleg. We hebben met elkaar in de procedurevergadering besloten dat deze brief wordt geagendeerd voor het algemeen overleg inzake de dierhouderij. In dat overleg zullen wij breed spreken over dit soort onderwerpen. Dat is vanmorgen ook aan uw fractie doorgegeven.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. Dat klopt, maar ik was gisteren toch echt zelf ook aanwezig op de procedurevergadering. Ik weet nog dat de heer Koopmans mij bijviel en zei: dan kun je het beter morgen doen. Ik vroeg me namelijk af of wij het debat moesten vervroegen of een ander debat moesten agenderen, om sneller over deze brief te kunnen spreken. Er was steun voor het behandelen van de brief tijdens het overleg van vanavond.

De voorzitter: Dat is niet geconcludeerd en de brief staat niet op de agenda.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Ik wil er een motie over indienen. Of ik vraag een dertigledendebat aan of we behandelen het nu even.

De voorzitter: Het is straks aan de staatssecretaris of hij daar wel of niet op ingaat.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Het lijkt mij praktisch als we het nu behandelen. We wilden er snel over spreken. We waren er om te beginnen al niet gecharmeerd van dat zo’n ingrijpend besluit even tussen neus en lippen door in het reces aan de Kamer werd meegedeeld. De staatssecretaris schrijft: de reden van de verlenging was dat het intrekken van de vrijstelling het welzijn van het pluimvee ernstig zou schaden, en dus nog te vroeg kwam. Zoek de fout in deze zin, zou ik zeggen! Kippen zitten natuurlijk niet uit zichzelf met z’n allen in een potdichte schuur. Die worden én vanwege menselijk ingrijpen op de wereld gebracht én vervolgens met z’n allen in die schuur gestopt. Het stoort ons dus zeer dat de staatssecretaris in veel van zijn brieven doet alsof dingen maar vanzelf gebeuren en dat hij moet kijken hoe hij daar de scherpe randjes vanaf kan halen. Nee, je kunt ook gewoon beginnen bij het begin!

Dat sluit ook goed aan bij de opmerkingen die de woordvoerders van de SP en de PvdA hebben gemaakt over de gewetensbezwaarden met betrekking tot de oorflappen. Ik zou toch graag zien dat de staatssecretaris daar oplossingen zoekt en ook probeert te denken vanuit het dier. We moeten onze systemen aanpassen aan het dier, en niet andersom. Ik hoor hierop graag een reactie. Ik kom te spreken over het GLB en de biomassa. Het heeft ons erg verbaasd dat de staatssecretaris schrijft dat de ondersteuning van biomassa ten behoeve van energie wat hem betreft kan rekenen op subsidie uit het GLB. We waren des te verbaasder omdat hij andere voorstellen, bijvoorbeeld de teelt van eiwitgewassen in Europa, niet wil ondersteunen vanuit het GLB. De Partij voor de Dieren gaat daar dus niet mee akkoord. Er zal nog een schriftelijk overleg over het Groenboek worden gehouden. Ik wil wel alvast zeggen dat er moties zullen komen als we inderdaad, zoals het er nu naar uitziet, met belastinggeld dierlijke producten gaan promoten in andere delen van de wereld. Daar kan de Partij voor de Dieren niet mee instemmen.

Ik wil nog even kort ingaan op de visserij. We zijn blij dat de staatssecretaris de vismachtigingen van Nederlandse schepen voor de wateren van Mauritanië heeft geschorst. We horen nog graag om hoeveel schepen dat gaat. Ik heb nog wel een vraag over het tonijnakkoord. Wordt door Europese schepen gebruikgemaakt van lokvlotten? Zo ja, wordt dat ook gesubsidieerd? Dat zijn ernstige praktijken waarvan wij in elk geval vinden dat die en niet mogen plaatsvinden én in elk geval niet gesubsidieerd mogen worden. Dan is er weer zo’n brief waarin de staatssecretaris doet alsof de hele wereld om zich heen maar autonoom beweegt en hij af en toe iets mag vinden. Deze brief gaat over de kwetsbaarheid van het Europese landbouw- en voedselsysteem voor calamiteiten en geopolitiek.

De staatssecretaris vindt het belangrijk dat we ons bewust worden van de dreigingen die er zijn. Maar hij heeft toch een aandeel in het beleid? Dat mag toch wel verdergaan dan dat? De hele brief staat bol van het downplayen van de risico’s. Dat lijkt me toch niet de taak van een staatssecretaris van Landbouw. De enige "grol van de dag" -- zoals dat dan heet op Twitter -- die ik erin las, en die ik wel grappig vond, was de volgende zin: vlees zou fors duurder kunnen worden, maar we kunnen goed gezond blijven als we daar wat minder van eten. Dat vond ik toch wel een leuke. Op Twitter zou die beloond worden met de "grol van de dag". Ik ben blij dat de staatssecretaris het zwart op wit heeft gezet. Dat betekent dat hij zich realiseert dat we ook met minder vlees gewoon heel goed toekunnen.

Ik heb samen met de heer Koopmans een motie ingediend waarin staat dat er een betere inzet moet komen voor het Europees actieplan dierenwelzijn. In de motie stond dat we binnen twee weken een scherpere inzet wilden zien. De motie werd vlak voor de zomer aangenomen, maar we hebben nu nog steeds niets gezien. Ik vraag de staatssecretaris derhalve wanneer wij daar meer over horen. Ik zie de heer Koopmans overigens instemmend knikken.

[…]

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Ik begrijp dat de staatssecretaris zijn spreektijd wil gebruiken om zijn ongenoegen over het artikel in Trouw subtiel te ventileren. Ik weet nog dat ik aan de ontbijttafel zei: nou, ik ben blij dat het een keer in Trouw staat maar nieuws is het niet. Het valt mij overigens tegen van deze staatssecretaris dat waar hij de vermeende gedachte heeft dat alle natuurliefhebbers in Nederland menen dat de natuur maakbaar zou moeten zijn, hij dingen zegt zoals: we moeten eens iets aan die predatoren doen. Het is het een of het ander. Of je bent niet voor de maakbaarheid van de natuur en dan neem je daar ook afstand van. Of je bent er wel voor en dan probeer je inderdaad die ene vos te sturen om dat ene vogeltje te redden. Kies nu eens, staatssecretaris, dan weten we ook waar we aan toe zijn! Maar goed, daar komen we in een ander debat wel op terug.

[…]

Staatssecretaris Bleker: […]Mevrouw Ouwehand heeft gevraagd naar de geformuleerde inzet ten aanzien van dierenwelzijn. Ik zal de inzet van mijn ambtsvoorgangster meenemen in de besprekingen in Brussel. Dat heeft ook te maken met de motie-Ouwehand/Koopmans. Ik zal de Kamer op korte termijn nader schriftelijk informeren over mijn inzet richting de Europese Commissie.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): De motie van voor de zomer vroeg om een brief binnen twee weken. Dus dat "op korte termijn nader schriftelijk informeren" wil ik dan graag wat meer gespecificeerd zien.

Staatssecretaris Bleker: Binnen twee weken.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): De staatssecretaris heeft geluk dat de heer Koopmans er niet is, want die zou uit zijn dak gaan dat zijn motie niet is uitgevoerd.

Staatssecretaris Bleker: Ik ben heel blij dat ik het met u kan afhandelen. Verder heeft mevrouw Ouwehand gevraagd naar de situatie rond Mauritanië. Na 1 augustus is het nieuwe visseizoen weer geopend. Onderhandelingen over een nieuw protocol EUMauritanië lopen nog. Deze week vindt de vierde ronde plaats.

[…]

Mevrouw Ouwehand heeft gevraagd of het gebruik van tonijnlokvlotten door de EU wordt gesubsidieerd. Spanje gebruikt ze. Nederland heeft in de ICCAT-jaarvergaderingen al een aantal keren aandacht gevraagd voor dit probleem. Dus wij delen de opvatting van mevrouw Ouwehand op dit punt. Wij zullen ook aandacht blijven vragen voor dit probleem. Mij is overigens niet bekend dat voor het gebruik van genoemde vlotten EU-subsidie wordt verstrekt. Dan ben ik hiermee gekomen aan het eind van mijn eerste termijn.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Ik heb nog geen antwoord gehad op mijn vraag over het uitstel van het verbod op het snavelkappen.

Staatssecretaris Bleker: Mijn antwoord is dat wij daarop nog apart terugkomen, omdat het volgens mij in een AO dierhouderij aan de orde komt.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Dat kan wel, maar dan gaat de Partij voor de Dieren een dertigledendebat aanvragen. Wij vinden het namelijk echt niet kunnen dat de Kamer in het reces een brief krijgt waarin staat dat het verbod tien jaar wordt uitgesteld en dat wij daarover dan pas ergens in december spreken met de staatssecretaris.

Staatssecretaris Bleker: U doet net alsof er in de zomervakantie even een snelle brief komt in de hoop dat die er dan tussendoor glipt. Dit is een brief gemaakt op basis van een onderzoek, waaraan ook de Dierenbescherming heeft meegewerkt. Het snavelknippen door middel van laser wordt gezien als een verantwoorde en voldoende diervriendelijke manier van werken.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Maar dat onderzoek was op zeker op 15 juni al bekend bij de staatssecretaris. Hij heeft tot 13 juli gewacht totdat de Kamer met reces was. Dat vind ik niet netjes. Bovendien, we worden voor voldongen feiten geplaatst. Op 1 september zou het verbod ingaan en inmiddels wordt het met tien jaar uitgesteld. We zijn er boos over. We willen er in ieder geval snel een Kameruitspraak over. Dus we gaan het óf nu doen met een motie of we vragen een dertigledendebat aan. We willen er in ieder geval sneller over spreken dan december.

Staatssecretaris Bleker: Hoe dat procedureel zou moeten, laat ik dan maar aan de Kamer over. Daar heb ik echt geen verstand van.

De voorzitter: Een VAO lijkt mij dan handiger. Dat kan dan de volgende week of in ieder geval de week erna ingepland worden.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Ik wil een Kameruitspraak, maar ik vind het echt flauw dat de staatssecretaris niet wil ingaan op mijn vragen. Het verbod is in 1996 al aangekondigd. We zijn inmiddels vijftien jaar verder. Natuurlijk kan ik een motie indienen maar ik wil ook gewoon de staatssecretaris de oren wassen, laar ik er maar eerlijk in zijn.

Staatssecretaris Bleker: Uit het onderzoek is gebleken -- dat is wel nieuw -- dat het op een verantwoorde diervriendelijke manier kan. Als dat dan lukt, dan is dat een belangrijk feit in de wetenschap, in de zin dat het kappen van die snaveltjes wanneer de dieren in een verblijf zijn, ook bijdraagt aan het dierenwelzijn en onderlinge problemen voorkomt. Dus er is een methode beschikbaar waarvan ook de Dierenbescherming heeft gezegd die aanvaardbaar te vinden. Mooier kan ik het niet maken.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Ik wil er nog één ding over zeggen. Al bijna tien jaar geleden heeft het Louis Bolk Instituut samen met het platform Biologica een project afgerond dat drie jaar liep, gefinancierd door LNV. Daaruit bleek hoe je kippen hun snavels kunt laten houden en je ze tevens welzijnsvriendelijk kunt houden. Bijna tien jaar later is er niets gebeurd en moeten we zeker 25 jaar wachten totdat we kippen het recht kunnen gunnen om hun snavel te behouden. Ik ben er echt, echt boos over. Natuurlijk kun je vanuit het bestaande systeem denken en dan definiëren dat die dieren slechter af zijn als ze hun snavel behouden omdat ze elkaar dan ernstig verwonden, maar dat had dus veranderd moeten worden. Ik vind het echt veel te gemakkelijk hoe de staatssecretaris hier nu zo mee wegloopt. Hij legt geen verantwoording af over het achterover leunen, terwijl bijna tien jaar bekend is hoe je dat zou moeten regelen. We willen dat er serieus mee omgegaan wordt in plaats van dat nu wordt gezegd: als we de snavels er effe snel af laseren, valt het allemaal wel mee. Vijfentwintig jaar! Hoe treurig is dat.

[…]

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. Ik dank de staatssecretaris voor zijn antwoord over de lokvlotten, waarbij hij heeft aangegeven dat Spanje gebruik maakt van die vlotten voor de tonijnvangst. Het is fijn dat de staatssecretaris daarvan namens Nederland een punt maakt in het ICCAT-overleg. Wel vraag ik mij af of er in dezen geen Europees verbod bepleit kan worden, waarbij men dus tegen Spanje gaat zeggen: dat gaan we dus niet meer doen. Ik zou het ook op prijs stellen als de staatssecretaris er achter kan komen of Spanje voor die activiteiten gesubsidieerd wordt.

[…]

Staatssecretaris Bleker: Als daar positief bericht over is, melden wij dat de Kamer. Mocht het zo zijn dat de Spanjaarden subsidie ontvangen voor de lokvlotten, dan meld ik dat de Kamer ook. Zoals ik het nu zie, is dat namelijk iets wat wij niet willen. Dus dan zullen wij ook duidelijk maken aan de Europese Commissie dat dit soort dingen niet mogen.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voor de duidelijkheid: we willen dat niet subsidiëren, maar we willen ook niet dat Spanje die lokvlotten gebruikt. Mag ik de staatssecretaris zo begrijpen dat dit zijn inzet is, namelijk dat hij niet alleen protesteert tegen eventuele subsidies maar ook tegen het gebruik van de lokvlotten en dat hij zal proberen de handen op elkaar te krijgen voor een Europese afspraak dat lokvlotten niet meer gebruikt mogen worden?

Staatssecretaris Bleker: Met de kennis van nu denk ik dat ik die inzet wil plegen, maar ik wil er nog wel nader beraad over hebben om even de ins en outs van die lokvlotten te bezien. Maar misschien heeft mevrouw Ouwehand er wel meer verstand van dan ik nu. Daarom zeg ik: het klinkt aannemelijk wat zij zegt, maar ik houd nog wel even een slag om de arm.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Dan horen we het wel voordat het VAO wordt gehouden. Dat zal over twee weken gehouden worden. Is dat voldoende tijd?

Staatssecretaris Bleker: Dan moet ik dit wel uitgezocht hebben.