Bijdrage Ouwehand AO over de nieuwe Voedsel en Waren Auto­riteit (nVWA)

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. Een van de eerste keren dat ik zag hoe het er in het veetransport aan toegaat, zag ik dat runderen die duidelijk niet meer op hun poten konden staan, toch vrachtwagens in gemept werden. Het was namelijk beter, lees: goedkoper, om ze een eindje verderop te slachten. Dat was negentien jaar geleden. Toen was ik 16 jaar. Ik doe niet moeilijk over mijn leeftijd, ik ben 35 jaar. Het was negentien jaar geleden, maar in al die tijd is er niks veranderd. Als het aan deze staatssecretaris ligt, verandert er nog steeds niks en blijft het zich herhalen totdat wij 100 jaar verder zijn en blijven wij op deze afschuwelijke, misselijkmakende manier met dieren omgaan.

De nVWA is de vliegende keep van de Nederlandse volksgezondheid en het dierenwelzijn. Weinig toezichthouders moeten zo veel bordjes draaiende houden, met zo weinig middelen. De nVWA zou moeten toezien op het welzijn en de gezondheid van dieren in stallen, tijdens transporten en in slachthuizen. Ook zou de nVWA moeten toezien op antibioticagebruik in de veehouderij, op de voedselveiligheid en nog veel meer. Ik verwijs naar gentechregelgeving, veiligheid van zonnebrand en vingerverf en kwaliteit van veevoer. De nVWA is verantwoordelijk voor al deze taken, maar heeft veel te weinig geld, veel te weinig capaciteit en veel te weinig kunde, maar toch wordt er op de VWA bezuinigd. Waarom? Is de veiligheid van voedsel voor burgers en het bewaken van het welzijn en de gezondheid van dieren deze overheid zo weinig waard, zelfs als er letterlijk doden vallen als gevolg van MRSA, Q-koorts, salmonella en noem maar op. Kennelijk is dat het geval, want dit kabinet zet alleen maar op zelfregulering in. De slager keurt z'n eigen vlees, de veetransporteur keurt z'n eigen wagens en dierenartsen registreren hun eigen strooien met antibiotica. Zelfregulering is de norm en de overheid gelooft de ondernemer op z'n blauwe ogen en moedigt hem zelfs, in het geval van deze staatssecretaris, tot wetsovertreding aan.

Sinds de Kamer de Partij voor de Dieren-motie aannam waarin werd uitgesproken dat de overheid de controle op veetransporten en slachthuizen in eigen handen moest nemen, is er echter geen enkel veetransport daadwerkelijk gecontroleerd. De staatssecretaris liet het over aan de sector, maar die voert alleen papieren controles uit. Er wordt geen wagen geopend en geen dier bekeken. Zo vult de sector zijn eigen verantwoordelijkheid in. De VWA voert in plaats van de voorschreven klepcontroles, stalkeuringen uit. Kan de staatssecretaris bevestigen dat dit in strijd is met de verordening? Wanneer is hij van plan zich aan de wet te gaan houden en die niet langer te omzeilen, ook niet stiekem of in stilte?

Niet alleen bij veetransporten, maar ook bij kleine en middelgrote slachterijen is erg veel mis. Dat constateerde de auditcommissie-Vanthemsche. Daar moet dus ook permanent toezicht op worden gehouden. Graag krijg ik daarvoor een toezegging van de staatssecretaris. Het liedje "de VWA werkt aan verbetering" horen wij al jaren, maar keer op keer blijkt het mis te gaan. De bezuinigingsoperatie biedt verder geen nieuwe perspectieven op daadwerkelijke verbeteringen. Onacceptabel leed krijgen wij ervoor terug. Staat de staatssecretaris open voor verplicht cameratoezicht in alle slachthuizen? De staatssecretaris weigerde de motie uit te voeren en de controle op veetransporten en slachthuizen in eigen hand te nemen. Hij liet wel onderzoeken op welke wijze de kwaliteit van QLL-zelfregulering wordt geborgd. Het antwoord luidt dat de kwaliteit niet wordt geborgd. QLL laat certificerende instellingen controles doen, maar heeft geen idee of en hoe zij dat doen. De resultaten worden niet geregistreerd en de controles die wel uitgevoerd worden, zijn aangekondigd.

Mevrouw Snijder-Hazelhoff (VVD): Na deze tirade vraag ik mij af wat waarheid is. Ik wil heel graag een kort e-mailtje voorlezen, want daaruit komt een ander beeld naar voren. Ik ben benieuwd naar de reactie van mevrouw Ouwehand daarop. In het e-mailtje staat: "Men heeft vooral last van de hoge kosten die in het vooruitzicht gestelde voordelen, zoals het vervangen van de klepkeuring door de stalkeuring, die maar niet doorkomen." Uit dit e-mailtje blijkt dus dat er nu wel degelijk alleen maar klepkeuringen zijn, en geen stalkeuringen. Ik hoor graag wat mevrouw Ouwehand daarop te antwoorden heeft.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): De rapporten van de auditcommissie-Vanthemsche en de evaluatie van hoe het met QLL staat, laten een ander beeld zien. Ik ken de VVD als een partij die de staatssecretaris in een debat met het voorlezen van een e-mailtje van een ondernemer altijd iets anders wil doen geloven en hoopt dat de Kamer daarin meegaat. Dat doe ik echter niet. Het beeld is namelijk duidelijk en individuele e-mailtjes aan de VVD-fractie, van onbekende herkomst, zijn voor mij geen basis om duidelijke conclusies uit rapporten anders te zien.

Mevrouw Snijder-Hazelhoff (VVD): Het is geen onbeduidend e-mailtje. Het is een e-mailtje van een brede organisatie, vanuit de samenleving. Volgens mij is ook de Partij voor de Dieren altijd van het luisteren naar de samenleving. Daarom vond ik het juist om dit e-mailtje voor het voetlicht te brengen.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Als blijkt dat de VVD-fractie gelijk heeft met dit e-mailtje, dan zullen wij dat terugzien in de VWA-rapportages. Of niet soms? Het beeld is nu dat stalkeuringen leidend zijn, in plaats van dat bekeken wordt of dieren wel in staat zijn om vervoerd te worden als zij worden ingeladen.

Voorzitter. Ik wil weten wanneer de staatssecretaris besluit dat de borging van het QLL-systeem gegarandeerd is en welke criteria hij daarvoor hanteert. Tijdens een vorig debat stonden er 74 transporteurs als deelnemer aan QLL op de website, 74 van de 1700 transporteurs. QLL luisterde kennelijk mee hoe de Partij voor de Dieren daar schande van sprak, want op dit moment is niet eens meer te vinden hoeveel transporteurs zich hebben aangesloten bij dit kwaliteitssysteem. Daarom vraag ik de staatssecretaris: hoeveel transporteurs nemen nu deel aan QLL? Hij heeft het over een aantal percentages, maar ik wil weten hoeveel het er zijn en of hij tevreden is met dat aantal. Noem man en paard, alstublieft.

Het is duidelijk: controle werkt, als het onafhankelijke controle is. De invoering van bestuurlijke boetes is een succes en overtreders worden snel en effectief aangepakt. Wij lezen dat de transporteurs daar boos over zijn en dat zij die boetes bij de rechter willen aanvechten. Dat staat dan weer niet in het e-mailtje dat de VVD-fractie voorlas. Transporteurs zeggen dat boetes de motivatie wegnemen om aan QLL deel te nemen. Dat is een tekenende opstelling voor de sector. Het overtreden van de wet zou niet bestraft mogen worden, zeggen deze mensen, want het deelnemen aan een vrijblijvend zelfreguleringstraject moet volgens voorman Willie Sleegers worden beloond. Dat is dan de sector waaraan staatssecretaris Bleker het lot van de dieren toevertrouwt.

Begin dit jaar hebben wij om heldere en afrekenbare doelstellingen gevraagd, maar hoeveel is daar nu van gerealiseerd? Hoeveel controles op de weg heeft de VWA uitgevoerd? De staatssecretaris zei tevens met een presentatiesysteem en een beoordelingssysteem van de VWA te zullen komen, maar waar blijft dat? De staatssecretaris wil alle ruimte en vertrouwen aan de vee- en vleesindustrie geven, tegen Kameruitspraken in en intussen ook tegen beter weten in. Hou daarmee op, neem afscheid van deze CDA-traditie van pappen en nathouden, van knollen voor citroenen verkopen, van de katjes knijpen in het donker en van spreken met een gespleten tong.

Leg de sector aan banden die van Nederland een poel van wetteloosheid, natuurbederf en gezondheidsrisico's maakt. Die traditie kost namelijk levens van miljoenen dieren, maar ook van mensen, zoals wij in het Q-koortsdrama hebben moeten meemaken. Daarom zeg ik: maak de VWA onafhankelijk, hou op met de bezuinigingen en stop de zelfregulering. Alleen op die manier kan er werkelijk sprake zijn van borging van dierenwelzijn, volksgezondheid en veiligheid. Daarvoor zou deze staatssecretaris pal moeten staan.

De voorzitter: De heer Graus heeft een vraag.

[…]

De heer Graus (PVV): Ik deel de mening van mevrouw Ouwehand over dierenleed. Laat dat heel duidelijk zijn. Ik denk dat niemand aan deze tafel dat niet met haar deelt, maar wij moeten wel de kerk in het midden houden. Mevrouw Ouwehand zei dat er totaal geen slachthuizen en veetransporten zijn gecontroleerd, maar dat is pertinent onwaar. Ik ben er namelijk zelf getuige van geweest dat bijvoorbeeld de politie controles van veetransporten heeft gedaan. Dat klopt dus echt niet. Mijn vraag luidt dan ook: waarom heeft mevrouw Ouwehand het alleen maar over de nVWA nu er dadelijk 500 dierenpolitiemensen zijn? Waarom vraagt zij de staatssecretaris niet om ook die 500 dierenpolitiemensen in te zetten voor keuringen van stallen, slachthuizen en veetransporten? Een dergelijke intensivering had ik namelijk van haar verwacht.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Ik ben blij dat de heer Graus er zelf mee komt. Ik heb de brief over de dierenpolitie gelezen, maar de dierenpolitie gaat slachthuizen helemaal niet controleren. Daarom zou ik de PVV de volgende vraag stellen. Er is een motie aangenomen met de insteek dat de controle in overheidshanden moet zijn. Die motie heeft de PVV gesteund. Er kwamen daarop vage beloftes over de dierenpolitie, waardoor de PVV niet heeft aangedrongen op uitvoering van die motie. Nu blijkt echter dat de dierenpolitie slachthuizen niet gaat controleren. Wat doet de PVV nu? Laat zij deze staatssecretaris wegkomen met het niet-uitvoeren van een motie die door de Kamer is aangenomen?

De heer Graus (PVV): Ik heb rechtstreeks contact met de hoofdcommissaris die vanuit de Raad van Korpschefs verantwoordelijk is voor de dierenpolitie. De dierenpolitie zal alles wat te maken heeft met intensieve veehouderij terdege controleren. Dat geldt ook voor veetransporten en slachthuizen. Mevrouw Ouwehand is dus echt fout geïnformeerd. Ik ga af op hetgeen ik verneem van de minister die de grote baas is van de dierenpolitie en die heel daadkrachtig en stellig is. Ik ga ook af op de staatssecretaris, maar ook zeker op de hoofdcommissaris die verantwoordelijk is voor de portefeuille "dierenpolitie". Ik ga niet af op roddels en achterklap, ook niet op kranten want die geloof ik al jaren niet meer.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Het zou mooi zijn als het zo werkt, maar in de brief van het kabinet staat toch echt iets anders. Het zou prachtig zijn als de heer Graus via individuele contacten met politieagenten ervoor kan zorgen dat er wel controles worden uitgevoerd die dit kabinet niet accordeert, maar ik geloof daar niks van. Daar kopen dieren dus helemaal niks voor. Wij moeten het zwart op wit hebben, wij moeten het kunnen controleren en wij moeten staatssecretarissen die de wens van de Kamer niet uitvoeren, naar huis sturen.

De heer Graus (PVV): Het is echt waar dat minister Opstelten zelf heeft gezegd dat het onwaar is en dat boerderijen, stallen, zeker ook gecontroleerd worden. Veetransporten horen daar ook bij. Dat hoort allemaal bij de intensieve veehouderij. Ik weet dus niet waar mevrouw Ouwehand zich op baseert. Het heeft mogelijk eens in een brief gestaan, maar dat is dan wel naderhand bijgesteld. Laat dat heel duidelijk zijn.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Dan moeten wij dat ook zwart op wit krijgen. Ik vind dat Graus daarover een brief moet vragen en dat de heer Graus niet alleen maar beloftes in een achterkamertje gedaan worden. Wij willen het zwart op wit hebben, zodat de gehele Kamer het kan controleren.

[…]

Interrupties bij andere partijen:

De heer Graus (PVV): Mijnheer de voorzitter. Ik wil toch nog even reageren op wat mevrouw Ouwehand en de heer Van Dekken hebben gezegd. Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft in de pers gereageerd op leugens uit het roddelkrantje De Pers dat de dierenpolitie de intensieve veehouderij en stallen niet zou gaan controleren. Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft daarop gereageerd door te zeggen dat men wel degelijk de stal zou ingaan. Geloof mij nu maar en niet zo'n roddelkrantje als De Pers. Daar zit ook nog een journalist die al jarenlang niets anders doet dan mij persoonlijk kapotmaken. Geloof nu maar degenen die van wanten weten en niet de roddeljournalistiek, die rioolratten zoals ik ze laatst heb genoemd.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): De Partij voor de Dieren wil heel graag dat er goed wordt gecontroleerd in slachthuizen en op veetransporten. Als er dus wordt bezuinigd op de VWA en de dierenpolitie die taken kan overnemen, dan kunnen wij elkaar vinden. In de brief over de dierenpolitie staat echter letterlijk: landbouwhuisdieren uitgezonderd. Daarvoor zijn andere regelingen van kracht. Wat minister Opstelten of staatssecretaris Bleker in achterkamertjes ook tegen de heer Graus zeggen, in hun vastgestelde beleid staat zwart op wit: dat gaan wij niet doen. Het is een afspraak van de PVV, die zij in het regeerakkoord heeft gekregen. Mijn complimenten daarvoor, maar het zou mij een lief ding waard zijn als de PVV ook aan de afspraak vasthoudt. Als deze brief staat, moet de PVV haar steun aan dit kabinet intrekken.

De heer Graus (PVV): Allereerst zal niemand mij herkennen door achterkamertjespolitiek, want daar ben ik het type man niet voor. Dat geldt ook voor staatssecretaris Bleker en minister Opstelten. Minister Opstelten heeft via een woordvoerder gereageerd in de pers. Er is gezegd dat de dierenpolitie er voor alle dieren zal zijn. De minister heeft persoonlijk gezegd dat de dierenpolitie er voor alle dieren zal zijn. Daar vallen circusdieren onder, dierentuindieren, dieren uit de bio-industrie en dieren op transport. Mevrouw Ouwehand kan 144 bellen als zij bijvoorbeeld een transport ziet waarbij bloed uit een wagen komt. De heer Van Dekken kan ook bellen. Dan zal de politie er zelf achteraan gaan.

Ik ben het met staatssecretaris Bleker eens dat wij gebruik moeten blijven maken van het kenniscentrum en ook van de mensen, nVWA en LID, de voormalige AID. Ik ben er alleen maar groot voorstander van dat zij reguliere en preventieve controles blijven uitvoeren en dat zij met de dierenpolitie samenwerken. Als mevrouw Ouwehand echter bloed uit een vrachtwagen ziet komen of dat een vrachtwagen met varkens twee uur lang in de brandende zon staat, moet zij 144 bellen en dan komt de dierenpolitie. De dierenpolitie is het snelst en zij kan zelfs met zwaailicht en sirene ergens naartoe rijden. De dierenpolitie komt en zij is er voor alle dieren.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Zo werkt het spel niet. Wij kennen staatssecretarissen die in de media andere dingen zeggen dan zij in brieven voor de Kamer schrijven. Wat zij aan de Kamer schrijven, staat vast. Ik wil heel graag dat het gaat zoals de heer Graus nu zegt, maar zo werkt het niet. Met dit soort beloftes aan dieren lossen wij geen enkel bloedend diertransport op. Het is het een of het ander: of de PVV speelt het spel zoals het gespeeld moet worden en trekt haar steun aan de regering in als de afspraken niet worden nagekomen of zij geeft toe dat zij een wassen neus voor dieren heeft gecreëerd.

[…]

Beantwoording door Staatssecretaris Bleker:

[…]

Een systeem met zelfregulering als QLL kan werken. Dat laat onverlet dat de overheid steekproefsgewijs toezicht moet blijven houden. Dat doen wij dan ook. QLL kan werken als het systeem in alle opzichten goed functioneert. Ik heb helaas moeten vaststellen dat het zelfreguleringssyteem nog niet op orde is. Ik heb de sector tot 1 juni volgend jaar de kans gegeven om het op orde te brengen. Elke versoepeling die de varkenssector van mij vraagt, gaat tot 1 juni niet door. Er komt namelijk slechts een versoepeling in de werkwijze als het systeem echt helemaal op orde is. Verbreding van het QLL-systeem naar andere sectoren, bijvoorbeeld runderen, gaat niet door, tenzij wij op 1 juni een volwaardig goed functionerend systeem hebben. En zelfs dan zal overheidscontrole nodig blijven.

Ik zeg dus ja tegen zelfregulering, mits de overheid heeft geconstateerd dat die specifieke vorm van zelfregulering inderdaad adequaat is. Verder blijft in mijn ogen steekproefsgewijze overheidscontrole nodig. Ten slotte gaan wij de zelfregulering niet verbreden of versoepelen, zolang QLL niet op orde is. Het is voor de sector dan ook erop of eronder. Als op 1 juni blijkt dat het eronder is, dan komt er een uitbreiding van de capaciteit met 20 tot 30 mensen, dierenartsen en andere specialisten. Daar zal ongeveer 2 tot 3 mln. mee gemoeid zijn. De rekening daarvan leg ik niet neer bij de belastingbetaler, maar bij de transport- en de veehouderijsector zelf.

[…]

Voorzitter. Mevrouw Ouwehand en de heer Van Gerven hebben gevraagd naar de stalkeuringen. Voldoen die aan de Europese transportverordening? Die voldoen daaraan, want de transportverordening schrijft voor dat voor het transport de dieren gezien en de papieren gecontroleerd moeten worden. Dat wil niet zeggen dat ze gezien moeten worden op de deurklep. Hoe staat het met de dekkingsgraad? 90% van de verzamelplaatsen voor varkens valt onder QLL. 70% van de langeafstandstransporteurs voor varkens is aangesloten bij QLL. Daarbij gaat het om transporten die langer dan acht uur duren. Verder zijn er ook twaalf buitenlandse transporteurs lid van QLL. Er zijn 54 Nederlandse transporteurs lid. In totaal zijn 300 transporteurs en exporteurs lid van QLL, evenals 43 verzamelcentra. 98% van de varkens die worden geëxporteerd, worden vervoerd binnen het QLL-systeem. Daarmee wil ik dus niet zeggen dat het goed gaat. Ik geef alleen maar aan dat de deelname redelijk groot is. Hoe het ook zij: op 1 juni moet blijken of het goed genoeg is.

De sector heeft mij gevraagd om het QLL-systeem te versoepelen en te verbreden. Mijn antwoord daarop is stelselmatig nee. Eerst zal men het systeem op orde moeten brengen. Pas als dat is gelukt, gaan wij over op een ander systeem. En als het niet mocht lukken, breid ik het aantal overheidstoezichthouders fors uit.

[…]

Mevrouw Ouwehand (PvdD): De staatssecretaris slaagt er aardig in om stoer over te komen, maar hij is natuurlijk geen knip voor zijn neus waard als hij niet nu al duidelijk maakt waarop hij precies gaat toetsen. De opmerking "1 juni goed genoeg, anders krijgen jullie controles" slikt iedereen, behalve natuurlijk kritische politici, onder wie hopelijk ook mijn collega's. Daarom stel ik nogmaals de vraag: wat zijn de criteria? Ik voeg daar nu de vraag aan toe of de staatssecretaris bereid is om ook echt voor die criteria te gaan staan. Kan ik bijvoorbeeld met hem een nalevingspercentage afspreken, bijvoorbeeld 98%? Ik voorspel dat de staatssecretaris ons op 1 juni zal zeggen dat het goed genoeg is. Maar gaat hij dan ook naar huis als op 15 juni weer een transport met bloedende dieren wordt aangetroffen? Stoere praatjes zijn heel mooi, maar ik wil liever stoere daden.

Staatssecretaris Bleker: Ik heb het heel goed begrepen.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Wanneer krijgen wij die criteria dan te zien? Ik laat mij echt niet wegsturen met de belofte dat de staatssecretaris op 1 juni beoordeelt of het goed genoeg is als de Kamer niet kan controleren of dat ook echt het geval is.

Staatssecretaris Bleker: Er is echt niets nieuws onder de zon. Ik heb namelijk al eerder toegezegd dat de Kamer voor 2012/2013 inzicht krijgt in nalevingsambities, pakkanspercentages en dat soort zaken. Ik zal het dus op basis van de bestaande criteria beoordelen.

De voorzitter: U zegt: 2012/2013.

Staatssecretaris Bleker: Ik heb de Kamer gezegd dat het komend voorjaar naar de Kamer komt.

De voorzitter: Dat hebt u al toegezegd?

Staatssecretaris Bleker: Ja.

[…]

Voorzitter. Ik kom op de dierenpolitie. De dierenpolitie verleent eerstelijns politiezorg en noodhulp voor álle dieren. Als ik vandaag bij mij in de buurt zou zien dat eindeloopbaandieren zeer ernstig verzwakt in een hoekje staan, dan kan ik dat melden bij 144 en dan gaat de dierenpolitie erop af. De dierenpolitie kan daar dus naartoe! Vervolgens zijn er twee mogelijkheden. Het kan de dierenpolitie voldoende duidelijk zijn wat ze moet doen aan de situatie die zij aantreft of de dierenpolitie beslist dat ze hulp nodig heeft van specialisten van de nVWA of de LID. In dat laatste geval gaat de melding het bestuursrechtelijke traject in.

Het kan ook betekenen, mevrouw Ouwehand, dat u de telefoon pakt als u bij het pompstation aan de A28 bij Staphorst een vrachtauto met varkens op transport naar Duitsland drie uur lang in de brandende zon ziet staan. De dierenpolitie kan na uw telefoontje ter plekke beoordelen wat er aan de hand is. De dierenpolitie zal polshoogte nemen en hierover wellicht telefonisch contact opnemen met de specialisten van de nVWA. Samen kunnen ze dan beoordelen wat ze het beste kunnen doen. Dat is de situatie en daar zit geen woord Frans bij.

Gaat de dierenpolitie systematisch het inspectieplan van de nVWA uitvoeren? Nee, het inspectieplan voor landbouwhuisdieren voert de nVWA zelf uit. Noodhulp, eerstelijnszorg, alle dieren, landbouwhuisdieren en gezelschapsdieren, nooddieren op een boerderij: dat kan allemaal wel. Als ik zie dat bij mij in de buurt iets niet deugt, dan kan ik dat melden bij 114 en gaat de politie ernaartoe. Dat is het verhaal en volgens mij zit daar geen woord Frans bij.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Ik kom niet zo vaak in Staphorst, maar ik zal de tip …

Staatssecretaris Bleker: Ik kan het u aanbevelen.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Dat kan ik mij voorstellen. Voorzitter. De conclusie luidt dus als volgt. Mensen kunnen bellen als ze een acuut noodgeval aantreffen. Vroeger ging daar de gewone politie op af, maar nu kiepert de dierenpolitie het doodleuk over de schutting van de uitgeklede nVWA. Voordat dieren op transport worden gesteld, kraait er geen haan naar, want de nVWA laat het op haar beurt over aan QLL. De staatssecretaris weigert bovendien aan te geven wanneer hij het goed genoeg vindt. Dat is dus de manier waarop de dierenpolitie gaat opereren. Ik steun de komst van de dierenpolitie, maar de dierenpolitie is geen vervanger van de nVWA. Ik wil daarom weten wat er precies gebeurt als er op de nVWA wordt bezuinigd. Vooralsnog verandert er volgens mij niets aan de bestaande situatie.

Staatssecretaris Bleker: Voorzitter. Dat is de grootst mogelijke lariekoek. Het is de grootst mogelijke lariekoek! Waar hebben wij het over? Wij willen de pakkans vergroten. Wat is er effectiever dan dat gewone burgers weten dat ze naar een nummer kunnen bellen als ze denken dat er iets niet pluis is op een boerderij of met een vrachtauto op een parkeerplaats? Er staat een vrachtauto en daar komt bloed uit, dan kun je bellen naar 144 en dan kan er politie naartoe! Op dit moment weten burgers helemaal niet wie ze in zo'n situatie moeten bellen. Wij weten verder één ding zeker: er komt op dit moment niet direct een autoriteit op af. En straks wel, want als je belt met de mededeling dat er een vrachtauto met varkens staat en dat er bloed uit de kleppen loopt, dan gaat de politie daar naartoe. Dat zou nu niet het geval zijn geweest, want die auto was allang gevlogen.

Hou toch op met die praatjes dat er niks verandert! Als burgers hun verantwoordelijkheid nemen en naar dat nummer bellen, dan wordt het op een adequate manier getackeld. In dat soort gevallen gaat er voortaan politie op af en eventueel kan er een vervolgactie door de nVWA plaatsvinden. Ik vind het goedkoop om te roepen: er verandert niets. En dan op dezelfde dag wel een mooi verhaal houden over ooievaar Morgan, of hoe dat ding ook heet. Ik heb een beetje genoeg van dat soort praatjes.

De voorzitter: Volgens mij was dat een orka, maar …

Staatssecretaris Bleker: Maar ik heb er wel genoeg van.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. De staatssecretaris kan wel boos worden, maar daar is geen enkele reden voor. Je kunt nu namelijk ook al bellen. En nogmaals: de Partij voor de Dieren steunt het idee van de dierenpolitie, maar niet als vervanging van preventieve controles bij transporten per vrachtwagen. En daar gaat het natuurlijk om! Voor foute transporteurs geldt immers maar één ding: kom ik ermee weg? Kom ik ermee weg als ik mijn wagen te zwaar belaad? Als niemand de dierenpolitie belt, komt zo'n transporteur er gewoon mee weg dat hij zijn wagen te zwaar belaadt en dat hij extra hard rijdt. Het is misselijkmakend. Als de staatssecretaris het in zijn hoofd haalt om krokodillentranen te plengen over het feit dat een koe die opgesloten zit in een megastal, niet op zo'n telefoontje hoeft te rekenen omdat niemand die koe ziet, dan neem ik aan dat hij het door de Kamer gevraagde verbod op megastallen onmiddellijk invoert. Verder moet hij er dan voor zorgen dat wij meer zicht krijgen op de bio-industrie.

De voorzitter: Oké.

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Stoer doen is mooi, maar wij wachten op stoere daden.

Mevrouw Snijder-Hazelhoff (VVD): Ik heb een punt van orde.

De voorzitter: Dat mag natuurlijk altijd.

Mevrouw Snijder-Hazelhoff (VVD): De toon van dit debat staat mij niet aan. Ik denk dat door sommigen aan deze kant van de tafel onduidelijkheid wordt gecreëerd. Verder ben ik heel benieuwd van wie die camera's in de zaal eigenlijk zijn. Welk belang hebben deze mensen bij dit debat?

De voorzitter: Ik heb begrepen dat deze mensen van de nVWA zijn. Zij maken voor intern gebruik filmopnames.

Mevrouw Snijder-Hazelhoff (VVD): Dan is dat helder.

De voorzitter: Maar andere mensen die zich hebben gemeld bij Voorlichting, zijn even welkom. Ik merk het volgende op over de toon van het debat. Ik vind het als voorzitter goed dat er scherp wordt gedebatteerd. Tot nu toe was het fel, maar dat mag. Het is natuurlijk wel netjes om het via de voorzitter te doen. Een fel debat over een onderwerp als dit, mag in dit huis. Daar zijn wij immers voor opgericht. Het woord is aan de staatssecretaris.

[…]

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. Ik zal dan maar rustiger proberen te spreken. De Partij voor de Dieren heeft klaarblijkelijk een gevoelige snaar geraakt bij de staatssecretaris. Het komt erop neer dat de dierenpolitie -- wij steunen zoals gezegd het idee achter de dierenpolitie -- gedegradeerd wordt tot een organisatie die achter de feiten aan loopt. Aan de preventieve kant verandert er immers niets. In het geval van een transport met bloedende varkens in de bloedhete zon is er een redelijke kans dat burgers gaan bellen. Dat gebeurt nu overigens gelukkig ook al. Maar wat gebeurt er in de slachthuizen? Hoe groot is de kans dat burgers in megastallen en slachthuizen mogen kijken? Over de misstanden daar zal de dierenpolitie dus helemaal niet worden gebeld. Zelfs dit kan dus niet worden waargemaakt. Als de staatssecretaris meent dat mensen wel van deze mogelijkheid gebruik moeten kunnen maken, dan zou hij het idee van verplicht cameratoezicht in slachthuizen wel steunen. Dat doet hij niet en ik geloof er dan ook helemaal niks van. Ik geloof er ook helemaal niets van dat er consequenties aan worden verbonden als op 1 juni blijkt dat het QLL-systeem niet goed werkt. De staatssecretaris biedt de Kamer namelijk geen enkele mogelijkheid om daarover goede afspraken te maken en om de controle te regelen. Hij durft met andere woorden niet te gaan staan voor goed functionerend toezicht en dat is laf!

[…]

De heer Graus (PVV): Voorzitter. Ik ben het goed zat, vooral omdat ik altijd zelf met mijn voeten in de modder heb gestaan om dieren te helpen en omdat ik de geur van kadavers heb geroken. Niemand aan deze tafel kan mij dat nazeggen en ik irriteer mij dan ook mateloos over wat hier wordt gezegd. Er is jarenlang niets gedaan. Wat de Dierenbescherming in tientallen jaren niet is gelukt en wat de Partij voor de Dieren in geen vijf jaar is gelukt en wat de Partij van de Arbeid in haar hele geschiedenis niet is gelukt, doen wij, de PVV en dit kabinet, in een aantal maanden!

[…]

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Inderdaad. Als de Dierenbescherming wordt aangevallen, voel ik mij genoodzaakt om daarover een opmerking te maken. Als de heer Graus zijn huiswerk had gedaan, dan had hij geweten dat de Dierenbescherming en de inspecteurs in heel veel gevallen niet kunnen optreden, omdat de wet dat niet toestaat. Als de PVV dat wil veranderen, had zij onze voorstellen moeten steunen. Het geeft echt geen pas om de Dierenbescherming een veeg uit de pan te geven als zij door de vigerende wetgeving niets kan doen.

De heer Graus (PVV): Daar wil ik toch even op reageren.

De voorzitter: Heel kort.

De heer Graus (PVV): Voorzitter. Sorry, maar ik heb de Dierenbescherming tientallen jaren met rust gelaten, ook al wist ik wel beter. Ik was degene die drie weken geleden in het bijzijn van de minister geschoffeerd werd door de directeur van Dierenbescherming Nederland. Daarom zeg ik: waar zijn ze geweest? Wie heeft het recht om mij te schofferen, terwijl ze zelf tientallen jaren de punten hebben laten liggen die ik er hier in een paar jaar doorheen druk. Ik doe dat met het kabinet, met de staatssecretaris en met minister Opstelten!

De voorzitter: Oké. U hebt gesproken?

De heer Van Dekken (PvdA): Er worden her en der wat namen genoemd van partijgenoten van mij. Er wordt gesuggereerd dat het om partijpolitiek gaat. Het zou zelfs gaan om klaplopers.

De voorzitter: Houd het kort. Stel alstublieft uw vraag.

De heer Van Dekken (PvdA): Ik zou heel graag zien dat de heer Graus dat terugneemt, want het is precies zoals mijn collega Esther Ouwehand zegt: ze hebben de middelen niet. Hadden ze die wel, dan zouden de Dierenbescherming en de inspecteurs het heel graag doen. Mijnheer Graus, u kunt wel blazen en boos worden, maar brengt dat een structurele oplossing naderbij voor dierenleed, dierenwelzijn en dierenbeulerij? Polarisatie helpt helemaal niet, net zo min als het aanvallen van de Dierenbescherming iets of iemand helpt. Ik zou dat echt niet doen als ik u was.