Bijdrage Ouwehand AO PAS - Natura 2000

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Voorzitter. Het prachtige stuifzandgebied Loonse en Drunense Duinen wordt omringd door uitgestrekte naald- en eikenbossen. Er komt veel bijzondere flora en fauna voor, zoals de kamsalamander. Maar doordat omringende landbouwbedrijven het grondwater onttrekken aan het gebied raakt het vermest. Als gevolg van die vermesting gaat de waterkwaliteit van de poelen achteruit en komen er steeds minder ongewervelden.

De slechte waterkwaliteit tast de larven aan, waardoor het voedsel voor de kamsalamander schaarser en schaarser wordt. De kamsalamanders wachten op bescherming, maar die krijgen ze niet omdat de omliggende industriële landbouwbedrijven voorgaan. Dit zou nog een grote grap zijn als zij ook echt voor zouden gaan, maar dit is natuurlijk helemaal niet het geval. De natuur gaat er keihard op achteruit, ondanks de gemeenschapstrouw en ondanks de afspraken die zijn gemaakt over Natura 2000. Al zouden we vandaag kunnen beginnen met de maatregelen, dan blijft de achteruitgang nog wel even doorgaan, want zo werkt dat met ammoniakdepositie. De grote grap is dat zelfs de boeren er niets mee opschieten. Moet je zien wat voor circus! Ik zit nu vijf jaar in de Tweede Kamer, een van mijn debuutoptredens ging over ammoniak, ik heb nog met de voorganger van mevrouw Verburg, minister Veerman, over ammoniak gesproken. Het is iedere keer hetzelfde liedje. De waarschuwingen komen van alle kanten op de Kamer af. De plannen zouden juridisch onhoudbaar zijn. De onzekerheid zou nog langer duren. De boeren zouden niet kunnen uitbreiden. Iedere keer komt het op hetzelfde neer.

Zojuist hoorde ik de heer Koopmans zeggen dat we de PAS wel moeten kunnen betalen, omdat het anders niet gaat. Had hij dat niet kunnen bedenken toen hij voorstelde om dit in de wet op te nemen? Zag hij de stijgende kosten niet aankomen? Zag hij niet aankomen dat het financieel zo moeilijk zou worden? Het is nota bene geregeld in een crisiswet. Er was al sprake van een crisis. Hij had de problemen dus al kunnen voorzien. Ik geef mijn analyse.

Ere wie ere toekomt: het CDA is altijd de architect geweest van dit beleid, met in zijn kielzog een niet oppositie voerende VVD in de vorige kabinetsperiode die de plannetjes van Koopmans nu volledig onderschrijft. Dat doet de PVV ook, trouwens. Wat heeft het opgeleverd? Waar zitten we nu? Er is sprake van stijgende kosten en juridische procedures. De kosten lopen alleen maar op, bij gebrek aan lef om eerlijk te zeggen tegen de sector dat het elastiekje straks klapt in het gezicht van de sector. We schieten er dus niks mee op, behalve dat het naast de daadwerkelijke beheerskosten enorm veel geld en inzet van de ambtenaren in de kamer kost om er voortdurend opnieuw over te blijven spreken. Ik kan mij helemaal aansluiten bij de conclusie die GroenLinks inmiddels ook aan het trekken is: dit is bestuurlijk onvermogen en een enorme wanprestatie. Als de staatssecretaris daar anders over denkt, vraag ik hem waarom hij dit nog steeds niet heeft opgelost.

Duidelijk is dat de gebieden nu moeten worden aangewezen. Dat had allang gebeurd moeten zijn. Aan de slag met de bescherming van Natura 2000! Ik wil de erkenning van de staatssecretaris dat het zonder bronbeleid niet gaat lukken, niet om de natuur te beschermen, maar ook niet om de boeren een eerlijk perspectief te geven op wat zij kunnen in de toekomst. We hebben het al vaak over de beheerplannen gehad. Daarin worden nu technische maatregelen voorgesteld. Ook moet het akkoord nog worden gesloten met LTO. Wie gaat de boel betalen en wie gaat er opdraaien voor de kosten als het straks niet genoeg blijkt te zijn? Wie gaat de boeren straks uitkopen als blijkt -- wat we allang voorspeld hebben -- dat de veestapel zou moeten krimpen? Wat een schaamteloze vertoning. Wees daar eens eerlijk over.

[...]

De feitelijke mogelijkheden die met het juridische systeem voor nieuwe economische activiteiten of voor uitbreiding van bestaande economische activiteiten ontstaan, worden bepaald door de robuustheid van de Natura 2000-gebieden, ten aanzien waarvan de vergunningverlening inzake die activiteiten speelt. Ook worden de feitelijke mogelijkheden bepaald door de effecten van de generieke emissiereducerende maatregelen. Enkele Kamerleden hebben vragen gesteld over deze generieke emissiereducerende maatregelen. Wij hebben hiervoor een aanname gepleegd in overleg met LTO. Dit zal met name uitmonden in aanpassing van de AMvB huisvesting. We zijn de details met LTO aan het uitwerken. Mevrouw Wiegman heeft gevraagd wie hierbij betrokken is. Dit was volgens mij de heer Schenk en nu is het iemand anders. Het is gewoon een mens met een naam, met wie wij daarover in bestuurlijk verband spreken namens LTO. Daarbij zijn experts van LTO en experts van ons betrokken. Wij hebben daarover vandaag nog weer contact gehad met LTO in het reguliere overleg. Dat loopt nu.
Naast het spoor van de generieke maatregelen is er een tweede spoor. Over dit spoor gaat het vooral bij deze discussie. Dit spoor bestaat uit de inrichtings-, verwervings-, herstelbeheer- en beheermaatregelen in de gebieden. Deze maatregelen zorgen ervoor dat er als het ware robuustheid ontstaat, waardoor de techniek van de PAS, het juridische systeem, ruimte biedt. We willen de gevoeligheid van gebieden voor extra emissie reduceren door inrichtingsmaatregelen, door beheer- en herstelmaatregelen, door watermaatregelen en door verwerving van gronden in of nabij de Natura 2000-gebieden.
Nu komt het aan op besturen.

[...]

Mevrouw Ouwehand (PvdD): Ik heb een goedbedoeld advies voor de staatssecretaris. Mag ik hem eraan herinneren dat het een doodzonde is als bewindslieden liegen tegen de Kamer? Er is geen sprake van een robuuste Natura 2000. Liegen wordt bewindslieden zwaar aangerekend, zelfs als de coalitiepartijen er nog niet van overtuigd zijn dat deze staatssecretaris dit doet.

Staatssecretaris Bleker: Ik neem daar kennis van.