Bijdrage Ouwehand AO Raad voor Buiten­landse Zaken/Handel

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Met zulke vrienden heb je geen vijanden meer nodig, zou ik tegen de boeren willen zeggen. Ik ben echt oprecht verbaasd over de positie van VVD en CDA, met name als het gaat over de import van kippenvlees uit Oekraïne door die grootste kippenproducent MHP. Het was niet verstandig om dat associatieverdrag te sluiten. De Partij voor de Dieren waarschuwde voor die handel. Gelukkig is twee weken geleden een motie aangenomen waardoor de Nederlandse regering zich moet inzetten voor vermindering van die import. Het is niet alleen maar een trucje geweest, het is een akkoord waarin een hele categorie werd vrijgesteld van invoerheffingen. Iedereen is daar boos over en heeft daar nu last van. Als we met z'n allen vinden dat dat onwenselijk is, weliswaar te laat, maar beter laat dan helemaal niet, waarom zou je dan in vredesnaam akkoord gaan met een lening van 100 miljoen euro aan dat bedrijf als je de kans hebt om dat te stoppen? Ja, de eerste aanspreekpersoon is de minister van Financiën, maar ook de VVD heeft kritische vragen gesteld. En negen weken later kregen we dan afgelopen vrijdag antwoord op die vragen, terwijl de besluitvorming morgen plaatsvindt.

Hoe moeten we dat anders doen? Ik zou de VVD en het CDA willen oproepen om uit die procedurele poppenkast te komen, want we spreken nu met het kabinet. Ik vraag aan de minister of zij bereid is om de Nederlandse bewindvoerder te instrueren om aan te dringen op een uitstel van de bespreking van deze lening. Dat zou nog een constructieve tussenweg kunnen zijn. Nederland gaat daar wel degelijk over. Natuurlijk gaat het kabinet daarover. Er zit een Nederlandse bewindvoerder, die neemt namens Nederland een positie in en de Kamer hoort de positie van het Nederlandse kabinet te controleren. Als we het onwenselijk vinden dat MHP de Nederlandse boeren wegconcurreert, moeten we ook zeggen dat Nederland zich tegen die lening moet verzetten. De aangenomen motie die er ligt, wordt keurig uitgevoerd. Die blijkt te weinig invloed te hebben op de stemmingsuitslag, dus zegt de Partij voor de Dieren: laten we een stapje scherper gaan. We maken er een stemming van in plaats van een hamerstuk en stemmen tegen. Dan is de kans levensgroot dat die lening van de baan is. Dat willen we toch met z'n allen?

De heer Van Haga (VVD):

Nogmaals, ik begrijp uw probleem heel goed. Over het eerste gedeelte van het probleem zijn we het ook eens. Er is een te groot volume deze kant op gekomen en dat is het gevolg van óf een fout in het verdrag óf een trucje dat door de Oekraïners is uitgehaald. Maar het is toch volstrekt buiten de orde om een bank te gaan aanspreken die aan dit bedrijf een lening gaat geven? Als ik dit nu zo bedenk, denk ik dat het zelfs détournement de pouvoir is. Het is gewoon machtsmisbruik. Je kunt dit gewoon niet doen. Als u dit probleem wilt aanpakken, dan moet je dat via de geëigende route doen. Dan moet je zorgen dat het verdrag wordt aangepast. Dan heeft u de VVD helemaal aan uw zijde. Niet het quotum moet worden verhoogd, maar het trucje moet gewoon uit het verdrag gesloopt worden en het verdrag hersteld worden.

De voorzitter:

Ik hoor geen vraag, maar mevrouw Ouwehand mag natuurlijk reageren.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Ja, maar er spelen twee dingen. Er is én een debat over dat verdrag én er komt nog een debat over. Want de Partij voor de Dieren heeft op tijd het Nederlandse kabinet gevraagd om te zeggen dat het onderhandelingsvoorstel dat er nu ligt tussen de Europese Commissie en de Oekraïne nog een te hoog quotum toelaat. Dus, grijp op tijd in! Daar was iedereen tegen. Nou ligt dat voorlopige akkoord er en is de minister van Landbouw woest op de Eurocommissaris. Als je woest bent, moet je op tijd zijn en zeggen: wij kunnen hier niet mee instemmen. Maar goed, wij zijn nu officieel woest en gaan ons alsnog verzetten. Hartstikke mooi.

Daarnaast speelt de kwestie van het financieren van deze jongens. Dat staat niet helemaal los van die importdiscussie, want ze willen binnen de Europese grenzen in Slovenië een faciliteit gaan bouwen. Nee, dat is gezellig voor de Nederlandse boeren. Dan omzeilen ze die hele importdiscussie en kunnen ze goedkoop produceren in Slovenië, met 100 miljoen waar Nederland mee heeft ingestemd. Ik snap dat echt niet. Als de VVD dat geen probleem vindt, waarom zijn er dan kritische vragen gesteld? Ik snap het niet.

De voorzitter:

Meneer Van Haga, tot slot.

De heer Van Haga (VVD):

Ja, toch afrondend. Nu haalt u de dingen echt door elkaar. Wij hebben kritische vragen gesteld over het quotum en over het verdrag. Nou, die zijn beantwoord. De geëigende route is dat de minister de Eurocommissaris daarop aanspreekt. Dat heeft ze per brief gedaan. Er zitten mensen bij die bank die de lening beoordelen. Als de criteria goed zijn, wordt de lening gegeven. Het is niet aan ons om vanaf hier een ander probleem te gaan beïnvloeden via die bank.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Dat klopt niet. Ja, de VVD heeft vragen gesteld over die import, maar ook over de lening waarover ik het nu heb. Als we dan pas vrijdag de antwoorden krijgen en er geen enkele mogelijkheid is om nog met de minister van Financiën te spreken, maar we spreken wel met de minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, die hier ook mee te maken heeft en bovendien een belletje kan doen naar de minister van Financiën, dan is het toch procedurele poppenkast om te zeggen: nou ja, het had op een andere manier gemoeten? Om vervolgens het hele circus morgen door te laten gaan. De VVD heeft vragen gesteld over die lening; ze noemen het staatssteun. Ik snap het niet. Laten we de minister oproepen om in elk geval die stemming uit te stellen. Dan kunnen we daarna, op het moment dat het de VVD wel past, de Nederlandse positie bepalen. Ik snap niet dat je kritisch kunt zijn en het vandaag toch laat lopen, terwijl morgen die besluitvorming in Londen plaatsvindt. Ik vind dat echt gek.

De voorzitter:

Dan kan mevrouw Ouwehand nu voortgaan met haar inbreng. Daar heeft ze nog anderhalve minuut voor.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Ja, voorzitter, dank u wel. Er is nog iets anders wat ik gek vind. Iedereen, íédereen, maakt zich zorgen over de positie van de Nederlandse boer, want we zouden zo veel duurzamer zijn en de concurrentie met goedkopere productie in het buitenland is wel heel vervelend. Dan staat op de rol een deal met de Mercosur-landen, waaronder Brazilië waarvan de president heeft gezegd: "Ah joh, dat regenwoud kan wel weg voor de productie van vlees en veevoer. De mensenrechten kunnen wel aan de kant." Argentinië kan goedkoop rundvlees produceren, wat als gevolg van een Mercosur-deal op de Europese markt verkocht mag worden. De hele Oekraïnedeal is er klein bier bij en daarover zijn we met z'n allen al heel erg bezorgd. Ik begrijp het niet goed en daarom wil ik de minister dringend oproepen om gewoon duidelijk te zijn richting de Europese Commissie. Ik begrijp niet waarom de Nederlandse regering alleen maar blijft vragen wat de gevolgen voor de Nederlandse landbouw zouden zijn. Dat weten we allang! Alle duurzaamheidsinzet kan het raam uit, want we worden weggespoeld door de goedkope productie uit die landen. We weten wat de gevolgen zijn. Er ligt nota bene een aangenomen motie om de kringloopvisie van minister Schouten niet los te laten bestaan van het handelsbeleid. Kijk nou of het handelsbeleid de kringloopvisie ondersteunt of in de weg zit! Minister Schouten zegt dat ze zich wel een beetje zorgen maakt over die Mercosur-deal. Zorgen zijn echter niet genoeg. Kies voor een duidelijke positie in de richting van de Europese Commissie en zeg: wij kunnen hiermee niet akkoord gaan, want wij willen naar een duurzame landbouw en dit staat haaks op alles wat wij hier met duurverdiend belastinggeld proberen te doen.

Dank u wel.

De heer Bouali (D66):

Ik kijk naar mijn collega van de Partij voor de Dieren. Zij maakt altijd heel goede punten, maar misschien heeft ze de agenda voor de komende weken nog niet goed bekeken. Er zijn heel veel agendamogelijkheden om dit punt te bespreken: er is een IMVO-overleg en er is nog een handelsoverleg met de minister. Ik weet niet hoe urgent mijn collega Mercosur vindt. Het is nog in onderhandeling, zoals de minister al aangaf. Wilt u dit per se morgen doen, of kunt u nog een week of twee weken wachten? Dan hebben we weer een debat met de minister en dan kan dit meegenomen worden.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Ik denk dat dit belangrijk is. De minister zit maandag weer in de Raad. We hebben vanmiddag gestemd over een bijenrichtsnoer. Het is ontzettend belangrijk om op tijd door te geven wat je positie is. Ook hierover ben ik echt verbaasd. We zagen dat coalitiepartijen in de richting van minister Schouten allerlei zorgelijke vragen stelden: oei oei oei, wat gaat Mercosur doen voor onze boeren? Daar kun je het toch niet bij laten? Je kunt toch niet alleen maar in de richting van de boeren doen alsof je die deal gaat tegenhouden, maar als het erop aankomt en je de kans hebt een beetje achterover leunen? De minister moet in de Raad duidelijk maken dat Nederland grote zorgen heeft en dat zij niet kan instemmen met een deal die ten koste zal gaan van duurzame Europese landbouw. Dat lijkt mij alleszins redelijk, en zeker om daar op tijd mee te beginnen.

De voorzitter:

Ik merk even op dat Mercosur natuurlijk niet op de agenda van de Raad staat. Ik weet niet of dat iets verandert aan uw positie, maar ik probeer het even.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Het spijt me. Ik snap dat collega's dit een beetje enthousiast vinden van de Partij voor de Dieren, maar we hebben toevallig net een heel slechte ervaring gehad met de minister van LNV en ook met de deal met Oekraïne. We lopen er een beetje achteraan. Het is beter om op tijd helderheid te verschaffen over je positie.

Interrupties Esther Ouwehand

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Ik snap de VVD even niet. De VVD heeft net als de Partij voor de Dieren vragen gesteld over de voorgenomen lening van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling aan MHP. Die vragen zijn in februari gesteld en we kregen afgelopen vrijdag antwoord. Morgen vindt in de bespreking van de EBRD de besluitvorming over die lening plaats. De VVD is heel kritisch, maar ik hoor nu geen enkele vraag. Ik zou zeggen: laten we de minister de opdracht meegeven dat zij de Nederlandse bewindvoerder daar, de heer Weekers, instrueert om tegen te stemmen, zodat die lening niet doorgaat. Is de VVD dat met mij eens? Is de heer Van Haga het misschien vergeten in zijn inbreng? Want als je zulke kritische vragen stelt, begrijp ik dit niet zo goed.

De heer Van Haga (VVD):

Ik denk dat er twee problemen zijn. Het eerste probleem is de toegenomen import van kipfilet. Dat is door een raar trucje verkeerd gegaan, er is een enorme toename van het volume, en vervolgens proberen we dat terug te onderhandelen. We zijn het erover eens dat dat niet de schoonheidsprijs verdient. Dat is één ding. Daarover heb ik samen met mijn collega Lodders vragen gesteld en die zijn beantwoord. Daarnaast speelt iets heel anders, namelijk dat the European Bank for Reconstruction and Development op het punt staat een lening te geven aan MHP voor de overname van een Sloveens bedrijf. Daar heeft het volgens mij niet zo veel mee te maken, want dat gaat over een bank die een lening gaat geven. Het is een hele rare stijlfiguur als wij hierover in deze Raad voor Buitenlandse Zaken/Handel gaan praten. Dat is de reden waarom ik daarover geen inbreng heb. Het eerste punt is al afgedaan; dat is behandeld naar aanleiding van de vragen. U heeft vragen gesteld. Wij hebben vragen gesteld. Dat punt is afgedaan. Wat betreft het tweede punt: ik zie niet wat wij hier daarmee te maken hebben.

De voorzitter:

Het is inderdaad een beetje op het randje of dit punt nog binnen dit AO past. Maar we hebben een eerste termijn gehad, dus ik geef mevrouw Ouwehand toch nog de gelegenheid om te reageren.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Het heeft van alles met elkaar te maken. Ten eerste ligt er een aangenomen motie dat Nederland niet mag instemmen met leningen aan MHP. En wat is gebleken? Nederland onthoudt zich keurig van stemmen, maar dat maakt niet zo veel uit voor de stemmingsuitslag. Nederland kan ook vragen om stemmingen in plaats van het af te doen als een hamerstuk waarover de minister verder niets zegt. Dan kan het zomaar zijn dat die lening niet doorgaat. Dat lijkt me van belang, want behalve dat het een Kameruitspraak is die de VVD ook heeft gesteund, gaat het ook nog eens over een investering in een Sloveense faciliteit. Dat betekent dat die hele importquota nog eens worden omzeild, omdat binnen de Europese grenzen MHP met een lening van 100 miljoen aan de slag kan. Dat lijkt me niet heel fijn voor de Nederlandse boeren. Ik begrijp gewoon niet dat de VVD wel kritisch is in Kamervragen, maar niet de kans wil grijpen om er ook echt iets tegen te doen, als die kans er is. Er wordt morgen al over besloten.

De voorzitter:

Voordat de heer Van Haga reageert: het is ook een kwestie die de minister van Financiën regardeert. Maar als u hierop op dit moment nog wil reageren, geef ik u daartoe de gelegenheid.

De heer Van Haga (VVD):

Nou, het betreft niet alleen de minister van Financiën. Ik heb ook een brief gelezen van de minister van Landbouw, die de Eurocommissaris hierop aanspreekt en die onze zorgen deelt. Dat is volgens mij de geëigende route. En nogmaals: de EBRD is een onafhankelijk orgaan dat een lening gaat geven voor de overname van een Sloveens pluimveebedrijf. Ik zie niet hoe wij dat vanaf hier zouden moeten aansturen.

(…)

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Ik wil een vraag stellen over Mercosur. Wij lezen uit de stand van zaken van de handelsakkoorden dat de Europese Commissie die eigenlijk rond wil hebben met onder andere Brazilië en Argentinië voor haar aftreden, dus voordat er een nieuwe Commissie zit. De import van goedkoop kippenvlees uit Oekraïne, waarover iedereen inmiddels wel een beetje boos is, is klein bier vergeleken met wat er op de Europese markt komt als die deal met Mercosur doorgaat. Is het CDA met de Partij voor de Dieren van mening dat je die deal eigenlijk niet moet willen, zeker als je de kringloopvisie van minister Schouten serieus een kans wil geven en onze boeren een beetje wilt beschermen tegen goedkope import van elders?

De heer Amhaouch (CDA):

Het CDA is voor het afsluiten van zo veel mogelijk handelsverdragen. Er wordt nu, vandaag de dag, handel gedreven met allerlei landen, of het nu met Canada, Japan of een ander land is. Wij zijn ervan overtuigd dat we op het moment dat we handelsverdragen afsluiten juist steeds meer tot een gelijk speelveld komen. Dat kunnen we door in de onderhandelingen altijd te plussen en te minnen. Dat geldt natuurlijk voor heel veel sectoren. We zullen er ook voor waken dat dat niet ten koste gaat van onze eigen bedrijven, zoals we dat ook bij de CETA hebben gedaan.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Wat is dan het signaal in de richting van de boeren? We hebben dit eerder met het CDA meegemaakt. Er werd gewaarschuwd voor de gevolgen van een onderdeel van het associatieverdrag met Oekraïne, namelijk de import van goedkoop kippenvlees op de Europese markt. Het CDA stemde daar eerst mee in en daarna moeten we jarenlang horen dat ze er schande van spreken. De boeren denken dan: gelukkig, het CDA neemt het voor ons op en probeert de grenzen een beetje te beschermen. Nu ligt er een soortgelijke situatie voor, die nog veel grotere effecten gaat hebben. En dan zegt het CDA weer dat ze het een prima deal vinden. Hoe kan dat nou?

De heer Amhaouch (CDA):

Zoals ik al eerder zei: op het moment dat we zien dat er misbruik wordt gemaakt van handelsverdragen, zullen we daar direct op inspringen. Ook voor onze boeren. Dat is volgens mij ook met het Oekraïneverdrag gebeurd. Als we zien dat bedrijven er misbruik van maken, zullen we de partijen aan tafel krijgen — volgens mij is dat ook gebeurd — om de zaak te heronderhandelen en om weer een gelijk speelveld te creëren. Nogmaals, er wordt vandaag de dag ook al handel gedreven met allerlei landen. Als we handelsverdragen afsluiten, kunnen we betere douaneafspraken maken, kunnen we het over invoerheffingen hebben en kunnen we beter tot een gelijk speelveld komen dan als we helemaal niets hebben.

(…)

Minister Kaag:

Dan wil ik graag door naar het kopje Oekraïne. Ik noem dat dan maar het kopje kip, in alle vormen. Ik wil even een aantal feiten bevestigen. Nederland was al van plan om de bewindvoerder te instrueren om tegen het verstrekken van de lening te stemmen. De Raadswerkgroep is echter uitgesteld. Morgen vindt er dus geen stemming plaats. Het is mij niet duidelijk wanneer de Raadswerkgroep weer bijeenkomt, maar dan zal Nederland nog steeds tegenstemmen. Het is niet duidelijk of dit dan überhaupt nog wat uitmaakt. Er zijn namelijk heel veel landen die niet per se tegen zijn. Duitsland en Frankrijk twijfelen nog tussen onthouding en een tegenstem. Frankrijk en de Commissie ageren tegen het project. Dat is goed. Andere landen tonen zich kritisch, maar de uitkomst is niet duidelijk.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Dat stelt gerust, want dan hebben we even wat lucht. De beslissing valt dus niet morgen. Dat is fijn. Ik wil van de minister wel scherp hebben of dit iets anders is dan Nederland tot nu toe heeft gedaan. Tot nu toe was het een kwestie van onthouden van stemming. De minister zegt nu dat we tegen gaan stemmen. Dat zou ik mooi vinden, want dat had ik in een motie willen vragen. Als de minister hier belooft dat er wordt aangedrongen op een stemming en dat Nederland opschuift van slechts onthouden naar actief tegenstemmen, dan is dat precies wat ik de Kamer had willen voorstellen om aan het kabinet te vragen. Graag een expliciete toezegging van de minister dat dit is wat ze gaat doen. Dat is namelijk iets anders dan wat Nederland tot nu toe heeft gedaan.

Minister Kaag:

Ik ben soms een beetje verbaasd. Ik meld zojuist, voor de goede orde, dat Nederland tegen gaat stemmen. Ik wil dat nogmaals herhalen. Ik zie daar verder geen behoefte van een belofte in. Als dit als een toezegging wordt uitgelegd, is dat wat mij betreft prima. Maar ik zeg het net: mijn woord is dat Nederland tegen gaat stemmen. U kunt dat als een toezegging zien, maar het is een uitgesproken woord. Mijn woord is mijn woord.

De voorzitter:

Is dat voldoende, mevrouw Ouwehand?

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Ik ben hier heel blij mee, maar ik ben niet van gisteren. Sterker nog: morgen zit ik twaalfenhalf jaar in dit parlement. Ik wil alleen maar even de duidelijkheid dat dit expliciet iets anders is. Ik wil dat we straks niet de discussie krijgen dat alleen maar de aangenomen motie is uitgevoerd, waarin werd uitgegaan van onthouden. Dat hebben we van het kabinet begrepen. Tot nu heeft Nederland zich, gelet op die aangenomen motie, keurig onthouden. Wij willen een aanscherping. Het lijkt erop dat de minister dat nu uit zichzelf zegt. Ik wil scherp hebben dat dit iets anders is dan onthouden, wat Nederland tot nu toe heeft gedaan. Ik wil dat hier geen misverstand over bestaat. Maar ik ben heel blij dat de minister zegt dat we gaan tegenstemmen.

Minister Kaag:

Het kabinet was al van plan om tegen te stemmen. Er is geen verandering gekomen door dit gesprek. De tegenstem is er. Het besluit van het kabinet om tegen te stemmen zal niet worden veranderd.

(…)

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Voorzitter. Mooi dat de besluitvorming over een nieuwe lening aan MHP is uitgesteld. We hebben dan meer tijd om dit tegen te houden. Ik wil dit graag scherp krijgen. De minister zegt: we waren al van plan om tegen te stemmen. Ik ben daar toch niet helemaal gerust op. Het kabinet had dat dan ook in de beantwoording van de Kamervragen kunnen melden. Het lijkt erop dat we nu genoeg ruimte hebben om dit op tijd scherp te krijgen met de minister van Financiën. Voor nu is in elk geval duidelijk dat besluitvorming niet morgen plaatsvindt. Dat geeft lucht.

Voorzitter. Dan mijn tweede punt. Ik vond het opmerkelijk en niet geruststellend dat de minister niet is ingegaan op mijn vragen over Mercosur. Ik ben daar inmiddels meer dan ongerust over. We weten inmiddels hoe de coalitiepartijen en het kabinet zich daarover opstellen. Ze geven keurig de zorgen terug en zeggen: ja, wij zijn ook bezorgd over de duurzaamheid en de import. Maar Nederland neemt geen positie in. Kan de minister dan ten minste erkennen dat die deal zal betekenen dat de import uit bijvoorbeeld Brazilië — met nu al drie keer zo veel kippenvlees als uit Oekraïne, waar we al van steigeren — nog groter zal worden, en dat het enige wat Europa daarvoor terugkrijgt de export van Duitse auto's is? Zijn we echt bereid om onze duurzame landbouw op te offeren voor een betere exportpositie van Volkswagen? Ik dacht toch van niet. Het kabinet zegt: ja, we zijn wel bezorgd en niet per se blij of enthousiast. De Europese Commissie zegt dat ze deze deal rond wil hebben voordat er een nieuwe Commissie aantreedt. Als het kabinet serieus is over de zorgen die het steeds teruggeeft aan de Kamer, dan is het toch de hoogste tijd dat Nederland zegt: wat ons betreft gaat het niet door? De Nederlandse landbouw wordt hier namelijk niet beter van, en de Europese landbouw ook niet. Sorry hoor, maar ietsje meer auto's kunnen verkopen weegt gewoon niet op tegen de enorme nadelen die dit heeft.

Minister Kaag:

Voorzitter. Mercosur ben ik gewoon vergeten. Het is dus niet zo dat we daarop niet zijn ingegaan, maar ik ben dat in de beantwoording puur vergeten. Dat gebeurt. Dat is nou eenmaal zou. Menselijk falen hoort erbij. We blijven natuurlijk met de Commissie in gesprek, maar de Commissie onderhandelt. Ik weet niet hoelang Mercosur al aan de hand is; veertien jaar, vijftien jaar? Ik weet nog dat toen ik aantrad, men het had over de bijna-doorbraak in de uitonderhandeling van Mercosur. Ik keek toen eens een keertje en dacht: o jee, dat is inderdaad een doorbraak na — toen — twaalf of dertien jaar.

Ik begrijp dat mevrouw Ouwehand een heel andere visie heeft op de waarde van dit soort akkoorden. Er zitten natuurlijk probleemfactoren in, maar we hebben nu een raamwerk en we zijn in de eindfase. Als alle landen erbij hebben gezeten en de Commissie het eindakkoord heeft uitonderhandeld, is het natuurlijk heel onwaarschijnlijk dat één land opeens zegt dat alle regels en afspraken voor het spel veranderd moeten worden. Dat gaat niet gebeuren. We kijken nu nog naar specifieke thema's. Ik kan me herinneren dat Frankrijk een mening had over vleesquota. Op allerlei terreinen hebben landen nog zaakjes die ze willen regelen. Dat hoort bij de gesprekken in Brussel. Ik denk dat we moeten kijken of er inderdaad een uitonderhandeling komt. Het grotere probleem dat we al kenden en vreesden, is dat die regeringen veranderd zijn. We zijn in sommige landen steeds weer met een nieuwe regering aan het onderhandelen, die een heel andere stellingname heeft over bijvoorbeeld het klimaatakkoord, de rol van het maatschappelijk middenveld en alle zorgen die benoemd zijn in andere gesprekken, of in de commissie Ontwikkelingssamenwerking. Op dit moment is er echter geen actieve reden om nog te zeggen: ho, stop met het Mercosur-akkoord als het tot ondertekening komt. Dat horen we ook niet van andere landen.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

De Partij voor de Dieren ziet die redenen wel. Ik heb onder voorbehoud een VAO aangevraagd en dat wil ik morgen graag laten doorgaan. Ik denk dat het de hoogste tijd is om een andere keuze te maken. Het is flauwekul dat dat niet meer zou kunnen. Wat niet kan, is een tweede aarde bestellen als we deze kapot hebben gemaakt. Dat kan niet. Maar handelsdeals stoppen; dat kan makkelijk.

Minister Kaag:

Dit zijn reeds lang afgesproken en uitonderhandelde akkoorden. Deze Kamer is daarover in alle jaren en met alle successievelijke ministers in gesprek geweest. Ik zou ook willen zeggen dat het de geloofwaardigheid van Nederland als onderhandelingspartner binnen de EU en daarbuiten zou schaden als wij nu unilateraal een dergelijke koers zouden gaan varen.