Bijdrage Partij voor de Dieren aan Burger­ini­ti­atief Stop Fout Vlees

Voorzitter,

De bio-industrie is failliet zowel moreel als economisch. Failliet omdat de productiewijze ten koste gaat van

• het dierenwelzijn EN
• de boerengezinsbedrijven EN
• schone lucht, water en bodem EN
• beschikbare energiebronnen EN
• het klimaat EN
• natuur en biodiversiteit EN
• de volksgezondheid (vogelpestpandemie, MRSA, q-koorts, salmonella, campylobacter etc) EN
• de leefomstandigheden in de derde wereld (honger, strijd om land, droogte, watertekorten, ontbossing, dumpen EU vlees) EN
• de kwaliteit van de producten EN
• het beschikbare Europese landbouwbudget, onze belastingcenten

En dan vraag je je af wie heeft er nou eigenlijk baat bij het voortduren van deze ellende? We kunnen niet langer de slager en melkboer van Europa zijn zonder onszelf en anderen in de vingers te snijden.

Emotioneel argument
Het enige argument dat voorstanders van de bio-industrie hebben ten opzichte van al deze wetenschappelijk onderbouwde negatieve effecten is een emotioneel argument: we willen geld verdienen door zo goedkoop mogelijk te produceren. Maar ook dit argument gaat niet op….

Het Landbouw Economisch instituut heeft nl. berekend dat de maatschappelijke kosten door vervuiling van bodem, lucht en leefomgeving van, zeg, varkensvlees 21 cent per kilo zijn. Elke Nederlander betaalt op die manier een verplichte contributie aan de bio-industrie. Onlangs heeft Europa de varkenshouders hier miljoenen toegestopt voor hun varkensvlees.

2,6 aardbollen
Het Wereld Natuur Fonds luidde vorige week weer de noodklok: als we zo doorgaan hebben we over vijftig jaar 2,6 aardbollen nodig. Die zijn er natuurlijk niet.

Het burgerinitiatief van Milieudefensie en JMA moeten we omarmen. Het is een belangrijke stap vooruit. Het begin van het einde van al die negatieve effecten van de bio-industrie. Geen zwarte schandvlek voor Nederland meer op de mestkaart van Europa. Geen grootschalige ontbossing meer en we kunnen opgelucht ademhalen in een schonere omgeving. En vooral ook, een beter leven voor dieren!

Ondanks dit goede initiatief wil ik twee kanttekeningen plaatsen
De melkveesector blijft ten onrechte onbesproken. Juist deze sector is verantwoordelijk voor de enorme hoeveelheden broeikasgassen zoals methaan en lachgas. Een koe stoot jaarlijks net zoveel broeikasgassen uit als 4,5 auto’s. We hebben hier 1,3 miljoen melkkoeien die dus bijna net zoveel broeikasgassen uitstoten als alle auto’s hier in Nederland (7,2 miljoen). Maar ondanks de huidige milieueffecten wil dit kabinet dat er zelfs meer melk geproduceerd gaat worden. De wereld op zijn kop.

Vuistgrote pillen en vaccins
Oplossingen voor de milieuproblemen die de melkveehouderij veroorzaakt, worden vooral gezocht in ander veevoer en emissiearme stallen. Vuistgrote pillen en vaccins worden ontwikkeld om het boeren en winden laten tegen te gaan! Het halveren van de veestapel is zelfs niet genoeg om de ammoniakuitstoot daadwerkelijk te reduceren!

Melkveehouderij de nieuwe bio-industrie
We zien een melkveesector die inzet op schaalvergroting, intensivering, opstallen en aanpassen van koeien om maar meer geld te kunnen verdienen. Deze verschuiving naar bio-industrieomstandigheden gaat, net als in de jaren 60 en 70, ook hier weer, ten koste van mens, dier, natuur en milieu. En niet te vergeten de gezinsbedrijven.

Betrokkenheid bij burgerinitiatief
De Partij voor de Dieren wil graag dat de melkveesector betrokken wordt bij de concrete uitwerking van het burgerinitiatief. Deze sector moet óók voldoen aan dezelfde maatschappelijke randvoorwaarden die in het burgerinitiatief staan verwoord. Ik overweeg hierover een motie in te dienen.

Dan kom ik bij mijn tweede kanttekening
Ik mis in het burgerinitiatief de eis om de consumptie van dierlijke eiwitten te laten verminderen om zo te komen tot een meer duurzame samenleving. Het klimaatprobleem ligt vooral op ons bord. 18% van de broeikasgassen wereldwijd is afkomstig van de veehouderij ten opzichte van 13% afkomstig van verkeer en vervoer samen. De productie van vlees stijgt wereldwijd explosief. Over 50 jaar staat de teller op 450 miljard kilo vlees met 9 miljard mensen!

Vlees is het meest milieubelastende onderdeel van ons voedselpakket. Dat erkent ook dit kabinet. Maar er is nog steeds geen enkele maatregel die deze vorm van vervuiling beprijst.

Het burgerinitiatief voorziet in een heffing op onduurzaam vlees. Het initiatief gaat echter voorbij aan de noodzaak tot een sterke daling van de vleesconsumptie in zijn geheel. De helft van de graanoogst wereldwijd wordt gebruikt voor veevoer. Voor het maken van 1 kilo vlees is 15.000 tot 100.000 liter water nodig. Voor de productie van dierlijke eiwitten is tot 16 keer zoveel landoppervlak nodig als voor de productie van plantaardige eiwitten.

Wereldwijd lijden 1 miljard mensen honger, terwijl 1 miljard andere mensen kampen met overgewicht. Overgewicht, vaak veroorzaakt door de consumptie van teveel dierlijke eiwitten. In Nederland wordt meer vlees gegeten dan gezond is. Een meer plantaardig dieet draagt niet alleen fors bij aan de volksgezondheid, maar ook aan een eerlijker voedselverdeling.

Willen we echt toe naar een duurzame en gezonde samenleving, dan zouden stimulansen voor het eten van minder vlees bovenaan de politieke agenda moeten staan. Bijvoorbeeld via voorlichting over plantaardige alternatieven, een BTW verhoging of accijnsheffing op vlees en het formuleren van Rijksdoelstellingen om overmatige vleesconsumptie tegen te gaan. Ik overweeg hierover een motie in te dienen.

Het burgerinitiatief is een mooie eerste stap naar een totale herijking van de maatschappelijke, economische en sociale waarde van de veehouderij, maar het is nog onvoldoende!

We zitten op een Titanic waarvan vele opvarenden denken dat ie niet kan zinken. We kunnen er vandaag voor kiezen de dekstoelen van de Titanic in een wat andere opstelling te plaatsen, of het schip echt een andere koers te laten varen. De Partij voor de Dieren kiest voor het laatste, de urgentie is levensgroot aanwezig. Na ons de zondvloed is geen optie, net zomin als de kop in het zand steken. Dit initiatief maakt burgers duidelijk welke partijen hun roep horen om serieus te werken aan de redding van natuur, milieu en klimaat.

Laten we ons uit winstbejag leiden tot uitputting van de aarde óf kiezen we voor mededogen en duurzaamheid? De initiatiefnemers hebben ons een waardevolle handreiking gegeven met een duidelijke voorkeur voor het laatste. De keuze is aan ons. Nooit eerder werd in dit huis zo duidelijk aan de orde gesteld dat er een einde moet komen aan de bio-industrie. Dank u wel!