Bijdrage Partij voor de Dieren aan de Algemene Politieke Beschou­wingen

Nederland staat er goed voor, als ik Hare Majesteit mag geloven. Op de dag dat de beurzen vele procenten dalen en buitenlandse banken omvallen, gaat het goed met Nederland. De koopkrachtplaatjes zien er bemoedigend uit. Groei moet… groei doet je goed.

Voorzitter. De grenzen zijn bereikt in wat we de aarde en haar bewoners kunnen aandoen. Onderzoekers vallen over elkaar heen met berichten over de nijpende wereldvoedselcrisis, de gevolgen van de opwarming van de aarde, de uitputting van natuurlijke hulpbronnen, de grote tekorten aan drinkwater en het voortdenderend verlies aan biodiversiteit. En de kredietcrisis voltooit het beeld van een wereld die in brand staat.

Die berichten vragen om een daadkrachtig antwoord van de regering. Maar de miljoenennota lijkt geschreven met de oogkleppen van de paarden voor de gouden koets op.

Er wordt nauwelijks verder gekeken dan onze landsgrenzen en de miljoenennota straalt daardoor een dorpse mentaliteit uit. De schrijvers lijken vooral geïnspireerd door electorale angst en de jacht op de kiezersgunst van de ‘hardwerkende Nederlander’. Waar werken we dan zo hard aan voorzitter, en wat levert dat nu helemaal op in termen van duurzaamheid? De wereld gaat aan vlijt ten onder, schreef Max Dendermonde in 1954. En nooit eerder waren die woorden zo waar als nu.

‘Nederland is geen eiland’ zegt minister Bos in het voorwoord van de miljoenennota….. alsof het een nieuw geografisch inzicht zou betreffen. Hij zegt daarbij dat we hier een grote gevoeligheid hebben voor wat er in de rest van de wereld gebeurt. Maar wat de directe en indirecte gevolgen zijn van óns handelen elders in de wereld ….voor de armen, voor de dieren, voor de natuur ….. het klimaat…. Dáár wordt in de miljoenennota nauwelijks bij stil gestaan. In die zin maakt het kabinet zich duidelijk schuldig aan eilanddenken.

Nee, voorzitter, Nederland is geen eiland.
• Al was het maar omdat we driemaal de oppervlakte van Nederland nodig hebben, om de ongebreidelde consumptiehonger op ons eigen eilandje te stillen.
• Al was het maar omdat we voor de bio-industrie in Nederland toestaan dat er honderdduizenden hectares tropisch regenwoud worden gekapt voor de productie van ons veevoer.

De Partij voor de Dieren vindt het ronduit decadent dat de plannen van dit kabinet zich vooral richten op het vergroten van de welvaart hier zonder stil te staan bij degenen die elders hard geraakt worden door wat onze regering het komend jaar in petto heeft.

Ik heb het dan over:
- Het feit dat Nederland één van de grootste importeurs is van granen voor veevoer. Veevoer concurreert in hevige mate met voedsel voor mensen. Immers bijna de helft van de wereldgraanoogst wordt door de veehouderij opgeslokt. Nederland is met haar hoge vleesproductie mede-verantwoordelijk is voor het feit dat bijna 1 miljard mensen honger lijden,
- de 450 miljoen landbouwdieren in Nederland die voor onze lekkere trek worden gemarteld en gedood na een kort en zeer ellendig leven,
- en de miljoenen wilde dieren die op de rand van uitsterven staan omdat hun leefgebied drastisch is verkleind door ónze onstuitbare honger naar meer.

Voorzitter. Het is voor de Partij voor de Dieren onacceptabel dat dit kabinet in de miljoenennota vooral antwoord geeft op de vraag:
• Hoe wij hardwerkende Nederlanders ook volgend jaar meer kunnen uitgeven.
• Hoe wij hardwerkende Nederlanders, het investeringsklimaat kunnen verbeteren.
• En hoe wij, hardwerkende Nederlanders, internationaal de liberalisering van de wereldmarkt kunnen bevorderen.

Het zijn de one issue geluiden hier, die alleen gericht lijken te zijn op de exclusieve belangen van de Nederlander en zijn koopkracht.

Als je echt naar een duurzame samenleving streeft moet je niet alleen naar de grenzen van je eilandje kijken, maar ook naar de gevolgen van het Nederlandse beleid voor de rest van de wereld. Ik wil de regering daarom oproepen de miljoenennota uit te breiden met een “Wereld Effect Rapportage’.

Ik doel daarbij op een doorrekening van de gevolgen van de miljoenennota voor de wereldvoedselvoorziening, het verlies aan biodiversiteit, de opwarming van de aarde, de ontbossing en het welzijn van dieren in Nederland en daarbuiten. Graag een reactie van de MP

Voor bedrijven is heel normaal en zelfs wettelijk verplicht om een Milieu Effect Rapportage te laten uitvoeren. Waarom zou dat bij de besteding van 180 miljard euro aan overheidsgelden totaal uit het oog verloren worden?

Voorzitter. Vooruitlopend op de resultaten van deze Wereld Effect Rapportage is al duidelijk dat de wereldproblematiek vraagt om bezinning op ons eigen handelen en consumptiegedrag. Steeds meer onderzoekers benadrukken dat we de grenzen van het ongebreideld consumeren hebben bereikt. We zullen onze consumptie moeten matigen om onze aarde te redden en solidariteit en mededogen invulling te geven.

Het is zoals Arnold Heertje onlangs zei: Groei is een veel te beperkte maatstaf voor welvaart.

Nobelprijswinnaar en voorzitter van het IPCC, de heer Pachauri stelt dat ‘een boer op 1 hectare grond het hele jaar wel dertig mensen kan voeden met groenten, fruit en granen. Maar slechts vijf tot tien mensen als het land wordt gebruikt voor de productie van vlees, zuivel en eieren’. We kunnen dus eenvoudig 3 tot 6 keer zoveel monden voeden met een iets ander beleid. Dáár liggen de mogelijkheden om de welvaart in de wereld te herverdelen.

We kunnen de kosten van het klimaatbeleid met 50% verminderen, voorzitter. Is dat geen goed nieuws. En weet u hoe? Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving dienen we simpelweg toe te gaan naar een dieet met weinig vlees.

De zojuist verschenen Milieubalans is helder over de klimaatdoelstellingen van dit kabinet: ze worden niet gehaald als er teveel op Europa wordt geleund. Voorzitter. Een trendbreuk is nu nodig. Waar wachten we nog op? Een regeling voor zonneboilers en het toejuichen van windmolens is nog geen duurzaam beleid.

Alle klimaatdoelstellingen van het kabinet voor huishoudens worden in één klap gerealiseerd als alle Nederlanders één dag per week geen vlees eten. Waar wachten we nog op?

De Partij voor de Dieren heeft sinds haar entree in de Kamer gepleit voor vleesvermindering. We hebben er zelfs een film over gemaakt over de gevolgen van de veehouderij voor het klimaat.

Het heeft even geduurd, maar gelukkig zie ik er nu iets van terug in de begroting van milieuminister Cramer die zegt werk te willen maken van een vermindering van de vleesconsumptie. Ook de minister van Ontwikkelingssamenwerking roept ons op de biefstuk wat vaker te laten staan. Die waarheid doet echter nog wel een beetje pijn. De minister van landbouw lijkt echter een hele andere koers te willen varen.

Welke lijn heeft het kabinet nu? Die van de ministers van milieu en ontwikkelingssamenwerking of die van landbouw?

Want eerlijk gezegd snap ik het niet meer. Ik zie de minister van Landbouw de benen uit haar lijf lopen om Nederlands kalfsvlees in Rusland te verkopen. En dat terwijl; dat komt er nog eens bij… Europa heeft besloten alle handelsbetrekkingen te bevriezen totdat de Russische troepen uit Georgië zijn gehaald.

Voorzitter. De noodzaak om collectieve problemen ook collectief aan te pakken lijkt aan dovemansoren gericht. Het kabinet kijkt liefst richting bedrijfsleven, de markt en de consument en blijft zelf als een voetbalvader aan de zijlijn staan.

Jongens, naar voren!!!

Kijk zo’n houding heeft de VVD, die milieubescherming niet eens een overheidstaak vindt; hebben we vandaag mogen vernemen. Van de regeringspartijen verwacht ik wat anders.

Via nietszeggende convenanten wordt het bedrijfsleven opgeroepen zichzelf aan te sporen om de troep die zij veroorzaken zelf op te ruimen. Zelfregulering heeft veel weg van doe-het-zelf regeren.

Robert Reich, een toonaangevend econoom zegt hierover, ik citeer: ‘Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is weinig meer dan flauwekul. De ravage die het superkapitalisme overal aanricht, kan alleen maar gekenterd worden door een versterking van onze publieke instituties’ (einde citaat).

Voorzitter. De markt kent geen ethiek. Dat zouden christen democraten, sociaal liberalen, sociaal democraten en socialisten met ons eens moeten zijn. Het is schandelijk dat ABN AMRO ongegeneerd beleggers oproept te speculeren op de voedsel- en grondstofprijzen. Stap nu in en maak kleingeld van alles wat waarde heeft.

We hebben van de economie een casino gemaakt. Niet de intrinsieke ontwikkeling van ons bedrijfsleven en onze samenleving bepaalt hoe het gaat met de economie en onze welvaart. Speculeren is de maat der dingen geworden. Een sterke overheid moet ingrijpen in plaats van met koopkrachtplaatjes te goochelen. Wij vragen om strenge beleidskaders die de ecologische en maatschappelijke grenzen aan economische groei respecteren en lange termijnbelangen centraal stellen. Wanneer maakt de regering dáár eindelijk werk van? Graag een reactie van de MP.

De kredietcrisis is niets anders dan een symptoom van onze hebzucht, het westerse mens centraal denken, ten koste van alles wat weerloos is.

Het kabinet merkt niet op dat burgers hun groene zorgen onvoldoende verwoord zien in het overheidsbeleid. Zij loopt liever achter de lobby aan van bio-industrie, bedrijfsleven en visserij, die er alle belang bij hebben de milieubeweging in diskrediet te brengen. En daarbij dierenactivisten te criminaliseren, maar ondertussen niet het advies overnemen van de AIVD om meer transparantie over dierproeven te bewerkstelligen.

Ook de discussie over de subsidiëring van milieu-organisaties is werkelijk beschamend!

Nee, dan de subsidiëring van de sectoren die onze leefomgeving kapot maken, zoals de dertig miljoen euro subsidie aan de bio-industrie voor het plaatsen van luchtwassers. En de visserij die met miljoenensubsidies op zee wordt gehouden. Tegen welke prijs..?

Ruim de helft van de vispopulaties is overbevist, een kwart is al ingestort. 90 procent van de grote vis is weg. Driekwart van de commerciële vis zit in de gevarenzone. En, ik citeer visserijbioloog Pauly: ”de samenleving betaalt de vissers om het milieu te verwoesten”. Het kabinet spreekt echter over een “stabiele toekomst voor de visserij”. Wat bedoelt het kabinet daarmee?

Voorzitter. In de koopkrachtplaatjes komen de waarden die echt van belang zijn niet aan de orde. Er wordt eenzijdig gekeken naar wat het komend beleidsjaar ons in financiële zin oplevert, maar niet naar wat we kwijt raken aan natuur, biodiversiteit, milieu, en dierenwelzijn. We zijn vandaag opnieuw állemaal verliezers, voor wie verder kijkt dan koopkrachtplaatjes.

Voorzitter. Ook het natuurbeleid is slachtoffer van zelfregulering. Pyromanen worden geraadpleegd over blusmethodes!

Het huidige natuurbeleid is onvoldoende volgens het Planbureau voor de Leefomgeving. Strenge beschermingsmaatregelen en aankoop van grond zijn onontkoombaar, maar vooralsnog wordt vooral koortsachtig gezocht naar verdere groeimogelijkheden voor de vervuilende veehouderijbedrijven. In een land dat qua natuurwaarden onderaan de Europese lijst bungelt.

Een fikse krimp van de veestapel is de enige oplossing. Maar krimp van de veestapel is in dit kabinet een taboe. Hoeveel moet er nog gebeuren voordat dat gaat veranderen?

Voorzitter. Het is goed dat het kabinet extra geld uit lijkt te trekken voor het verbeteren van dierenwelzijn. Maar laten we niet te vroeg juichen, want er zit een adder onder het gras. Bij nadere bestudering lijken de bedragen onder de noemer dierenwelzijn vooral een verkapte ontwikkelings- en investeringssubsidie voor de bio-industrie. We worden voor het lapje gehouden en de dieren zijn daar de dupe van.

Ik vraag de rentmeesters van dit kabinet het volgende: Hoe kunnen mensen verwachtingsvol naar de hemel kijken terwijl zij tegelijk genadeloos omspringen met levende wezens die van hen afhankelijk zijn.

Dierenwelzijn is voor het eerst opgenomen in het regeerakkoord. Hoe gaat de regering daar nu eindelijk eens echt werk van maken? Wat kan de MP zeggen over het “dierenwelzijnsplaatje”? Gaan we de situatie benaderen die ons in kinderboekjes nog steeds als norm wordt voorgespiegeld?
Er zullen daadwerkelijke stappen gezet moeten worden naar een mens- en diervriendelijker samenleving. De vraag is of en zo ja wanneer het kabinet eindelijk bereid is daar substantiële stappen op te ondernemen.

In het belang van de dieren en in het belang van de mensen zal er spoedig een einde moeten komen aan de bio-industrie. Dank u wel!