Bijdrage Partij voor de Dieren aan Debat over refe­rendum Europees verdrag

Voorzitter, de voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid heeft gezegd dat de Nederlandse kiezer als een boze Bokito ‘nee’ heeft gezegd tegen de Europese Grondwet. Een dergelijke uitspraak getuigt niet van bijzonder veel respect voor de kiezer, en de redenen voor de afwijzing van de grondwet. Maar die lijken er niet toe te doen, en de WRR stelde voor om nu maar een zogenaamd preferendum te organiseren. In plaats van ‘Nee’ zouden we dan mogen kiezen tussen 10 kleuren ‘Ja’. Op onze vraag een reactie te geven op dit WRR-advies heb ik in een eerder debat geen antwoord gekregen. Misschien kan de staatssecretaris dat inmiddels wel.

En ik wil hem meegeven wat er uiteindelijk gebeurd is met Bokito, de gorilla uit Blijdorp die in frustratie en tot verbijstering van al diegenen die hem onder controle dachten te hebben uit zijn verblijf is ontsnapt: de greppel tussen hem en het dierentuinpubliek is inmiddels met een meter verbreed. Grotere kloof, grotere afstand. De vergelijking blijkt symbolischer dan de WRR-voorzitter bedoeld zal hebben.

Het kabinet schreef: “Een gewoon wijzigingsverdrag zoals thans wordt voorzien, sluit aan bij de wijze waarop in de afgelopen 50 jaar gestalte is gegeven aan de Europese samenwerking”. En wat het kabinet maar niet wil zien, is dat dáár de belangrijkste pijn zit. De burger is 50 jaar lang niet betrokken bij de vormgeving van Europa, en heeft daar nu wel eens genoeg van. Een overgrote meerderheid van de Nederlandse bevolking wil worden geraadpleegd over een gewijzigd Europees verdrag, of we die nu Grondwet noemen of niet. Punt.

Voorzitter, de burger is vijftig jaar lang buiten Europa gehouden, en het Europa dat we op eigen houtje hebben gecreëerd bevalt hem niet. En terecht. Europa blijkt in veel gevallen namelijk niets meer dan een schuilplaats voor bewindslieden die geen trek hebben in het dragen van eigen, nationale verantwoordelijkheid voor de thema’s die er toe doen: milieu, natuur, dierenwelzijn. Europa lijkt na vijftig jaar nog altijd het meest op een grabbelton waarin iedereen zoveel mogelijk zijn eigen belangen veilig probeert te stellen.

Een illustratie.

58 miljard wordt er jaarlijks aan belastinggeld gespendeerd om de boeren in Europa in het zadel te houden via directe inkomenssteun, exportsubsidies, marktverordeningen etcetera. Een roep om hervorming en een betere besteding die ten goede komt aan alle burgers van Europa wordt keer op keer door de in Brussel alom vertegenwoordigde landbouwlobby van tafel geveegd. Afgelopen maandag tijdens een bezoek van de vaste kamercommissie Landbouw aan Europees landbouwcommissaris Fischer Boel in Brussel werd het weer pijnlijk duidelijk waar het in Europa om gaat. De voorzitter van onze kamercommissie kwam niet verder dan de vraag: ‘’hoe zorgt u voor het geld voor onze boeren?”

Voorzitter. Het een illusie te denken dat we in het dierenwelzijn een slag kunnen maken als het Europese verdrag in werking treedt. Nu al blijkt Europa een rem te zetten op de verbetering van dierenwelzijn in Nederland. In het onlangs gehouden spoeddebat over de misstanden bij de diertransporten wilden coalitiepartners niet eens haar verantwoordelijkheid nemen voor het kille feit dat wij de grootste exporteur van levende dieren in de wereld zijn. Zij wezen met een vinger naar Europa: daar zouden strengere regels moeten komen. En Europa wijst terug naar de lidstaten die de controle en handhaving beter op orde moeten brengen.

Voorzitter we zijn in een vicieuze cirkel terecht gekomen waar burgers en politieke partijen in een oneindige gang van het kastje naar de muur worden gestuurd als zij pleiten voor een beter beleid om onze collectieve waarden zoals een schone leefomgeving, een beter klimaat en meer dierenwelzijn ook in de toekomst veilig te stellen.

Deze regering wil zelfs de burger niet meer horen, getuige de afwijzing van een referendum. Angst over wat je te horen kan krijgen, kan voor een regering geen reden zijn de oren dicht te houden. Geef de burger een stem door alsnog het referendum te organiseren!