Bijdrage Partij voor de Dieren aan spoed­debat over misstanden varkenstrans­porten

Voorzitter,

Het is genoeg geweest! Méér dan genoeg. Keer op keer wordt ons land opgeschrikt door veetransporten waar letterlijk bloed uit vloeit, en keer op keer probeert de minister dat met de mantel der liefde te bedekken. Vijfmaal stelde de Partij voor de Dieren Kamervragen over misstanden in het veetransport en vijfmaal sprak de minister sussende woorden. Het zou gaan om incidenten, het had haar warme aandacht, de zelfregulering van de sector was zo’n groot goed. En ondertussen bleven de misstanden zich opstapelen, net als de dieren die levend als een letterlijke veestapel vervoerd werden, alsof ze al dood waren.

Levende dieren vervoeren alsof ze karkassen zijn, ongekend bruut gedrag, dat niet meer geaccepteerd wordt door onze samenleving. De misstanden die in de publiciteit kwamen waren inderdaad incidenten. Niet omdat ze niet vaker voorkomen, maar omdat ze niet vaker vastgesteld worden.

Het toezicht deugt niet, het waren de maatschappelijke organisaties die het werk moesten doen dat VWA en AID kennelijk lieten liggen door welke oorzaak dan ook.
Zij brachten het topje van een beschamende ijsberg aan misstanden aan het licht. Het zijn niet “een paar foto’s in de krant” waarover we vandaag een spoeddebat hebben,zoals een lid van dit huismeende te kunnen opmerken, maar het is een sector die door en door verziekt is. Die voor geld bereid is alles te doen de goeden niet te na gesproken.

Wat we moeten vaststellen is dat transporteurs die wel het beste voorhebben met de dieren en met hun bedrijfsvoering niet kunnen concurreren met de cowboys die de regels en de dieren letterlijk met voeten treden. Zelfregulering heeft gefaald in deze sector, waarin niet alleen de dieren maar ook de goede ondernemers onder de kwaden moeten lijden. Daarom is het volstrekt terecht dat de minister per vandaag de brancheprotocollen heeft ingetrokken. Maar daarom is die eerste stap ook volstrekt onvoldoende om orde op zaken te stellen.
De sector heeft zichzelf een brevet van onvermogen verschaft en datzelfde geldt voor VWA en AID die verzuimd hebben zelf de noodklok te luiden over hun kennelijke problemen met opsporing en handhaving.

De kansen voor de sector en de opsporings- en handhavingsdiensten om in eigen beheer te zorgen voor een vlekkeloze omgang met levende dieren die over lange afstanden door Europa vervoerd worden, zijn voorbij, vanaf nu zal de minister orde op zaken moeten gaan stellen, streng gecontroleerd door kamer en samenleving.
Wat levende dieren tot aan de dag van vandaag wordt aangedaan is een schandvlek voor een zich beschaafd noemende samenleving, helemaal als je beseft dat de enige reden voor veruit de meeste transporten ligt in het extra verdienen van een paar dubbeltjes per dier.

Meer dan 30.000 vrachtwagens afgeladen met varkens, rijden jaarlijks door Europa gesleept om een paar centen te besparen op de slachtkosten. Óf om de consument te misleiden met een valse herkomstnaam op het etiket. Urenlang opeengepakt, vaak zonder eten en water om maar al te vaak verminkt,verzwakt of dood op de bestemming aankomen. Wat is dat voor rentmeesterschap, vraag ik aan de christelijke regeringspartijen. En hoe sociaal of democratisch is dat, vraag ik aan de andere regeringspartij.
Er moet nu strengere regelgeving komen meer controles en zwaardere straffen. Het is onaanvaardbaar dat transporteurs na een geconstateerde overtreding vrijwel meteen hun illegale praktijken kunnen voortzetten of na intrekking van hun vergunning de vrachtwagens onder een andere naam verder laten rijden.
• Is de minister bereid om de huidige praktijk te toetsen aan de transportrichtlijn (EG nr.1/2005) en bij overtreding zeer zware sancties op te leggen?
• Is de minister bereid tot een versnelde invoering van het in de EU transportrichtlijn verplicht gestelde GPS systeem al per medio 2008 in te voeren?
• Kan de minister aangeven of zij over wil gaan tot inbeslagname van vrachtwagens bij de eerste zware overtreding van de transportrichtlijn?
• Kan de minister aangeven of zij bereid is overtreders strenger aan te pakken en hoe streng dat zal zijn?

Eindelijk heeft de minister haar vertrouwen in zelfregulering opgeschort. Een eerste stap, maar lang niet voldoende om het welzijn van dieren op transport te garanderen. Er kan nog steeds bijgeladen worden in België of Duitsland. Bovendien wordt de onafhankelijkheid van VWA controleurs in twijfel getrokken.
• Is de minister bereid een onderzoek op te staren naar de onafhankelijkheid van de VWA controleurs?
• Kan de minister aangeven op welke wijze zij nu denkt internationaal te gaan controleren en hoe zij misstanden door NL transporteurs in andere landen gaat aanpakken?

De vliegende teams van de minister roepen vooralsnog vooral op: wat gaan die doen, welk percentage van de 30.000 varkenstransporten per jaar zullen ze controleren, wie garandeert dat controles daadwerkelijk worden uitgevoerd en gaan ze ook over de grens plaatsvinden? Kunnen de teams ook daar controleren, handhaven en sanctioneren?
• Graag een antwoord van de minister.

De samenleving accepteert dit EU gesubsidieerde dierenleed niet langer. De samenleving wil een overheid die en basisniveau van dierenwelzijn garandeert. We moeten naar een toekomst zonder transport van levende dieren.
*Is de minister bereid om op termijn een verbod in te stellen op het Lange afstandstransport van levende dieren,?
• Is de minister bereid om een plan van aanpak te maken waarin zij voorstellen doet voor afschaffing van transporten van levende dieren?

Dit is niet meer de tijd voor doekjes voor het bloeden. Varkens, koeien, paarden en kippen hebben het recht op een beschaafde behandeling. Een sector die daaraan keer op keer voorbijgaat, hoort niet thuis in een land dat zich beschaafd noemt.
Dank u wel.