Bijdrage Partij voor de Dieren aan WGO begro­tings­on­derzoek LNV

De Kamer wil meer inzicht in specificatie van uitgaven, afrekenbare doelen en meetbare prestaties ten aanzien van het thema dierenwelzijn

Voorzitter. Ik wil mijn bijdrage richten op het thema dierenwelzijn waar de Partij voor de Dieren trekker van is. De begroting van LNV blinkt uit in mooie woorden over het belang van dierenwelzijn welke welhaast als een rode draad door de Memorie van Toelichting loopt. Helaas ontbreekt het inzicht in hoe de minister haar ambities wil vertalen naar afrekenbare doelen, effecten en prestaties ten aanzien van dierenwelzijn. De enige concrete ambitie die ik terug heb kunnen vinden is dat 5% van de stallen integraal duurzaam en diervriendelijk dienen te zijn in 2011. Dat vind ik een magere oogst aan doelstellingen en indicatoren om over een jaar de minister op af te kunnen rekenen.

Kan de minister uitleggen waarom er zo weinig concrete indicatoren en streefwaarden zijn geformuleerd voor het thema dierenwelzijn? Kan zij uitleggen hoe zij over een jaar hierover verantwoording aan de Kamer denkt te kunnen afleggen?

In de antwoorden van het ministerie van LNV op de feitelijke vragen van de Kamer over een verdere concretisering van de uitgaven en de prestaties wat betreft het thema dierenwelzijn wordt maar liefst 27 keer verwezen naar de nog te verschijnen Nota Dierenwelzijn (bijv vragen 80, 81, 88, 90, 91, 92, 96). Voor de Kamer is het echter onacceptabel dat zij de begroting nu moet beoordelen zonder inzicht in de Nota Dierenwelzijn. De Kamer heeft geen zekerheid dat daar wel de gewenste informatie wordt gepresenteerd wat betreft een specificatie van uitgaven, afrekenbare doelen, ingezette middelen en meetbare prestaties en effecten.

Kan de minister de toezegging doen dat in de Nota Dierenwelzijn of in een begeleidende brief uitdrukkelijk in wordt gegaan op de besteding van uitgaven, de beoogde prestaties en effecten en via welke indicatoren u deze gaat meten?

Begrotingsposten dierenwelzijn onduidelijk
In de antwoorden van de minister op vragen van de Kamer (vragen 20, 29, 87, 97, 98, 99) over de verschillende bedragen die worden gehanteerd op pagina 32, 41 en 45 voor het verbeteren van dierenwelzijn blijkt nog veel onduidelijk. De Kamer wil meer duidelijk om zo te kunnen beoordelen of de uitgaven in overeenstemming zijn met de beoogde doelstellingen en effecten. Met de huidige begroting is die toets niet mogelijk.
Is de minister voornemens om een duidelijke separate begroting voor dierenwelzijn op te nemen waarin duidelijk wordt:
Welke doelstellingen worden nagestreefd en waarin een onderscheid wordt gemaakt tussen ontwikkeling en tussen implementatie van dierenwelzijnsverbeteringen. Kortom: wat wil de minister bereiken en welke effecten beoogt zij te realiseren en via welke indicatoren meet zij of de effecten zijn bereikt?
• Welke beleidsmaatregelen gaat de minister nemen en welke prestatie indicatoren worden daarbij ingezet? Kortom, wat verwacht de minister zelf te doen en wat verwacht zij van anderen? Hoeveel bedrijven zijn bijvoorbeeld bovenwettelijk diervriendelijk in 2008 en hoeveel consumenten hebben een diervriendelijk lapje vlees op hun bord liggen of zijn vegetariër geworden?
• Hoeveel geld gaat de minister uitrekken om hetgeen wat zij wil te bereiken en is dat realistisch?
Kortom:
Kan de minister inzicht geven in de maatregelen die zij gaat nemen op het gebied van dierenwelzijn, conform de VBTB (van Beleidsdoelstelling naar beleidsverantwoording) systematiek en kan zij aangeven waarom zij dat in de huidige begroting voor het thema dierenwelzijn heeft verzaakt? Kan zij aangeven of zij voornemens is de VBTB systematiek wél uit te werken in de Nota Dierenwelzijn en of de Nota daarvoor ook een financiële paragraaf bevat?

Definitie dierenwelzijn noodzakelijk
Om het thema dierenwelzijn in debatten met de minister te kunnen bespreken is inzicht in de door de regering gehanteerde definitie van dierenwelzijn onontbeerlijk evenals de indicatoren die u hanteert om (verbetering) van dierenwelzijn vast te stellen. Bijvoorbeeld een streefcijfer voor 2011 wat betreft het percentage varkens dat kan wroeten en buiten loopt, het percentage ongekapte kippensnavels, het percentage dieren in asielen ten opzichte van nu, het maximum aantal uren voor diertransporten, etcetera.

In uw begroting heb ik geen definitie kunnen vinden en evenmin een uitwerking in indicatoren en parameters. De Kamer heeft dus geen inzicht in waar u over spreekt en hoe u uw ambities ten aanzien van dierenwelzijn vertaalt naar concrete dierenwelzijnsverbeteringen.
Kan de minister toezeggen dat zij een definitie van dierenwelzijn en de uitgewerkte indicatoren wel in de nota Dierenwelzijn zal opnemen? Zo niet, kan de minister toezeggen de door haar gehanteerde definitie van dierenwelzijn te presenteren voorafgaand of ten minste gelijktijdig met de aanbieding van de Nota Dierenwelzijn aan de Kamer?

Puntsgewijze behandeling
Innovatieregelingen
In uw antwoord op vraag 13 geeft u aan dat er wel voorwaarden worden gesteld aan innovatieregelingen en subsidies. Het valt echter op dat bij deze criteria dierenwelzijn niet wordt genoemd.
Kan de minister aangeven of en in hoeverre dierenwelzijn wel een onderdeel is van de beoordeling van LNV subsidies?

Evaluatie Regeling Agressieve Dieren (RAD)
In haar antwoord op vraag 16 geeft de minister aan dat op 4 oktober de Cie van Wijzen heeft vergaderd en dat daaruit een advies zou voortvloeien voor een gepast budget voor de evaluatie van de RAD.
Kan de minister aangeven of het gepaste budget al bekend is of daty zij nu wil toezeggen dit bedrag bekend te maken voor de plenaire behandeling van de begroting in de Tweede Kamer?

Subsidie Kroondomein
In de beantwoording van vraag 22 gaat de minister in op de vergoedingen die zijn verstrekt in het kader van SAN, SN en Kaderwet LNV subsidies voor het Kroondomein. Kan de minister aangeven aan wie deze subsidies zijn verstrekt en of en zo ja, hoeveel het Koninklijk Huis daarvan heeft ontvangen. Kan de minister aangeven welke subsidies naar verwachting worden uitbetaald voor het Kroondomein in 2008?

Het ontwikkelen en stimuleren van duurzame en diervriendelijke productie en consumptie
De minister stelt dat de samenleving verwacht dat LNV het dierenwelzijn stimuleert (blz. 13). Deze doelstelling wordt in de verdiepingsbijlage niet nader gespecificeerd. Ook bij de beschrijving van de instrumenten t.a.v. dierenwelzijn wordt ingegaan op de communicatie met de burger en consument over het welzijn van (landbouw)huisdieren en de mogelijkheden om gewenste verbeteringen te bereiken door het werkelijke aankoopgedrag van de consument. Bij beleidsartikel 25 Voedselkwaliteit en diergezondheid (blz. 84-86) wordt ook weer een link gelegd met dierenwelzijn als het gaat om de voorlichting aan de consument. Het opvallende is echter dat budgettair niet veel meer wordt begroot voor de voorlichting en communicatie met de consument (art 25.11).
Kan de minister aangeven hoe het op diverse terreinen beschreven grotere belang van de rol van de consument tot uiting komt in de financiële middelen en de indicator?

De minister geeft in beantwoording van vraag 23 aan dat in de campagne Voedselkwaliteit er bijzondere aandacht is voor dierlijke voedselproductie, en dierenwelzijn in de veehouderij. Kan zij aangeven welke doelstellingen zij hiermee beoogt te bereiken, welke maatregelen zij hiervoor gaat nemen en welke prestatie-indicatoren en effect indicatoren zij hiervoor heeft geformuleerd?

Hetzelfde geldt voor de smaaklessen waarbij dierlijke productiewijze het uitgangspunt is en bij de kennisintensivering op de groene onderwijsinstellingen waar bij het onderwerp dierenwelzijn geld wordt gestoken in het vergroten van de kennis over de productiewijze van voedsel.
Kan de minister aangeven op welke wijze dierenwelzijn bij de Smaaklessen en in het Groene onderwijs wordt belicht, welke aspecten aan de orde komen, welke afrekenbare resultaten zij wil bereiken en welke indicatoren zij hiervoor inzet?

Agenda Diergezondheid
De minister geeft aan dat de gevolgen van het dierziektenbeleid bekend worden gemaakt in de Nationale Agenda Diergezondheid (antwoord op vraag 30). En dat er een bedrag van 17,5 miljoen euro is gereserveerd voor preventie en crisis management. Kan de minister volgens de VBTB systematiek aangeven op welke wijze zij het geld inzet, welke doelstellingen zij beoogd en welke effect en prestatie indicatoren zij daarbij hanteert?

Vervuiler betaalt principe
De minister geeft in antwoord op vraag 71 aan dat zij de destructiebijdrage van dierlijke kadavers gaat afbouwen vanwege het vervuiler betaalt principe en vanwege de verantwoordelijkheid van de dierhouder voor veilige afvoer en verwerking van een dood dier. Het vervuiler betaalt principe is een prominent onderdeel van het regeerakkoord en het beleidsplan. Kan de minister aangeven of zij dit principe ook wil toepassen op het terrein van dierenwelzijn, klimaat en milieu en zo ja op welke wijze en zo neen waarom zij het principe slechts selectief toepast en welke criteria daaraan ten grondslag liggen?

Luchtwassers
In antwoord op vraag 85 geeft u aan dat in 2008 de subsidie voor gecombineerde luchtwassers 8,25 miljoen euro zal bedragen. In het antwoord op vraag 112 geeft u aan dat er voor de periode 2006-2009 15 miljoen euro beschikbaar is voor stimulering van de introductie van gecombineerde luchtwassers in de praktijk en dat bovendien 15 miljoen euro uit de FES middelen ter beschikking wordt gesteld voor een periode van 4 jaar.
Betekent dit dat in totaal 8,25 miljoen euro beschikbaar is voor de subsidie in 2008 of dat we hier nog een deel van de FES middelen bij op moeten tellen? En hoeveel is dat dan?

Het waarborgen en verbeteren van het welzijn van landbouwhuisdieren en gezelschapsdieren aansluitend bij Europese normen
De minister geeft aan dat zij de komende jaren in wil zetten op het waarborgen en verbeteren van het welzijn van landbouwhuisdieren en gezelschapsdieren aansluitend bij Europese normen. Maar welke normen dat zijn en welke waarborgen en aanscherpingen zij beoogt te bereiken blijft voor de kamer onduidelijk. Het lijkt er zo op dat de ambitie van de minister slechts passief is en volgend aan de agenda van de Landbouwraad.
Kan de minister duidelijk maken op welke terreinen zij aanscherping van het dierenwelzijn in Europees verband beoogt en welke waarborgen zij in wil bouwen? Kan de minister duidelijk maken op welke terreinen zij de implementatie van EU normen in Nederland wil verbeteren en op welke wijze zij dit wil doen?

Intensivering handhaving
De minister geeft aan dat zij als doelstelling ‘intensivering van de handhaving’ heeft. Uit de begroting is onduidelijk hoe zij hieraan verder invulling geeft omdat de twee miljoen euro die hier extra voor is gereserveerd onder artikel 21.22 valt en onduidelijk is wat er in eerste instantie is begroot, op welke terreinen intensivering heeft plaatsgevonden en waar die twee miljoen extra aan wordt besteed (zie ook vraag 20). Kan de minister aangeven wat zij precies verstaat onder aanscherping ‘intensivering handhaving’? Op welke wijze wordt handhaving geïntensiveerd, welke middelen worden ingezet en welke organisaties worden met de uitvoering belast? Welke doelen worden bereikt en met welke indicatoren wordt voortgang gemeten?

Percentage naleving bestaande welzijnsnormen
Op blz. 50 wordt ingegaan op de meetbare gegevens bij de doelstellingen van beleidsartikel 21.12. De enige indicator die t.a.v. dierenwelzijn wordt weergegeven is het percentage naleving van bestaande welzijnsnormen.
Kan de minister aangeven waarom de enige indicator (% naleving normen) gelijk wordt gehouden in 2008 ten opzichte van 2005 en er nog een PM bij planning staat? Hoe verhoudt zich dit tot de beleidslijn waarin wordt gesproken van verbeteringen en intensiveringen van onder andere de handhaving?

Onderzoek en innovatie
Bij beleidsartikel 26 Kennis en innovatie wordt bij artikel 26.15 (blz. 96-97) een afbouw getoond van de financiële middelen voor de DLO-onderzoeksprogramma’s, waaronder ook dierenwelzijn valt (zie ook antwoord op vraag 20).
Kan de minister inzicht geven in de onderzoeksgelden gericht op dierenwelzijn in de komende jaren en in relatie tot de voorgaande jaren? Waar valt het onderzoek naar diervriendelijke stallen onder en welk bedrag wordt daarvoor gereserveerd? Waar zijn andere onderzoeken op gericht?