Bijdrage Partij voor de Dieren AO Moties en toezeg­gingen

Voorzitter. De motie van Koser Kaya van D’66 waar ik ook mijn handtekening onder heb gezet verzoekt de regering nú al maatregelen te nemen ter bestrijding van handel in soja uit net ontboste gebieden waarvoor waardevolle natuurgebieden zijn vernietigd en/of waarbij slavernij is gebruikt. Ik leg de nadruk op nú want de minister verzaakt nog steeds concrete maatregelen te nemen om de motie daadwerkelijk uit te voeren. Het steken van overheidsgeld in de Round Table on Responsible Soy betekent niet dat de handel in soja uit net ontboste gebieden is bestreden en dat schuldslavernij is uitgebannen.

Het financieren van de RTSS (Round Table on Responsible Soy) levert geen direct verbod op om onduurzame soja van de Nederlandse markt te weren. Het proces verloopt moeizaam en stroperig en kleine boerenorganisaties en NGO’s zijn niet betrokken. Bovendien is het initiatief gebaseerd op vrijwilligheid en zijn criteria nog steeds niet vastgesteld. De eerste resultaten van de afspraken zijn in mijn ogen verontrustend. GGO soja wordt door de RTRS als duurzaam beschouwd en ook de minister blijkt zich daar in te kunnen vinden. Ik vind dat een onbegrijpelijke gang van zaken, zeker als men het voorzorgsprincipe in ogenschouw neemt. Wat dat betreft zou de minister een voorbeeld kunnen nemen aan Prince Charles. Graag een reactie.

Afgezien van de halfslachtige criteria die naar alle waarschijnlijkheid zullen voortvloeien uit de RTRS (gezien het GGO standpunt) zal het zeker nog jaren duren voordat de criteria überhaupt zijn vastgesteld en geimplementeerd. Wat dat betreft kunnen we leren van de wrange lessen van de Round Table of Sustainable Palm Oil. Ook daar komt weinig tot niets van terecht als het gaat om het stellen van eisen aan de import op basis van de RSPO criteria. Bovendien lijken palmolieproducenten zich te verzetten tegen de implementatie van de criteria.

Ook het moratorium in Brazilië, dat dit jaar met hangen en wurgen weer voor een jaar is verlengd (onder druk van stijgende vraag naar soja en hoge voedselprijzen) is geen garantie voor een duurzame bescherming van de tropische regenwouden. Greenpeace stelt dat het moratorium waarschijnlijk niet voldoende is om de situatie in de Amazone onder controle te krijgen. Het moratorium geldt bovendien niet voor bosgebieden buiten de Amazone en voor de bossavannes (cerrados) in Brazilië. Bovendien wordt in andere landen zoals Paraguay en Argentinië nog niets gedaan om de illegale houtkap te stoppen. De minister heeft dan ook geen enkele garantie dat de soja die wordt geïmporteerd niet uit net beboste gebieden komt of dat er geen slavernij is gebruikt. Bovendien legt de minister de verantwoordelijkheid zo wel erg makkelijk bij andere overheden en het bedrijfsleven gelegd.

Voorzitter. Ik weet dat deze minister liever achterover leunt en afwacht totdat bedrijfsleven, markt en maatschappelijke organisaties aan de markt de problemen die onze samenleving veroorzaakt verder zullen oplossen. Maar ik moet de minister teleurstellen: we kunnen niet langer meer wachten. De illegale ontbossing gaat onverminderd door met miljoenen hectares per jaar. De helft van de oppervlakte van Nederland verdwijnt door de houtkap voor de aanleg van grootschalige sojaplantages. Kleine boeren worden nog steeds van hun land verdreven om plaats te maken voor grootschalige sojateelt. En 90% van die soja wordt gebruikt voor veevoer terwijl er ook een voedselcrisis gaande is.

Nederland heeft een belangrijke verantwoordelijkheid als grootste importeur van soja in de Europese Unie en de belangrijkste doorvoerhaven. En die verantwoordelijkheid moeten wij dragen, zeker nu een motie de regering daartoe heeft verzocht.

Ik verzoek de minister dan nogmaals om met een effectief en daadkrachtig beleid te komen. Ik neem dan ook geen genoegen met de halfslachtige aanpak van de minister en wil nu een toezegging dat zij daadwerkelijk en nu wat gaat doen, met meetbare doelstellingen en afrekenbare resultaten om de import van onduurzame soja tegen te gaan. Graag een reactie en toezegging.