Bijdrage Partij voor de Dieren AO Omzetten land­bouw­grond in natuur

Voorzitter. Natuur is het meest waardevolle dat we bezitten. Zonder natuur, geen mensen. Andersom kan ik dat niet zeggen. Vooral hier in Nederland staat de natuur onder grote druk van mensen en hun drang om economische belangen voorop te stellen. Een bos of heidelandschap wordt eerder als een bedreiging zien dan als een waardevol element in ons landschap. We staan negentiende op de ranglijst van Europese landen als het gaat om het percentage landoppervlak dat als natuur is aangemerkt (achter landen als Slovenië, Hongarije en Slowakije).

Er moet nog heel wat gebeuren voorzitter, voordat onze natuur een beschermingsniveau heeft waarbij biotopen en ecosystemen de klappen van de voortdurende aantasting (bv vermesting en verzuring door ammoniak) kunnen opvangen en voordat wij ons kunnen meten met de rest van Europa als het gaat om onze zorg voor de natuurlijke omgeving.

De realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur is daarom geen luxe, maar broodnodig om de natuur in dit land op adequate wijze te behouden en te beschermen. Evenals het voortzetten op de ingeslagen weg van de instrumenten en taakstellingen. Er kan wat ons betreft wel een tandje bij, bijvoorbeeld door meer gronden te verwerven en over te gaan op onteigening als versnippering van natuurgebieden dreigt of robuuste verbindingszones niet op vrijwillige basis gerealiseerd kunnen worden.

Mijn fractie vindt het dan ook onaanvaardbaar dat de minister het omzetten van landbouwgronden in natuur op losse schroeven lijkt te willen zetten omdat het lastig te realiseren is en te duur zou zijn.

En het CDA lijkt de minister een extra duwtje te willen geven met het oneigenlijke argument dat landbouwgronden in tijden van voedselcrises niet in natuur kunnen worden omgezet. Voorzitter. Als het CDA echt begaan was met de honger in de wereld, dan zouden zij alles op alles zetten om ons consumptiegedrag te matigen, want dat is de werkelijke oorzaak van deze crisis. Nederland heeft al vier keer haar oppervlakte buiten Nederland nodig om ons consumptiepatroon te kunnen handhaven. Het tegenhouden van natuurontwikkeling met de voedselcrisis als smoes is een erg goedkope truc, voorzitter.

De minister spreekt van functiestapeling: het ‘slim’ combineren van natuur en landbouw, zodat dure aankoop van gronden niet meer nodig is. Daar waar koeien en schapen lopen, bloeien ook plantjes en leven beestjes, en dat is voldoende, zo redeneert zij. Was het maar zo simpel, voorzitter.

Maar natuur is geen sluitpost dat je er zo even bij kunt doen. Dat hebben we gezien bij het agrarisch natuurbeheer. Zoveel verwachtingen, maar zo weinig concrete resultaten. Zelfs de mascotte van de boeren, de grutto is er niets mee opgeschoten. Functiestapeling leidt tot excuusnatuur voorzitter, en dat is juist níet de natuur die in Nederland nodig is. We hebben robuuste natuur nodig, met aaneengesloten gebieden die wat voorstellen en stevige verbindingen tussen de gebieden. Ik ben dan ook zeer verbaasd dat de minister stelt dat het wel wat minder kan met de natuurgebieden en haar oren overduidelijk laat hangen naar de economische belangen van een sector die een van de belangrijkste veroorzakers is van de slechte staat van de natuur in Nederland (vanwege ammoniak) en aantoonbaar heeft laten zien het agrarisch natuurbeheer niet serieus te nemen.

De Partij voor de Dieren pleit voor het onverkort vasthouden aan het voorgenomen aantal hectare van aankoop voor natuur en wil er zelfs voor pleiten meer grond aan te kopen of om te zetten in natuurbeheer, tenminste totdat het agrarisch natuurbeheer echt wat voorstelt. En wij zouiden daarbij, net zoals de Raad van het landelijk Gebied voorstelt, niet schromen het instrument van onteigening in te zetten.

- Is de minister daarom bereid afstand te nemen van haar uitspraken in de Boerderij en in haar brief dat zij de hectares verwerving en particulier natuurbeheer ter discussie wil stellen?
- Is de minister bereid om maatregelen te nemen om het ineffectieve instrument van agrarisch natuurbeheer aan te pakken? Door versnippering tegen gaan? Bijvoorbeeld door hogere eisen te stellen aan de pakketten (eventueel met hogere vergoedingen) en door samenwerking en aaneengesloten gebieden te stimuleren in plaats van postzegels die versnipperd in het boerenland liggen?

Voorzitter. De partij voor de Dieren is van mening dat de minister de EHS gewoon op tijd en goed moet afmaken. Ik hoop die toezegging vandaag van de minister te krijgen.