Bijdrage Partij voor de Dieren AO q-koorts 1 oktober 2009

Voorzitter,

De bio-industrie maakte in drie jaar meer dan 3000 zieken aan Q-koorts. 5 mensen zijn door toedoen van deze ziekte overleden, en tenminste 15 mensen hebben last van chronische, onbehandelbare klachten. In 2007 heb ik al gevraagd om te kijken naar de risico’s van de intensieve veehouderij op de volksgezondheid, en om maatregelen te nemen tegen de sterke toename van Q-koorts. De minister van Volksgezondheid antwoordde toen dat hij geen instrumenten had om deze besmettingen te voorkomen en dat er geen signalen waren dat de volksgezondheid grote risico’s loopt door de omvang van de veehouderijsector in Nederland. Hij had geen instrumenten, want er was geen vaccin. Alsof daarmee alle instrumenten uitgeput waren! Ik denk dat de burgemeester van de gemeente Landerd, hier in ieder geval anders over denkt. Hij vraagt aandacht voor de vele inwoners van zijn gemeente die ziek worden van Q-koorts. Deze zelfde gemeente kon nota bene een vergunning voor uitbreiding van een geitenbedrijf naar tienduizend geiten, pal naast een camping, niet weigeren op grond van de volksgezondheid! Kan de minister dit uitleggen?

Deze burgemeester maakt zich, met de GGD en met vele huisartsen, ernstige zorgen over de gezondheid van mensen die zo dicht op de bio-industrie leven. De Partij voor de Dieren deelt die zorgen. Waar blijven de voorlichtingscampagnes over de besmettelijkheid van met Q-koorts besmette bedrijven? Wel een grip op griep campagne, maar geen woord over een Q campagne die zwangeren, chronisch zieken en andere omwonenden van besmette veehouderijen waarschuwt. Sterker nog, de locaties waar besmette bedrijven zich bevinden worden door de overheid angstvallig geheim gehouden. Dat zou weleens kunnen leiden tot schadeclaims van burgers die de legionellabesmettingen op de Westfriese flora qua omvang ver te boven gaan. Graag een reactie van de minister.

Voorzitter, we moeten niet willen dat er duizenden geiten, die door selectief fokken al hun natuurlijke weerstand tegen ziekten zijn kwijtgeraakt, op een kluitje leven en worden uitgebuit. We moeten geen megastallen willen, zeker niet vlak naast woonkernen. We moeten niet blij zijn met weer een derogatie-toekenning waardoor we nog meer mest, vervuild met de C. burnetii bacterie, kunnen uitrijden op toch al ernstig vervuild land. Overheden, van rijk tot gemeente, moeten paal en perk te stellen aan de voortdenderende uitbreiding van de bio-industrie, met alle risico’s van dien.

In juli dit jaar schrijft de minister: “Op dit moment zie ik in het bekendmaken van de exacte locatie van een besmet bedrijf geen toegevoegde waarde voor de bescherming van de volksgezondheid.” Toch schrijft de minister een maand later: “Tevens heeft het RIVM aangetoond dat in de buurt van besmette bedrijven meer mensen ziek worden dan op grotere afstand van bedrijven”. Mag ik hieruit afleiden dat de ministers dan nu wel bereid zijn de locaties van de besmette bedrijven aan te geven, zodat mensen weten waar ze aan toe zijn en wellicht dan maar zelf maatregelen kunnen nemen om hun gezondheid te beschermen? Of blijven de belangen van de sector en de economie zwaarder te wegen dan die van volks- en diergezondheid? Graag een reactie.

Terwijl deskundigen aangeven dat alleen het verbranden van mest van risicobedrijven de bacterie voldoende te lijf gaat, vindt de minister dat de mest na 90 dagen in het milieu gebracht mag worden. Terwijl de onderzoeken nog lopen. De mest wordt niet verbrand omdat we daar geen capaciteit voor hebben. Vreemd, want ook al bij de eerste uitbraak in 2007 was duidelijk dat mest van geiten de grootste besmettingsbron van Q-koorts voor mensen is. Waarom is er niet geïnvesteerd in capaciteit om deze mest verantwoord af te voeren? Graag uw reactie.

Er zijn nog meer onduidelijkheden in het huidige beleid. De ministers geven aan het “op dit moment niet proportioneel te vinden om drastische maatregelen zoals het verplaatsen of sluiten van stallen nader uit te werken”. Hoe is de schade van overlijden of chronische ziekte van mensen in deze visie getaxeerd? Graag een reactie.

Er zijn meer vragen. Waarom mogen jonge geitjes van besmette bedrijven wel afgevoerd worden naar mestbedrijven? De risico’s hiervan zijn nog onbekend. Hoe zit het met de tegenstrijdige berichten over Q-koorts bij andere dieren? De minister geeft aan dat o.a. bij koeien op de helft van de melkveebedrijven antistoffen tegen deze bacterie zijn aangetroffen, terwijl RIVM-directeur Coutinho zegt dat het maar zelden voorkomt bij andere dieren, en er “inderdaad een geval van een paard met de Q-koorts bacterie bekend’ is . Zijn geiten wel de enige bron van besmetting voor mensen of zijn koeien en ander vee ook een besmettingsbron van Q-koorts? Graag uw reactie.

Voorzitter, we moeten nu maatregelen nemen om onze gezondheid en onze dieren te beschermen. Daarmee doel ik op het inperken van de veestapel, want, zoals ook de GGD aangeeft: “zoals ook bij andere infectieziekten is in een stal met meer dieren de kans op onderlinge besmetting verhoogd. ” Kan de minister zeggen op hoeveel biologische bedrijven Q-koorts is vastgesteld? Ik stel voor dat de minister besmette bedrijven verbiedt om nieuwe dieren aan te voeren en om door te gaan met fokken. Tevens is nodig om de besmette locaties bekend te maken en om een reële schadevergoeding te bieden aan slachtoffers van zoönosen. Verder stel ik voor om een moratorium af te kondigen op de uitbreiding van veestallen. De huidige veestapel zal gevaccineerd moeten worden, en de kosten van deze vaccinatiecampagne en de maatschappelijke schade als gevolg van deze ziekte zullen door de sector zelf betaald moeten worden. Maar bovenal moet het kabinet zich gaan beraden op het feit dat de bio-industrie de Nederlander en de dieren ziek maakt. Bent u bereid een onderzoek te doen naar de mogelijkheden voor inkrimping van de veestapel? Graag uw reactie.