Bijdrage Partij voor de Dieren AO VWA

Voorzitter. Onderzoeker Hoekstra noemt de misstanden die gemeld zijn “een herkenbaar beeld”.

• VWA dierenartsen werken onder grote psychische druk en worden geïntimideerd. Een herkenbaar beeld!
• Zieke dieren die niet voor humane consumptie mogen worden geslacht komen tóch in de supermarkt. Een herkenbaar beeld!
• Gebrekkige controles door dierenartsen die onbekwaam zijn voor hun taak. Een herkenbaar beeld!
• Controles die in de afgelopen jaren stelselmatig NIET leidden tot effectieve straffen. Een herkenbaar beeld.
• Onvoldoende bereidheid bij het bedrijfsleven regels te respecteren. Een herkenbaar beeld!
• De VWA functioneert slecht bij controle op dierenwelzijn. Een herkenbaar beeld.
• Gebrek aan toezicht en handhaving zorgt voor grote veterinaire risico’s Een herkenbaar beeld!
• Varkens komen soms levend in kokend water of levend aan de slachtlijn terecht. Een herkenbaar beeld!.

Het uitgelekte VWA rapport en het artikel in Vrij Nederland roepen een herkenbaar beeld op bij de heer Hoekstra. Alleen de omvang van de problemen is niet vastgesteld door hem. Hij heeft niet gesproken met de klokkenluiders die wel een goed overzicht zouden kunnen verschaffen.

VWA baas Kleinmeulman zegt ,Ik citeer, “Het toezicht op dierwelzijn en diertransport verdient, gezien de problemen die daar geconstateerd worden, prioriteit.” Ook Animals Angels geeft aan dat 70% van de door hen gevolgde transporten was in overtreding.

Voorzitter. de minister gaf in januari aan dat zij de situatie die in het VWA rapport wordt geschetst onacceptabel vindt. Dat vraagt om helderheid en keiharde maatregelen.

Wil de minister de omvang van de misstanden alsnog laten vaststellen en ook klokkenluiders de mogelijkheid te bieden hun ervaringen straffeloos en risicoloos te delen? We hebben een verklaring onder ede van iemand die betrokken is geweest bij de AID-werkzaamheden bij slachterijen. Hij is bereid om met de minister te spreken, is zij ook bereid hem te horen en zijn veiligheid te garanderen, als gevolg van de sfeer van intimidatie en bedreiging vreest hij namelijk zeer voor zijn eigen veiligheid. Ik zou nu graag de beëdigde verklaring willen aanbieden aan de minister…….

De reactie van de minister is tot nu toe zorgwekkend lauw. Wat vliegende teams om diertransporten te controleren en het tijdelijk werven van meer dierenartsen , is dat alles? Wat is er eigenlijk gebeurd met de in 2006 toegezegde 15 FTE’s extra voor de AID en VWA?

Het kan en mag niet zo zijn dat de landbouwcoalitie en de minister opnieuw ernstige misstanden met de mantel der liefde bedekken. We kunnen het ons niet permitteren een vrije aftocht te bieden aan wetsovertreders. We zullen serieuze consequenties moeten verbinden aan de geconstateerde problemen. Vanuit respect voor de wet, dierenwelzijn en volksgezondheid.

In januari zei de minister nog dat ze het VWArapport niet kende, maar dat ze het wel had moeten kennen. En dat ze er verantwoordelijk voor was.
Die onafhankelijke, gezaghebbende persoon die ze aanzocht spreekt nu van een herkenbaar beeld dat geschetst is. Een beeld dat de minister in januari nog ‘onacceptabel’ noemde. Maar in haar brief kiest de minister plotseling een geheel andere toon en verbindt ze nauwelijks consequenties aan de onacceptabele gang van zaken.Wat zijn de personele consequenties, voorzitter?

Er blijkt niet alleen van alles mis te zijn bij de VWA, maar ook met de financiering en de uitbesteding van de slachtkeuringen door de private onderneming KDS BV. Deze onderneming wordt gerund door de vleessector zelf en enkele prominenten zoals de CDA-er Sjeng Kremers, rector magnificus Kortmann van de universiteit Nijmegen en de Vleestycoon Swinkels. De BV betaalt door creatief gegoochel met verantwoordelijkheden niet eens belasting!
De keuringen die dit bedrijf verricht worden uitgevoerd door nauwelijks bekwame mensen zoals stratenmakers en schilders die de deskundige keurmeesters hebben vervangen. en een band laten stilzetten door een controleur wordt door de slachterij gezien als een doodzonde hebben we bij de hoorzitting vernomen van een ex-controleur.

Tientallen miljoenen euro’s kostte deze privatisering van wettelijke overheidstaken van de VWA naar BV KDS. Vorige week bleek uit het gelekte rapport van Ernst en Young(1) uit 2006 nog overduidelijk dat de overheid de lasten draagt en het bedrijfsleven de lusten.
Voorzitter. Staatsraad Hoekstra geeft duidelijk aan dat het bedrijfsleven weigert om de wet na te leven (het zogeheten niet regelconform gedrag). Dit gedrag wordt beloond door een minister die zegt “weet u wat, sector maakt u dan zelf de regels, dan zal ik de wetten ondertussen versoepelen of schrappen”.

Graag een reactie.

De inzet van de minister om de herkenbare problemen aan te pakken via privatisering en zelfregulering, staat daarom haaks op de slotconclusie van Hoekstra. Hoekstra zegt met zoveel woorden dat de VWA niet is toegerust om de taak ‘toezicht op controle’ uit te voeren. Dat de VWA nu niet klaar is voor een nieuwe aanpak maar als de zogeheten kwaliteitssystemen van de sector “tot een voldoende niveau van volwassenheid zijn gekomen”.

Graag een reactie van de minister over hoe zij omgaat met deze haaks op haar beleidsvoornemens staande aanbeveling van Hoekstra.

Voorzitter. Hoekstra stelt verder dat wat betreft dierenwelzijn er een onvoldoende waarborg is voor een nieuwe en effectieve risicogerichte handhavingsaanpak(2). Dat vraagt dus om een zeer sterke inzet vanuit de overheid om dierenwelzijn te waarborgen.

Ik ben verbaasd dat de minister vooralsnog deze aanbeveling naast zich neer lijkt te leggen. Het kwaliteitssysteem van de veetransporteurs staat nog in de kinderschoenen, er is onenigheid over de beladingsgraad tussen de minister en de sector en is op geen enkele wijze verplichtend. Vele zaken missen nog zoals effectieve controle en sanctioneringsmechanismen. Zelfs transportorganisatie Saveetra vindt dat er onvoldoende garanties zijn om de goeden van de kwaden te scheiden. Het systeem is dus helemaal niet rijp voor accreditatie(3).

Voorzitter. Ik vind het kwalijk dat de minister zich in haar reactie op het rapport Hoekstra vooral lijkt te laten leiden door haar zorgen voor het imago van het bedrijfsleven. Zij moet zich in de eerste plaats zorgen maken over de veiligheid van ons voedsel en de mishandeling van vele duizenden dieren tijdens transport en in slachthuizen.

De overheid zal de regie weer volledig zelf ter hand moeten nemen nu privatisering en zelfregulering aantoonbaar hebben gefaald en geleid tot een onacceptabele - ik citeer de minister nog maar ‘ns - een onacceptabele situatie. Graag een reactie van de minister.

Dank u wel!