Bijdrage Partij voor de Dieren spoed­debat krediet­crisis

Voorzitter,

De crisis slaat harder toe dan voor mogelijk werd gehouden, het schip maakt slagzij.

Eén op de 11 Nederlanders zal volgend jaar zonder werk zitten volgens het CPB en het mantra van onze premier dat we alle hens aan dek nodig hebben zal daar geen verandering in kunnen brengen.

Maar de verschillende kapiteins op het schip kunnen het niet eens worden over de wijze waarop we het lek van de Titanic boven de waterlijn kunnen krijgen en welke koers we vervolgens zullen moeten gaan varen.

Voorzitter, hoewel zelfs de geleerden het zeer met elkaar oneens zijn over de wijze waarop de crisis bezworen zou kunnen worden, is het zonneklaar dat bezuinigingen de bedrijvigheid niet op gang zullen helpen en dus ook de werkgelegenheid niet zullen bevorderen. We zullen met elkaar de systeemfouten in kaart moeten brengen die hebben geleid tot de problemen van dit moment.

Onderwijsvernieuwing en schaalvergroting in het onderwijs hebben niet geleid tot beter onderwijs, maar tot een dramatische verslechtering. Marktwerking in de zorg in combinatie met schaalvergroting hebben niet geleid tot het oplossen van knelpunten, maar tot het ontstaan ervan. We hebben van de zorg een markt gemaakt, zonder ons te bekommeren om de belangen van de zwaksten.

We worden geconfronteerd met ernstige fricties als gevolg van die verkeerde beleidskeuzes.

Het kan en mag niet zo zijn dat straks miljoenen mensen aan de kant staan, buitengesloten door een systeem dat niet werkt. En dat het werken aan een duurzame toekomst wordt stilgelegd.

De samenhang tussen de kredietcrisis, de klimaatcrisis, de voedselcrisis, de zoetwatercrisis, de biodiversiteitscrisis en dierziektencrises zullen we moeten onderkennen, om samen stappen te kunnen zetten naar een betere wereld.

We zullen moeten besluiten tot een periode van wederopbouw met duurzaam perspectief. Geen investeringen in bredere files en het verder asfalteren van Nederland, maar in goed openbaar vervoer, en schonere vervoerstechnologie. In duurzaam wonen, werken en consumeren.

De steun aan de banken die oploopt tot vele duizenden Euro’s per Nederlander, is nu op geen enkele wijze gericht op een verduurzaming van de samenleving, of op een verduurzaming van de bankensector. Dat moet anders.

Als er steun gegeven wordt aan de banken, stel daar dan de randvoorwaarde aan dat alleen kredieten worden gegeven aan duurzame sectoren. Banken mijden op dit moment duurzame projecten, waardoor kansrijke initiatieven ten onder dreigen te gaan. Zo is wordt de bouw van een windmolenpark van Ecocern vertraagd doordat banken weigeren kredieten te verstrekken, ook de ontwikkeling van de Nederlandse elektrische bestelwagen, de Duracar, dreigt te stokken. Het Nederlandse Solland Solar verkeert in zwaar weer. Wat gaat de regering doen om het omvallen van deze bedrijven tegen te gaan?

Voorzitter. De bouw van windmolens zou de wind niet tegen moeten krijgen doordat het traditionele denken weer maatgevend wordt. Als we de crisis tot een echt keerpunt willen maken, moeten we haar aanwenden om echte veranderingen tot stand te brengen. Steun aan een hoogkwalitatieve duurzame biologische landbouw bijvoorbeeld, zodat we de zeer dieronvriendelijke bedrijfstak als de bio-industrie zullen kunnen saneren. Vandaag werd bekend dat de miljardenkostende Europese landbouwsubsidies vooral bij bedrijven terecht komen die het milieu en de natuur het zwaarst aantasten. Dat is onbegrijpelijk.

Voorzitter. In een land met woningnood, past geen werkeloos toezien van het kabinet en werkloos toezien van het arbeidspotentieel. Als er steun wordt gegeven aan bouwbedrijven, stel daar dan de randvoorwaarde aan dat er duurzamer en energiezuiniger gebouwd gaat worden.

Tijdens het debat in december over de kredietcrisis vroeg ik het kabinet hoe het kan dat er een dringend tekort is aan 400.000 seniorenwoningen voor 2015, en terzelfdertijd sturen we de bouwvakkers naar huis in het kader van werktijdverkorting of erger. Dat kan alleen te maken hebben met ondoordachte beleidskeuzes, voorzitter.

In december zei minister Donner dat er helemaal nog geen sprake was van werktijdverkorting in de bouw, en ook de MP voelde niets voor een restruimtebeleid in Nederland waardoor de bouw op het platteland en het meergeneratiewonen zou kunnen worden gestimuleerd, waardoor de bouwsector een miljardenimpuls zou kunnen krijgen, betaald uit ontpotting.

Als regeren vooruitzien is, zouden we niet krap twee maanden later hier hoeven staan met geheel andere conclusies dan toen. Graag een reactie van de minister.

Er zijn legio mogelijkheden voor ene groene impuls aan de economie. Bijvoorbeeld via fiscale stimulering van energiezuinige projecten voor bedrijven en particulieren, wél natuur aankopen in plaats van dat uit te stellen. Ook de versnelde ontwikkeling van vleesvervangers kan een goede impuls zijn want uiteindelijk is vlees een van de belangrijkste veroorzakers van de crises die ons nu teisteren. Het is geweldig dat dit ook in het sociaal en groen investeringsplan van de bonden staat.

Kortom, regering, laat de vrije markt niet verder gaan met het interen op de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen , maar stel de kaders voor een duurzame toekomst, zoals die passen bij een begrip als rentmeesterschap en solidariteit.

We moeten stoppen met de overconsumptie, de vervuiling, de uitputting en de roofbouw die de aarde in vergaande onbalans heeft gebracht. De economische crisis kan voor de aarde, voor de grondstoffenvoorraden, voor de milieudruk een welkome adempauze vormen. Een time out waarin de mens tot bezinning zou kunnen komen.

Graag vernemen wij van het kabinet hoe en in welke mate het streven naar een duurzamer, plantaardiger en diervriendelijker samenleving integraal onderdeel zal gaan uitmaken van de kabinetsplannen om de crises het hoofd te bieden.

En voorts zijn wij van mening dat er een einde moet komen aan de bioindustrie.

Dank u wel!