Bijdrage Teunissen aan debat over de Raad Buiten­landse Zaken en Handel

Bij de Raad komende donderdag is het de bedoeling raadsconclusies aan te nemen waarin de visie van de raad op de handelspolitieke strategie voor de komende jaren uiteen wordt gezet. Het sluiten van meer handelsakkoorden maakt een belangrijk deel uit van deze strategie. De onderhandelingen over EU-India zijn weer opgestart, waar de EU tegen lage invoertarieven auto’s wilt verkopen, is EU-Indonesië in de maak en dreigt ook EU-VS weer op tafel te komen.

Boeren en tuinders in Nederland houden hun hart vast en vrezen dat de Europese markt straks wordt overspoeld met goedkoop rund-, kippen- en varkensvlees. Vlees dat bovendien onder veel lagere dierenwelzijns- en milieustandaarden is geproduceerd dan in Europa en met een veel lagere kostprijs.

Nadat de markt al werd overspoeld met Oekraïens kippenvlees, zet de EU met alle volgende handelsakkoorden haar deuren wagenwijd open voor producten uit landen die flink lagere productiestandaarden hanteren. De Mercosur-landen zijn bijvoorbeeld nu al jaarlijks goed voor ruim 300 miljoen kilo kippenvlees en 250.000 ton rundvlees voor de EU. De Europese boeren zijn de dupe. Zij kunnen niet zo goedkoop produceren, de concurrentienadelen stapelen zich op. En toch zegt dan de Europese Commissie: plofkippen uit Thailand vinden wij ook een goed idee.

Een nieuw rapport laat bovendien zien dat het Mercosurverdrag ontbossing aanjaagt. Een gevolg van het voorlopige akkoord is uitbreiding van de rundvleesproductie in de Mercosur-regio. Dit versnelt de ontbossing met minstens 25% per jaar volgens de studie.

Voorzitter, deze ontwikkelingen bevestigen dat het meer dan terecht is dat deze Kamer de motie van de Partij voor de Dieren heeft gesteund en het Mercosur-verdrag van tafel heeft geveegd. Toch blijft de Europese Commissie doordrammen. Haar meest recente middel is een zogenaamd addendum bij het Mercosur-verdrag met zogenaamde afspraken over duurzaamheid. Juridische experts van de Universiteit van Erlangen-Nürnberg concluderen nu al dat dit inlegvelletje niks waard is.

Voorzitter, duurzaamheid pretenderen om het verzet tegen het neoliberale handelsbeleid te breken, is een bewuste strategie van de Europese Commissie. De Commissie zegt duurzame handel, maar stimuleert verdragen waarmee gehele bossen worden platgekapt. De Commissie zegt de boeren te beschermen, maar brengt hun concurrentiepositie in gevaar door de Europese markt te overvloeden met spotgoedkope landbouwproducten van over de hele wereld. Niet het tegengaan van klimaatverandering, maar het vullen van de zakken van de Duitse autobouwer is de voornaamste prioriteit. Cars for cows.

Mercosur is tekenend voor dit beleid. Sinds het voorlopige politieke Mercosur-akkoord werd bereikt is de ontbossing in Brazilië met 25% gestegen. Desondanks blijven gevestigde politieke leiders inzetten op kopjes koffie drinken en vrijblijvende duurzaamheidsafspraken. President Bolsonaro lacht in z’n vuistje. Een dag nadat de VS hem een zak geld aanbod voor het tegengaan van ontbossing, bezuinigt hij een kwart op het milieubudget.

Voorzitter, voor de Partij voor de Dieren is het kraakhelder: er moet dus een rode streep door het kopje landbouwproducten in alle handelsverdragen. Is de minister namens Nederland bereid dit standpunt uit de dragen in de Raad als onderdeel van een nieuwe, toekomstbestendige landbouwstrategie?