Bijdrage Teunissen aan debat over De situatie in het Midden-Oosten

Voorzitter. We zullen maar zeggen: beter laat dan nooit. Eerst wil ik even iets zeggen over Syrië. Er is een wrede dictator verjaagd. Vanaf dit moment wordt het hopelijk alleen maar beter, maar we houden ook ons hart vast voor wat er gaat komen. Minderheden maken zich zorgen. De vraag is of verschillende groepen vreedzaam kunnen gaan samenwerken in de wederopbouw. Laat Nederland dan ook zijn steentje bijdragen aan die wederopbouw in alle opzichten. Dit verkleint de kans op instabiliteit en radicalisering. Mijn vraag aan de Minister is met welke hulp Nederland concreet gaat bijdragen aan de wederopbouw in Syrië. Wat betekenen de forse bezuinigingen op Ontwikkelingssamenwerking voor die hulp? Gaat Nederland ook weer een ambassade openen en diplomatieke betrekkingen opbouwen? En hoe staat het met het opschorten van sancties?

Voorzitter. Dan Gaza. Intussen gaat Israël door met het uit de weg ruimen van Palestijnen, want dat is toch wat genocide is en wat het rapport van Amnesty International bevestigt. Met afschuw kijken heel veel Nederlanders naar wat zich nu voltrekt in Gaza. Vorige week zijn drie meisjes en een vrouw doodgedrukt in een wanhopige menigte voor een bakkerij. Precies deze wanhoop is een van de redenen dat honger door Netanyahu wordt ingezet als oorlogswapen. Honger verzwakt lichaam en geest. Honger ontneemt je de kracht om je te verzetten. Het is gruwelijk. Uithongeren als oorlogstactiek is een oorlogsmisdaad. Het Internationaal Gerechtshof waarschuwde al in januari dat dit een genocide dreigt te worden en dat Israël alles moet doen om dat te voorkomen en veroordeelde de acties van Israël opnieuw in maart en mei. De VN concludeerden in november dat wat Israël in Gaza doet, alle kenmerken van een genocide heeft. Amnesty International onderzocht de feiten en kwam tot de conclusie: Israël pleegt genocide. De regering-Netanyahu lapt het aan zijn laars, en daarom vraag ik de Minister om een reactie op het rapport van Amnesty International. Ik wil ook graag horen wat wij hebben geleerd van vorige genocides en het wegkijken door Nederland en de internationale gemeenschap. Welke lessen moeten wij nu toepassen voor Gaza? Van het kabinet horen we telkens dat ze zo hun best doen voor een staakt-het-vuren en de vrijlating van de gijzelaars, maar wanneer gaat het kabinet ook maar iets van de acties van Israël in Gaza ondubbelzinnig veroordelen? Hoe staat het met de politieke en economische sancties en het opschorten van het associatieakkoord? Is het rapport van Amnesty niet een aanleiding om nu echt met die acties te beginnen, zoals een handelsboycot instellen en Israëlische politici sanctioneren die genocidale uitspraken doen?

Tot nu toe horen we Minister Veldkamp het volgende zeggen. Over de manier waarop Hamas wordt bestreden: «Ik heb daar serieuze vraagtekens bij.» Over het verbieden van UNRWA: «Ik denk er nog eens goed over na». Over bommen op een school in Gaza: «Rampzalige beelden». Maar vooral het geweld van het Israëlische leger is rampzalig. Niet voor niks horen we heel veel Nederlanders zeggen: niet in mijn naam. Niet voor niks hangen overal in Nederland posters voor de ramen van mensen die zich schamen voor dit kabinetsbeleid. Hoe kan de Minister verantwoorden dat het kabinet de onmisbare hulp van UNRWA binnen een paar jaar afknijpt tot bijna nul, in het licht van onze internationale verplichting om misdaden tegen de menselijkheid te voorkomen en in de wetenschap dat Israël honger als oorlogswapen inzet? Ik wil ook graag weten waarom Nederland zich onthield van stemming in de VN om het mandaat van UNRWA overeind te houden. Het kabinet vindt toch ook dat de hulp van UNRWA onmisbaar en onvervangbaar is? Graag een reactie.

Voorzitter. Erkent de Minister dat Israël zich mogelijk schuldig maakt aan genocide? We hebben het kabinet al heel vaak horen zeggen dat het aan de rechter is om dat te beoordelen, maar een juridische uitspraak kan jaren duren. Dat ontslaat Nederland helemaal niet van de verplichting om genocide daadwerkelijk te voorkomen. Dan is er nog het advies van de Commissie van advies inzake volkenrechtelijke vraagstukken. Ik heb daar gisteren ook een motie over ingediend. Het is primair aan de regering, zegt die commissie, om vast te stellen of genocide of misdaden tegen de menselijkheid in Gaza worden gepleegd. Of beter gezegd: deze commissie zegt dat niet specifiek over Gaza, maar in algemene zin. Dit is natuurlijk nodig om eerder passende maatregelen te nemen in plaats van af te wachten totdat er een juridisch oordeel ligt. Ik vraag het kabinet dus of het kabinet bereid is om zelf te onderzoeken of op dit moment genocide plaatsvindt, want we moeten daar dan logische gevolgtrekkingen aan verbinden en ook daadwerkelijk tot actie overgaan. Is de regering daartoe bereid?

Dank u wel.