Bijdrage Teunissen aan debat over het Neder­landse conceptplan voor het coro­na­her­stelfonds

Voorzitter, never waste a good crisis.

Zou je zeggen. Gebruik de mogelijkheden die de crisis biedt om er beter uit te komen. Laat geen kansen liggen. Maar dat gebeurt wel.

De coronacrisis biedt kansen voor klimaat en natuur, voor mens en samenleving. Vandaag blijkt uit een nieuwe analyse van de Wereld Meteorologische Organisatie dat de kans steeds groter wordt dat de gemiddelde jaartemperatuur op aarde in de komende vijf jaar al 1,5 graad stijgt. We merken dat het steeds warmer wordt. De verwachting is dat het warmterecord uit 2016 snel sneuvelt. Dat betekent dat meer kwetsbare mensen zullen sterven, ook in Nederland.

En dan is er nu een fonds. Een Herstelfonds om een impuls te geven aan economische groei. Niet om meteen een systeemtransitie in gang te zetten. Dat is echt onverteerbaar en het staat haaks op de klimaat- en natuurcrisis waar we inzitten.

Laten we er dan in ieder geval voor zorgen dat die miljarden goed worden besteed, zo roep ik het kabinet op.

Met het Herstel- en Veerkrachtplan gebeurt dat nauwelijks. Het is niet dat er helemaal niks goeds tussen zit –het afschaffen van het verlaagd tarief voor de glastuinbouw is bijvoorbeeld prima. De verdubbeling van de wind op zee ook. Maar het blijven groene plannen in een grijs en fossiel systeem. Het zijn de plannen die we al kenden. Ze staan al in het coalitieakkoord.

In plaats van dit extra geld te gebruiken voor maatregelen voor klimaat en de natuur, kiest het kabinet ervoor om dit te gebruiken om gaten te dichten op de fossiele business as usual-begroting.

Gaten die het kabinet toch echt zelf in de begroting slaat. Omdat de grote vervuilers en de grote vermogens er nog steeds onbelast mee weg komen. Omdat er onnodig veel miljarden uitgegeven worden aan de verkeerde dingen, zoals subsidies voor houtige biomassa, mestvergisters, en CCS.

De Nederlandse begroting gaat ten koste van het klimaat, met 17,5 miljard aan fossiele subsidies en miljarden ter compensatie van de fossiele energierekening en de fossiele brandstoffen.

Met het inzetten van nieuw geld voor oud beleid loopt het kabinet achter de feiten aan. Letterlijk en figuurlijk. Neem de sanering van de varkenshouderij, die regeling is zelfs al verlopen.

Is het kabinet nou aan het regeren of aan het boekhouden?

Voorzitter, we hebben behoefte aan een antwoord op de klimaat- en natuurcrisis. Maar dat blijft uit. Nieuw leiderschap blijft uit.

De ingediende plannen van het kabinet tellen op tot 7,7 miljard, dus het lijkt erop dat er nog keuzes moeten worden gemaakt. Het is ook nog maar de vraag of Brussel het administratieve trucje van het kabinet wel pikt. Wat betekent het voor de plannen die het niet halen?

Ik zou graag een toezegging willen hebben dat in elk geval de plannen voor het klimaat en de biodiversiteit hier niet onder gaan lijden. Kom met een progressief tarief voor de energiebelasting, schaf fossiele subsidies af, kom met een CO2-heffing die uniform is, voor alle uitstoot geldt en voor alle sectoren van toepassing is, kom met royale besparingssubsidies voor huishoudens, kom met natuurherstel en drastische afschaling van de intensieve veehouderij. Heeft het kabinet gekeken naar goede voorbeelden uit andere landen die kunnen werken voor extra maatregelen? Graag een reactie. Voorzitter, zonder die extra maatregelen, is de kans op echt groen herstel verkeken en binnenkort ook de kans om de aarde leefbaar te houden.

Dank u wel.