Bijdrage Teunissen aan Raad Buiten­landse Zaken d.d. 22 april 2024

Voorzitter, dank u wel. De winnende World Press Photo van de Palestijnse fotograaf Mohammed Salem gaat door merg en been. Op de foto is een vrouw te zien die het lichaam van haar 5-jarige nichtje vasthoudt. Het kindje was omgekomen bij een Israëlische raketaanval. De foto laat het onvoorstelbare leed zien waar mensen in Gaza dagelijks mee te kampen hebben. Dat was eergisteren ook weer zo toen een woongebouw in het centrum van Rafah door Israëlische bommen werd getroffen. Het is rampzalig. Volgens dertien internationale hulporganisaties doet Nederland niet genoeg om te zorgen voor een onmiddellijk permanent staakt-het-vuren en moet Nederland alle beschikbare opties benutten om burgers te beschermen en toegang tot voedsel te verzekeren, in lijn met zijn verplichtingen onder het internationaal humanitair recht en mensenrechtenwetgeving. Ook het leveren van wapens kan niet als het risico bestaat dat ze worden gebruikt om ernstige schendingen van mensenrechten te plegen.

De vraag is of Nederland genoeg doet in Gaza. Het antwoord is nee. We zien de airdrops die Nederland uitvoert, maar dat is een druppel van een druppel op een gloeiende plaat. In de Kamerbrief van 29 maart staat dat de humanitaire situatie en de wanhoop onder de bevolking het risico op ongelukken met airdrops verhogen. Op 26 maart verdronken er twaalf Gazanen in een wanhopige poging om bij de voedselpakketten te komen die bij een Amerikaanse airdrop in zee terecht waren gekomen. Ook Human Rights Watch waarschuwt voor de risico's van airdrops. Ik vraag de minister welke conclusies zij hieruit trekt. Moeten we niet kijken naar het leveren van fundamenteel meer humanitaire hulp? Het ligt voor de hand dat de regering ook oproept om UNRWA volledige toegang te geven tot Gaza. Is de minister daartoe bereid? Is de minister ook bereid om zich ervoor in te zetten dat de grenzen van Gaza opengaan voor hulporganisaties?

Voorzitter. Dan de illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Die blijven maar uitgebreid worden. Sinds de oorlog in Gaza zijn er meer dan twintig nieuwe bouwprojecten bijgekomen. Ook wordt het voortbestaan van het vredesinitiatief Tent of Nations in Bethlehem acuut bedreigd. Ik had de eer om de vertegenwoordiger van dit initiatief, Daoud Nassar, te ontmoeten. Dat gesprek heeft mij diep geraakt. Nassar wordt geïntimideerd door kolonisten die zich gesteund weten door de Israëlische regering. Er wordt zelfs een weg over zijn land aangelegd ten behoeve van illegale nederzettingen. Kan de minister toezeggen dat zij in Europees verband pleit voor het opvoeren van de druk op de Israëlische regering om de uitbreiding van illegale nederzettingen te stoppen? Ook op de korte termijn is er iets nodig. Initiatieven van internationale ngo's om Palestijnse burgers tegen gewelddadige kolonisten te beschermen, moeten versterkt worden. Zonder de aanwezigheid van internationale waarnemers, zoals die van PAX, zijn de Palestijnen in Area C vogelvrij. Op welke manier kan de minister deze internationale waarnemers ondersteunen?

Voorzitter. Tot slot heel kort over Oekraïne. Het is goed dat het kabinet de Oekraïense bevolking blijft steunen, militair en humanitair. Op initiatief van Zelensky en de Zwitserse regering vindt in juni de vredesconferentie plaats. Daar ging het vorige keer tijdens de Europese top ook over. Maar wat ons betreft is het nog onvoldoende duidelijk of de Nederlandse regering actief een bijdrage levert aan die vredesconferentie, en op welke manier dat dan zou zijn.

Dank u wel.