Bijdrage Thieme Algemene Politieke Beschou­wingen 2013 (tweede termijn)

Bekijk deze bijdrage via debatgemist.nl

Voorzitter. Politiek in lente, zomer, herfst en winter. Voor elk seizoen is er wel een akkoord denkbaar in de participatiepolitiek van dit moment. Mislukt er een energieakkoord of strandt er een sociaal akkoord, het kabinet heeft de rotsvaste overtuiging dat er wel een gelegenheidscoalitie gevonden moet kunnen worden om de Eerste Kamer akkoord te laten gaan. Gesproken wordt in dat kader over het ‘constructieve deel’ van de oppositie.

Voorzitter, laten we echt eens constructief kijken naar de problemen waarmee we te kampen hebben en de oplossingen die er zijn. We vragen bijvoorbeeld burgers te investeren in zonnepanelen, zodat ze zelf energie op kunnen wekken. Burgers doen dat massaal, en krijgen vervolgens vanuit de overheid het bericht dat Brussel wilde dat ze voortaan als ondernemers aangemerkt worden en BTW moeten gaan betalen over hun zelf opgewekte energie. Voorzitter, het is maar één voorbeeld waar de kloof tussen burger en politiek onoverbrugbaar wordt.

The coalition of the willing moet bestaan uit partijen die dit kabinet nog langer in het zadel willen houden, tegen de wil van 80% van de bevolking die vindt dat het kabinetsbeleid averechts uitpakt. Wie waarschuwt dat het kaartenhuis op instorten staat, en niet wil meewerken aan de instandhouding ervan, wordt gezien als niet-constructief. Maar voorzitter, op geen enkele wijze wordt duidelijk hoe het kabinet op een duurzame manier wil werken aan een sluitend, en dus duurzame ecologische begroting.

De minister-president zei vandaag dat hij veel vertrouwen had in de onderhandelingen over een akkoord omdat ze met uitstekende hulpmiddelen kunnen werken. "Geen land ter wereld is zo goed in het maken van inkomensplaatjes en het vaststellen van koopkrachtbeelden als wij"; zo zei hij.

Voorzitter, dat schept weinig vertrouwen in een echte koerswijziging die Nederland uit de crisis gaat halen. Zolang we accepteren dat alle zorgen en verlangens in geld uitgedrukt worden, in de groei van het Bruto Binnenland Product, zitten we gevangen in een eenzijdige economische logica. Dat wordt ook duidelijk bij de dans rond de Brusselse totempaal van 3%. Zolang je blijft dansen rond de totempaal, hoef je geen richting te kiezen.

Het bruto binnenlands product is opgebouwd uit het resultaat van economische activiteiten, ook als die in zichzelf geen positieve bijdrage leveren aan het welzijn. Verkeersongelukken, luchtvervuiling, dierenleed, dierziektencrises en zelfs het compleet opstoken van bossen in energiecentrales leveren een bijdrage aan het BBP, maar wie zit erop te wachten? Het BBP neemt toe met de aanschaf van straaljagers of kerncentrales of de winning van schaliegas, maar maakt het ons ook gelukkiger? Is de gezondheid van onze gezinnen of de kwaliteit van het onderwijs niet veel belangrijker? Waarom laten we ons vangen in economische cijfers die niets zeggen over de kracht van onze gemeensschapszin, de zorg voor elkaar, voor onze ouderen of de integriteit van onze ambtenaren. Waarom willen we alles meten, behalve dat wat het leven echt de moeite waard maakt?

Cijferfetisjisme gaat onze problemen niet oplossen. Hooguit kan het de aandacht van de echte problemen van mensen, van dieren, van de natuur, van het milieu afleiden. Eerst geld verdienen, dan kunnen we de andere problemen gaan aanpakken.

We zullen niet alleen de economische begroting op orde moeten brengen - dat is inderdaad van groot belang - maar ook de ecologische begroting waarop een we tekort aantreffen dat 10x zo groot is als het begrotingstekort in geld. Van de heer Bernanke van de Federal Reserve weten we^[1] dat je geld vrijwel ongelimiteerd kunt bijdrukken, hoe groot de crisis ook is. Bernanke zou het zelfs met een helikopter willen uitstrooien om de economie weer op gang te krijgen^[2], zo lezen we.

Voorzitter, het is tijd om te beseffen dat, anders dan geld, natuur, milieu en geluk niet bij te drukken zijn, en dat we andere indicatoren nodig hebben voor ons beleid.

Voorzitter, ik heb in dit debat gesteld dat economische groei het probleem is en niet de oplossing. Hierbij sluit mijn partij zich aan bij het pleidooi van het platform duurzame en solidaire economie dat gesteund wordt door onder meer Arnold Heertje, Herman Wijffels, Bob Goudswaard, Rudy Rabbinge en Jan Pronk. De beperkte manier waarop wordt gekeken naar de economie vraagt om een op zichzelf staande fundamentele discussie hier in de kamer. Wij zullen hierover dit najaar een hoorzitting organiseren.

^[1] http://www.nationaljournal.com/domesticpolicy/bernanke-keeps-the-easy-money-coming-20130918

^[2] http://slimbeleggen.net/tijd-is-rijp-om-geld-met-een-helicopter-uit-te-strooien/