Bijdrage Thieme AO Kinder­mis­han­deling/Geweld in afhan­ke­lijk­heids­re­laties

Mevrouw Thieme (PvdD): Voorzitter. Ik vind het heel leuk om ook eens hierbij aanwezig te kunnen zijn. Meestal heb ik een algemeen overleg elders in dit huis. Ik kan er helaas maar kort bij zijn, maar ik wil toch graag mijn bijdrage leveren, naar aanleiding van hetgeen er op de agenda staat. In mijn bijdrage kom ik op het belang van vroegtijdige signalering van geweld en kindermishandeling, de relatie tussen huiselijk geweld en dierenmishandeling en tot slot de herstelprogramma's.

De Partij voor de Dieren vindt het belangrijk dat de overheid zich ontfermt over kwetsbare groepen in de samenleving, waarbij zij speciale aandacht heeft voor groepen die niet voor zichzelf kunnen opkomen. Op dit moment wordt er geïnvesteerd in vroegtijdige signalering en in voorkoming van geweld. De Kinderombudsman en het Kinderrechtencollectief maken zich echter ernstig zorgen over de aanpak van kindermishandeling. Uit onderzoeken blijkt dat bijna twee op de drie mishandelde kinderen ondanks de hulp aan hun ouders zelf geen enkele vorm van hulp krijgen aangeboden. Dit is onacceptabel. Het voorkomen van mishandeling in toekomstige generaties begint natuurlijk bij het bieden van de juiste hulp aan de huidige slachtoffers.

Eindelijk erkent dit kabinet de relatie tussen huiselijk geweld en dierenmishandeling. Daar ben ik erg blij mee. Ik sprak vorige week met de directeur van vrouwenopvang Kadera. Zij vertelde dat haar medewerkers bij een verdenking van huiselijk geweld nu standaard rondkijken of er ook huisdieren aanwezig zijn en bekijken hoe het met die dieren is. In de helft van de gevallen van huiselijk geweld is er namelijk ook sprake van dierenmishandeling. Bij een constatering van dierenmishandeling, bijvoorbeeld door de dierenpolitie, is de kans meer dan 30% dat er ook sprake is van huiselijk geweld.

In het gesprek met Kadera werd duidelijk dat de hulpverleners eerst sceptisch aankeken tegen het meenemen van dierenmishandeling en een crisisopvang voor de dieren, maar inmiddels is men er volledig van overtuigd dat het van groot belang is om deze vormen van mishandeling in samenhang aan te pakken. Geweld richting dieren ontaardt vaak in geweld richting mensen. Uit onderzoek blijkt dat bijna de helft van de vrouwen haar vertrek uitstelt, omdat ze dan haar huisdier moet achterlaten. De directeur van Kadera ziet kinderen die beschadigd zijn doordat ze getuige waren van de mishandeling van hun huisdier, of kinderen die ontroostbaar zijn, omdat ze hun huisdier, vaak hun steun en toeverlaat, hebben moeten achterlaten, omdat de opvang geen dieren accepteert. Ik denk bijvoorbeeld aan Amelia van 10 jaar, die met haar moeder vluchtte voor haar gewelddadige vader. Zij had haar kleine hondje stiekem in een tas gestopt, maar moest bij de vrouwenopvang afscheid nemen van het hondje.

Er zijn inmiddels prachtige initiatieven ontwikkeld voor de opvang van huisdieren, zodat vrouwen en kinderen snel kunnen vluchten zonder zich extra zorgen te hoeven maken over hun dieren. Het kabinet schrijft in de voortgangsrapportage dat het de bewustwording en de deskundigheid bij de betrokken professionals verder wil vergroten. Kan het kabinet ons informeren wanneer de relatie tussen huiselijk geweld en dierenmishandeling daadwerkelijk betrokken wordt bij de campagne "Een veilig thuis. Daar maak je je toch sterk voor?"? Het zou namelijk dit jaar al geregeld zijn.

De meeste opvangcentra hebben de kansen voor een betere aanpak nog niet opgepakt. Kadera wil graag behulpzaam zijn bij het opleiden van alle hulpverleners van Veilig Thuis, zodat zij dierenmishandeling kunnen signaleren, de juiste aanvullende vragen kunnen stellen bij de intake en huiselijk geweld meer integraal kunnen bekijken. Is het kabinet bereid hierin een faciliterende rol te spelen? Is het kabinet bereid te bezien in hoeverre het het project Blijf van mijn Dier kan ondersteunen? Dit gaat om de tijdelijke opvang bij gastgezinnen van de huisdieren van de slachtoffers. In andere landen is een dergelijk project al zeer succesvol.

Tot slot kom ik op de herstelprogramma's voor mensen die in hun jeugd geweld hebben meegemaakt. Het zou goed zijn om de herstelprogramma's aan te passen volgens de allernieuwste inzichten. In het buitenland, bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk, wordt al langer de relatie tussen gewelddadig gedrag naar mensen en dierenmishandeling erkend. In een aantal herstelprogramma's is dan ook de omgang met dieren opgenomen, om toekomstig geweld tegen te gaan. Is het kabinet bereid om dit ook in Nederland aan te pakken?

Interrupties bij andere partijen

Mevrouw Thieme (PvdD): Wij hebben net een interessant interruptiedebatje mee mogen maken over het juridische gedrocht dat de VVD wil maken. Dit is helemaal niet nodig, omdat we juridisch gezien het belang van het kind al vooropstellen. Het is al mogelijk om de omgangsregeling naar aanleiding van zware mishandeling of incest te beperken. Als de VVD het zo belangrijk vindt om het kind te beschermen, waarom hoor ik de VVD dan geen plannen presenteren over het hulp bieden aan kinderen? Twee op de drie kinderen die mishandeld worden, krijgen geen hulp. Waarom zijn daar geen plannen voor? Dat zou echt zoden aan de dijk zetten.

Mevrouw Van der Burg (VVD): Dank voor deze vraag. Ik zei al dat er heel veel stukken op de agenda staan. Je kunt niet alles behandelen. U bent op dit punt ingegaan. Wij vinden dit ook een zorgwekkende zaak, maar wij kunnen ook niet zeggen dat er geen zorg en geen hulp is. Die is er namelijk wel degelijk. Ik heb de cijfers ook gezien. Ik denk dat het goed is om de vraag te stellen hoe wij ervoor kunnen zorgen dat die kinderen betere hulp krijgen.

Mevrouw Thieme (PvdD): Wij hebben wel te maken met een kabinet dat juist drastisch bezuinigt op zorg voor kwetsbare groepen in de samenleving. Vindt de VVD dat dit kabinet het financieel mogelijk moet maken dat alle kinderen hulp krijgen? Dan kunnen we hier in de Kamer pas echt zaken doen. Dan kunnen we kinderen echt een perspectief bieden.

Mevrouw Van der Burg (VVD): Er zijn partijen die denken dat meer geld altijd de oplossing is. Zo denkt mijn partij er niet over. Soms is het wel zo, maar heel vaak ook niet. Neem het trieste voorbeeld van Daniëlla dat hier al genoemd is. Alle hulpverleners wisten het, maar deden niets. Daar moeten we aan werken. We moeten ervoor zorgen dat die kinderen gesignaleerd worden en dat mensen hun verantwoordelijkheid nemen om die kinderen de nodige hulp te bieden. Een bak geld erbij helpt niet, want dan zijn er nog meer hulpverleners, zeker in de oude situatie, die langs elkaar heen werken. Dat is mijn reactie op dit punt.

Beantwoording door de staatssecretaris

Staatssecretaris Van Rijn: Mevrouw Thieme heeft een aantal vragen gesteld over het samengaan van kindermishandeling en dierenmishandeling. Zouden wij daar niet meer aandacht aan moeten geven? Die samenhang blijkt er te zijn. Wij bekijken of wij er in artikelen in huis-aan-huisbladen aandacht aan kunnen besteden. Ook hier moeten wij alert zijn. Dierenmishandeling kan een belangrijk signaal zijn dat ook kindermishandeling voorkomt. Wij willen daarbij gebruikmaken van ervaringen in het buitenland. De pilots zijn uitgebreid naar Heerlen, Groningen, Friesland, Roosendaal en Zaandam. In de eerstvolgende voortgangsrapportage geweld in afhankelijkheidsrelaties zal ik aandacht geven aan de stand van zaken. De koppeling met dierenmishandeling die ook in het buitenland wordt gelegd, zal daarin worden meegenomen.