Bijdrage Thieme AO Q-koorts

Mevrouw Thieme (PvdD): Voorzitter, hoe kun je met goed fatsoen een pleidooi voor business as usual combineren met de nog niet eens afgeronde massaslachting van gezonde dieren om louter economische redenen. Tienduizenden gezonde drachtige dieren worden gedood omdat wij in dit “beschaafde” land het ons niet eens denken te kunnen veroorloven besmette dieren te onderscheiden van gezonde dieren. En de bokken worden gedood omdat ze geen economische waarde meer hebben. We hadden dat gemakkelijk kunnen voorkomen door in 2008 maar toch zeker in 2009 een fokverbod in te stellen, maar een kabinet dat verblind is door economische korte-termijnbelangen, koos welbewust een andere koers.

De minister van LNV werd in de Volkskrant van gister treffend geportretteerd als de minister van boerenlobbybelangen, samen met de MP in een combine om de laatste verdwijnende natuur in kaart te brengen. Dat moet toch pijn doen voor iemand die een partij vertegenwoordigt die zegt te staan voor rentmeesterschap en die kerkdiensten en boerenkeukentafels bezoekt om solidariteit te betuigen, maar tegelijk kiest voor een beleid dat agrarische gezinsbedrijven letterlijk de doodsteek toebrengt.

Voorafgaand aan dit overleg is er een petitie met 11.000 handtekeningen overhandigd tegen het doden van gezonde geiten. Ik voeg daar graag de door de pvdd georganiseerde petitie aan toe met 44.000 handtekeningen van burgers die verbijsterd zijn over het opnieuw ruimen van gezonde dieren uit economische motieven, een slachting die gemakkelijk had kunnen worden voorkomen, het kan niet genoeg benadrukt worden.
Vooriztter, het dodingsbeleid is niet helder. De minister zou de Kamer informeren over de afweging die gemaakt zou worden over de bokken. Op een bijzin in de brief van 23 december na, waarin staat dat de ‘aangekondigde maatregelen van kracht blijven’, is er geen communicatie hierover geweest naar de Kamer, terwijl er wel al bokken geruimd worden, naar ik heb begrepen. De vraag was niet of het mogelijk was om aan te tonen welke dieren wel of niet besmet waren, maar of er noodzaak was voor de volksgezondheid om deze dieren te doden. Het is een ethische afweging tussen het verzorgen van een dier dat geen economische waarde meer heeft, of het doden ervan.

Dan de kinderboerderijen. Mijn fractie is er blij mee dat er hier geen dieren geruimd hoeven te worden. Dat dit niet hoeft, toont ook aan dat de intensieve vee-industrie het werkelijke gevaar voor de volksgezondheid vormt. Maar ik wil toch hier ook voor voorzichtigheid pleiten. Is het waar dat er met de dieren op kinderboerderijen gewoon nog gefokt mag worden? Dat lijkt mij zeer onverstandig, ik pleit dan ook voor een algeheel fokverbod, graag een reactie. Bovendien moeten de bezoekers gewaarschuwd worden voor de risico’s, zo zegt ook RIVM. Kennen we de risico´s inmiddels ten volle en kent het publiek die ook? Neemt het kabinet dat advies ook over?

De informatieverstrekking moet beter en eerlijker. De brief die naar bewoners in besmette gebieden is gestuurd is erg mager, ik heb ‘m hier voor mij liggen. Er wordt bijvoorbeeld niet gecommuniceerd dat zwangere vrouwen een verhoogde kans op besmetting hebben, noch dat zij zelfs het risico op een miskraam lopen. Het is allemaal erg sussend, en op een punt zelfs feitelijk onjuist: er zijn niet opeens veel meer bedrijven besmet dan verwacht werd, de verwachtingen waren gewoon gebaseerd op een roekeloos beleid. Dát is de reden dat er nu geruimd gaat worden.

Ik heb gepleit voor een commissie die het dierenwelzijn monitort tijdens de ruimingen. De Commissie Vaarkamp-Ohl voldoet niet aan de verwachtingen die ik daarvan had. Het blijkt dat zij maar bij enkele ruimingen aanwezig is. In de rapporten is te lezen dat de ruimingsteams die de commissie wél aan het werk heeft gezien nog heel wat aanwijzingen nodig hadden om het doden van de dieren zorgvuldig en rustig uit te voeren. De commissie moest er zelfs twee keer op wijzen dat de dieren eerst allemaal ingeslapen moesten zijn voordat er geeuthanaseerd mag worden. Ik vind het belangrijk dat er bij elke ruiming wordt toegezien op de handelwijze van de teams en wil de minister vragen hiertoe opdracht te geven.

Voorzitter, geen onafhankelijk toezicht op de ruimingen, wel persbreidel. De pers krijgt in Nederland krijgt géén toegang wanneer het falen van de overheid in de vee-industrie andermaal manifest wordt. De ruimingen spelen zich achter gesloten deuren af, dankzij een speciaal verzoek van de minister. Er is nu zelfs een plaatselijke noodverordening afgekondigd om de pers te weren bij de ruimingen. Ik verzoek de minister haar oproep naar de pers in te trekken, en de geitenhouders en de gemeenten om medewerking aan de media te vragen. Graag een reactie.

Voorzitter, deze massale dodingen van de geiten zullen er niet voor zorgen dat de Q koorts verdwijnt. We hebben als enige land ter wereld een zeer agressieve vorm van Q koorts en dat lijkt samen te hangen met het feit dat we het meest veedichte land ter wereld zijn. Het is dan ook onverantwoord om na de ruimingen zo snel mogelijk weer de stallen te gaan volproppen met geiten zoals LTO voorstelt. Ook wil LTO dat het vervoersverbod van tafel gaat en er moet direct weer gefokt kunnen worden. Het is ongelooflijk dat de sector vooral de voordelen zag van een verhoging van de melkprijs als gevolg van de ruimingen, maar geen enkel oog leek te hebben voor het veroorzaakte leed onder dieren en burgers. Wat gaat de minister doen om de publieksvoorlichting op tenminste het niveau te brengen waarop Amerikaanse en Braziliaanse toeristen gewaarschuwd worden voor vakanties in het Q-koortsgebied?

Voorzitter, de effecten van de afgekondigde hygiënemaatregelen en van de vaccinatie zijn nog compleet onbekend. Ook na het lammerseizoen van 2010, dat ondertussen is begonnen, is er niet met zekerheid te zeggen of vaccinatie inderdaad de uitstoot van de miljarden bacteriën tegengaat; door de ruimingen kunnen we dit immers niet evalueren. Inmiddels bevindt de bacterie zich overal in het milieu. De minister moet zo snel mogelijk duidelijkheid scheppen over de toekomst van deze sector die zich duidelijk niet leent voor de huidige grootschaligheid. Wat mij betreft is er in Nederland geen toekomst voor de intensieve geitenhouderij. Het fokverbod moet nu al verlengd wordt zodat er volgend jaar geen nieuw risico ontstaat op ruimingen. Graag zo snel mogelijk informatie over het lange termijn beleid van de ministers en graag een reactie van de ministers op de uitspraken van LTO en de sector hierover.

Onderzoek naar Q-koorts en haar gevolgen kan niet geleid worden door iemand uit de veesector. En laat dat nou weer precies het voorstel zijn van onze minister. Gezien het feit dat de grootste kritiek op de aanpak van de q koorts is gelegen in het feit dat men de stellige indruk heeft dat sectorbelangen hebben geprevaleerd boven volksgezondheidbelangen, stel ik voor om het aanbod van mr Pieter van Vollenhoven serieus te overwegen. Graag een reactie.

Voorzitter, ook na dit onderzoek zullen veel vragen nog niet beantwoord zijn. De relatie tussen de volksgezondheid en de manier waarop wij met dieren omgaan in dit land moet nu ten spoedigste tot op de bodem uitgezocht worden. Een overheid die meent dat we ons niet zouden kunnen veroorloven gezonde dieren te laten leven, omdat dat schadelijk zou zijn voor economische belangen, geeft aan het ten onrechte op te nemen voor een door en door verziekt systeem. De negatieve effecten van de intensieve veehouderij op het gebied van volksgezondheid, dierenwelzijn en milieu zullen onafhankelijk in kaart moeten worden gebracht. Het is daarom nodig dat er een parlementair onderzoek wordt uitgevoerd naar de manier waarop de veehouderij onze gezondheid in gevaar brengt. Het lijkt me goed om daar zo snel mogelijk mee te beginnen zodat we straks op basis van gedegen onderzoeken de veehouderij in ons land kunnen herstructureren. Graag een reactie van de ministers en van de collega´s op dit voorstel.

Dank u wel.