Bijdrage Thieme Debat loon­ont­wik­keling, econo­mische crisis en werk­loosheid

Bekijk de bijdrage via debatgemist.nl

Voorzitter,

Ik was aangenaam verrast toen ik in het financieele dagblad las dat collega Zijlstra tot het inzicht gekomen is dat we te maken hebben met, en dan citeer ik: “structureel lagere economische groei en dat dwingt ons tot de erkenning dat we nog steeds op te grote voet leven”. Einde citaat. Collega Zijlstra zegt verder dat een belangrijke factor van economische groei, namelijk de groei van de beroepsbevolking, grotendeels zal verdwijnen door de vergrijzing. Bovendien zal Nederland toenemende concurrentie ondervinden van opkomende economieën en zullen grondstoffen schaarser en daardoor duurder worden.

Voorzitter, dit is een historische doorbraak. En ik zeg dat zonder een spoor van ironie. Ik deel alleen niet de oplossingen van collega Zijlstra.
Maar de opmerkingen dat wij op te grote voet hebben geleefd, dat de grenzen van onze mogelijkheden inmiddels zijn bereikt en dat we toe zullen moeten naar een aanzienlijke koerswijziging, zou afkomstig kunnen zijn uit ons partijprogramma.

De vorige keer dat de VVD me in positieve zin verbaasde was tijdens het verantwoordingsdebat in 2009 toen toenmalig fractievoorzitter van de VVD, de heer Rutte, de volgende gedenkwaardige woorden sprak: "Ik heb altijd grote moeite gehad met de bio-industrie, met dat stapelen van varkens op een mensonwaardige manier. Dierenwelzijn staat voor ons zeer hoog op de verlanglijst. Het is zeer belangrijk. U kunt daar altijd bij ons voor terecht”. En ook: "consumenten die één euro betalen voor een pond gehakt steken de kop in het zand als ze menen dat dit vlees diervriendelijk geproduceerd kan zijn". Einde citaat.

Voorzitter, met de VVD vinden wij dat we én op te grote voet leven én af zullen moeten van de bio-industrie. De vraag is of we daar ook in het kader van dit debat bij de Minister President op kunnen rekenen? Graag een reactie daarop.

Voorzitter, we hebben te maken met het risico van hysterese: zoveel economische krimp als gevolg van bezuinigingen door de overheid dat een deel van de productiecapaciteit verloren gaat en mensen permanent werkloos raken. Bas Jacobs gaf recent aan dat een overheid die ten koste van alles wil vasthouden aan een begrotingstekort van 3% zichzelf daarmee zeer hard raakt.

Voorzitter, we hebben te maken met een systeemcrisis van ongekende omvang en met een kabinet dat van de ene naar de andere ijsschots moet springen om geen nat pak te halen.

Louter omdat de euforische heren Rutte en Samsom vonden dat de synergie van water en vuur op z’n minst het proberen waard was.

Zelfs in een land als het onze waar het nog relatief goed gaat vanwege de resultaten uit het verleden, zijn er weinig garanties voor de toekomst.

De enige grote bank die nog niet genationaliseerd is, laat weten 6.000 mensen te zullen ontslaan en dat :”grote groepen klanten in grote problemen verkeren”.

Voorzitter, we hebben te maken met 600.000 werklozen, meer dan we in 30 jaar gehad hebben. De enorme verborgen werkloosheid onder ZZP-ers niet meegerekend. De 100.000 voorgenomen ontslagen, slaan een enorm gat in de solidariteit van de zorg en zullen tot onherstelbare schade leiden.

Voorzitter, we hebben te maken met de gevolgen van zeer kortzichtig beleid dat – om met de Rabobank te spreken- grote groepen mensen in grote problemen gaat brengen.
Het kabinet kan ze niet helpen, de woningcorporaties kunnen ze niet helpen, de banken kunnen ze niet helpen, het wordt ieder-voor-zich.

Een onbarmhartig beleid dat op geen enkele wijze leidt tot de noodzakelijke oplossingen. Cijferfetisjisme rond een 3% norm uit Brussel is eigenlijk te gênant voor woorden als we weten dat elke tegenvaller in de Europese crisis de cijfers hier weer op losse schroeven zal zetten.

In Spanje is 60% jeugdwerkloosheid, in Portugal en Griekenland gaan mensen radeloos de straat op, maar de Europese leiders blijven inzetten op het mogelijk maken van het onmogelijke, één volk, één munt, één politieke unie.

Vandaag heeft de 40.000e burger het burgerinitiatief ondersteund voor een referendum over de Europese Unie. In 2005 wees ruim 61% de Europese grondwet af, maar de trein leek niet te stoppen. We zullen de burgers weer grip moeten geven op hun eigen toekomst. Niemand begrijpt waarom honderdduizenden mensen aan de kant zouden moeten staan, terwijl er heel veel werk ongedaan blijft.

Als het collega Zijlstra ernst is, zal hij zijn analyse dat we op te grote voet leven niet moeten projecteren op de zwakste schouders, maar consequenties verbinden aan zijn analyse. In een land waar veel te veel grondstoffen worden verbruikt en veel te veel milieugebruiksruimte, en waar arbeid wordt wegbelast, is er reden voor radicaal andere oplossingen. Zoals de al in 1994 geopperde Ex’Tax van Eckart Wintzen. Niet het goede gedrag van mensen te belasten, maar het slechte gedrag. Waarom belasting heffen op activiteiten die waarde toevoegen? Er is een btw-boete van 21% op vrijwel alles wat we ondernemen of aanschaffen. Waarom stellen we de arbeid niet vrij van belasting, en belasten we daarentegen het gebruik van alles wat schaars en kwetsbaar is via een "belasting onttrokken waarde" op alles wat druk legt op de natuur, het milieu en de grondstoffenvoorraad? Zo stimuleren we hergebruik van grondstoffen en tegelijkertijd de werkgelegenheid. Niemand begrijpt waarom milieuschadelijke activiteiten actief bevordert worden, terwijl de zorg in elkaar stort.

Arnold Heertje werd weggehoond door veel van zijn collega’s toen hij welvaart definieerde als “alles waar mensen nu en in de toekomst, waar ook ter wereld, behoefte aan hebben”.
Hij bedoelde daarmee inclusief zaken die niet in geld worden gekwantificeerd, zoals de leefomgeving, het behoud van de natuur en schone lucht.

Heertje veronderstelt dat de recente economische crisis ertoe kan leiden dat de wal het schip zal keren. Hij zegt: “de kredietcrisis heeft ertoe geleid dat we beseffen dat er een algehele crisis is, een overlevingscrisis die draait om het duurzaam omgaan met ons klimaat, met water en energie en de natuur”.

Voorzitter, het is geen toeval dat in de systeemcrises die we over ons afroepen, we niet alleen te maken hebben met plofkippen, maar ook met plofwielrenners, plofbanken, plofpensioenen, plofhypotheken, een plofmunt en met plofpolitici en plofpolitieke partijen. Ze hebben allemaal te maken met onze groei- en schuldverslaving.

Voorzitter, economische groei vormt niet de oplossing, maar is het probleem. Het is de logica van een piramidespel om te stellen dat alleen groei ervoor kan zorgen dat we niet krimpen.

Laten we ons niet langer focussen op economische groei, maar op economische én persoonlijke ontwikkeling. Een circulaire economie die zich beweegt binnen de grenzen van wat de aarde aan kan.
Laten we daarbij niet de korte termijn mensenbelangen centraal stellen, maar de belangen van de planeet en daaruit afgeleid de belangen van al haar bewoners. De vraag is niet of we ons een ander beleid, het beleid zoals wij dat voorstaan, kunnen veroorloven. Mijn stelling is dat we het ons niet kunnen veroorloven om het niet nu te doen. In dat kader ben ik voorts van mening dat er een eind moet komen aan de bio-industrie

Dank u wel!

Zie hier de motie die tijdens dit debat is ingediend.