Bijdrage Thieme Debat missie Afgha­nistan

Bekijk de bijdrage via debatgemist.nl

Mevrouw Thieme: Voorzitter. Heel veel Nederlanders hadden vroeger een blikken spaarbusje op de schoorsteenmantel staan met daarop “voor de missie”. En soms was het er zelfs in de vorm van een donker kindje. Gooide je daar een cent in, dan knikte dat kindje dankbaar met het hoofd. Nee,van de missie geen kwaad woord en alleen maar goeie herinneringen, voorzitter.

En de politie, nou ja de politie is onze beste vriend, weten we uit de reclame. Dus wie kan er nou wat hebben tegen een politiemissie, zou je denken? Marketingwise is er niks mis met de naam van deze operatie. We gaan rust, reinheid en regelmaat introduceren in een regio waar ze daar tot nu toe anders over dachten en moet je eens opletten wat daar van kan komen!

Voorzitter, we hebben niks te zoeken in Afghanistan op het gebied van militairen, van politie of militaire politie en we hebben daar ook niks te zoeken gehad, misschien los van de vervulling van de vacature van Secretaris Generaal van de Navo. Waarop Nederland zo heel trots is geweest. En een klapstoeltje bij de G20.

Gelukkig zei minister Rosenthal gister nog dat wij ons niet zouden hoeven te schamen als wij niets zouden doen. Nee, dat lijkt me ook niet. Uruzgan heeft ons veel gekost zowel in mensenlevens als in geld. Maar, zo beweert de minister van Buitenlandse Zaken, een missie naar Kunduz zou wel zeer gewenst zijn om de dreiging van radicalisering en terrorisme tegen te gaan. Maar, voorzitter, is het niet zo dat juist van armoede, een zwakke rechtsstaat en geen hoop op de toekomst de grootste dreiging van radicalisering en terrorisme uitgaat? Ik kom hier nog op terug.

Voormalig Secretaris Generaal van de NAVO, Jaap de Hoop Scheffer vindt het doorgaan van de missie belangrijk. Als we niet meedoen zouden we ernstig in ons hemd staan tegenover onze Amerikaanse vrienden en zou de kans op internationale functies een heel stuk kleiner worden, niet alleen voor politieke benoemingen van Nederlanders in de VS of de VN, maar óók binnen Europa. Zo gaat dat nu eenmaal met politieke benoemingen, niet de beste kandidaten krijgen de baan, maar wie vriend is van wie de macht heeft.

En, voorzitter, het zou weleens zo kunnen zijn dat als wij niet meer meedoen aan de oorlog in Afghanistan, dat andere deelnemers op een idee zou kunnen brengen. Canada zou al een beetje aan het twijfelen zijn en we weten inmiddels dat de ook discussie in Duitsland over de missie inmiddels hoog oploopt. We kennen allemaal nog wel de slogan, verspreidt Hollanditis over de wereld, en dat is kennelijk de angst van dit moment. Stel je voor dat er oorlog is en er gaat niemand naartoe…

Ik vond het van een ontwapenende eerlijkheid van Jaap de Hoop Scheffer. De man die weet wat je moet doen om secretaris generaal van de NAVO te worden en die andere Nederlanders ook zo’n geweldig avontuur zou gunnen. Begonnen als lid van D66, vervolgens overgestapt naar het CDA, en daar via kamerlid minister van Buitenlandse Zaken geworden en dan ook nog de eindbaas van de Navo. Politiek is een spannend vak met tal van ongedachte wendingen en mogelijkheden. Als je als D66 aanhanger op de goeie momenten JA zegt of rechtsaf slaat, kan je zomaar Secretaris Generaal van de Navo worden!

Terug naar de waarschuwingen van Jaap de Hoop Scheffer in het radio 1 Journaal, voorzitter. De kans is aanwezig dat onze klapstoel bij de G20 weer ingeleverd moet gaan worden en dat we straks helemáál niet meer serieus genomen worden door de bondgenoten… Het roept een beeld bij me op, voorzitter, van een jongetje dat gepest wordt op school en wanhopig alles , maar dan ook alles probeert te doen om bij de stoere jongens in de gratie te komen. Nederland als de trouwste lakei van de Verenigde Staten, met politici die hoop koesteren op internationale erkenning en “watdaareventueelnogeensmeezoukunnensamenhangen”.

Voorzitter, volgens minister Rosenthal was Afghanistan in 2001 het armste land en kon het dan ook bijna niet anders dan dat de internationale gemeenschap ingreep.

Dat moet op een misverstand berusten, voorzitter, volgens de Human Development Index waren in 2001 Niger, Zimbabwe en Congo armer dan Afghanistan. En in tien jaar tijd is de situatie in die landen nou ook niet bepaald rooskleuriger geworden. En wat hebben we nou in die landen gedaan? Ik heb niemand in dit huis gehoord over militaire missies naar die landen of opbouwmissies. Ik heb niemand horen klagen dat de mensenrechten in die landen zo ondraaglijk waren -terwijl ze dat wel zijn- dat er iets aan gedaan zou moeten worden door een westerse alliantie. Laten we elkaar alstublieft niet voor de gek houden.

De Verenigde Staten zijn niet in Afghanistan om de mensenrechten daar te verdedigen, net zomin als de sowjets daar waren om de mensenrechten te verdedigen. Afghanistan is en was vooral van politiek strategisch belang en alle andere argumenten om daar met z’n allen heen te gaan zijn verzonnen, onoprecht en ongeloofwaardig. Zolang we nergens de ambitie horen om beschaving en democratie te gaan brengen in landen als Tsjaad, Zimbabwe, Soedan, Niger of Congo is er reden tot argwaan bij de goeie bedoelingen van de Afghanistan invasie. Waarom zouden we vooral mensenrechten en beschaving gaan exporteren naar landen als Irak en Afghanistan, omdat de VS en haar bondgenoten dat van belang vinden en andere landen, die strategisch wat minder gunstig liggen, gewoon in hun sop laten gaarkoken?

Voorzitter, het is onbegrijpelijk dat we niet alle beschikbare gelden, kennis en energie steken in de opbouw van de rechterlijke macht, een vrije pers, de democratisering van het land dat we gaan verlaten -en wat Nederland zelfs in militaire zin volgens afspraak hééft verlaten-, in het onderwijs… Kortom in alles waarvan wij vinden dat het hoort bij beschaving, inclusief het opkomen voor de allerzwaksten. Vooral omdat verschillende NGO’s hebben aangegeven dat de bevolking hier juist behoefte aan heeft en geen enkel vertrouwen in de politie heeft. Kan de minister-president aangeven of hij dat uitgangspunt dat de NGO’s hier hebben aangedragen onderschrijft of dat ze zich in zijn optiek vergissen met hun analyse? En in welke zin dan? Veiligheid die voorafgaat aan ontwikkeling – gelooft iemand dit nog? Gaat Nederland helpen de vijanden op te leiden van de doelen die we zeggen voor te staan?

Ik noemde zojuist al even het probleem van de armoede. Voorzitter, talrijke studies tonen al decennialang aan dat vrijwel alle conflicten voortkomen uit een gebrek aan ontwikkeling. Armoede en uitzichtloosheid zorgen immers niet voor een gunstig klimaat waaruit men veiligheid kan opbouwen. Hoe kijkt de minister-president hier tegenaan? Onderschrijft hij dat armoede en uitzichtloosheid bedreigingen vormen voor de veiligheid en stabiliteit? Zo ja, waarom wordt er dan toch zo de nadruk op het trainen van politieagenten gelegd terwijl voor hetzelfde geld veel beter humanitaire hulp zou kunnen worden geboden die zonder ondersteuning van F16’s verleend kan worden?

De hartelijke uitnodiging van dit minderheidskabinet naar de fracties van GroenLinks, D66 en de ChristenUnie om mee te doen aan de paramilitaire missie in Afghanistan is een farce. Er wordt in cadeaupapier verpakte lucht uitgereikt om de fracties ter wille te zijn of ze een alibi naar hun achterban te geven om zonder gezichtsverlies mee te doen. Ik vind dat getuigen van een geweldige onderschatting van Groenlinks kiezers en CU kiezers, zoals wel blijkt uit de vandaag gepubliceerde peiling van Maurice de Hond. 71% Van de Groenlinks kiezers vindt het gebakken lucht, cosmetische wijzigingen om een JA te legitimeren. 71% Van de Groenlinks kiezers is ervan overtuigd dat het gewoon een militaire missie gaat worden en 76% zegt dat de opgeleide politieagenten gewoon militaire taken gaan vervullen.

70% Denkt dat de missie na 2014 ondanks alle toezeggingen opnieuw verlengd zal gaan worden en 72% van de Groenlinks kiezers denkt dat de toezeggingen van het kabinet minder hard zijn dan ze lijken. Het zijn cijfers die er niet om liegen, zou ik tegen mevrouw Sap willen zeggen. Zij heeft de sleutel in handen om de missie al dan niet door te laten gaan. Dat is een zware verantwoordelijkheid voor een partij die is geboren uit PSP, CPN, PPR en EVP. Haar achterban gelooft niet in de toezeggingen en dat geldt ook voor de achterban van de Christenunie.

Voorzitter, vechten voor vrede heeft iets heel tegenstrijdigs, net als het geven van een mandaat aan Navotroepen voor een zogenaamd humanitaire missie. Waarom geven we het geld niet aan Cordaid of aan enig ander doel wat we vroeger als ‘de missie’ beschouwden?

Voorzitter, het karakter van deze paramilitaire missie verandert totaal niet. De paramilitaire missie krijgt hooguit een humanitair masker op. De missie wordt opgeleukt met papieren toezeggingen. Instituut Clingendael stelt terecht dat, in tegenstelling tot wat de regering beweert, de forse inzet niet is gericht op de versterking van de EUPOLmissie, maar op de paramilitaire missie van de NAVO. Daar is met deze nieuwe brief niets aan veranderd, voorzitter.

Voorzitter, we weten dat deze NAVO-missie een geheel andere insteek kent. De Verenigde Staten die leidend zijn in die missie leiden de mensen daar op voor paramilitaire doeleinden in de strijd tegen de Taliban.

Voorzitter, mocht de Kamer vanavond onverhoopt besluiten om toch in te stemmen met de missie - en ik doe een klemmend beroep op met name D66, ChristenUnie en GroenLinks om het niet te doen - dan wil ik een afzonderlijk debat over de garanties die het Kabinet zal geven voor het welzijn van de mensen die uitgezonden worden.

Voorzitter, tot slot, er moet een einde komen aan de slaafse houding van Nederland ten opzichte van de Verenigde Staten, net zozeer als er een einde moet komen aan de bio-industrie.

Dank u wel!