Bijdrage Thieme Debat over de aanslagen in Brussel

Voorzitter, deze aanslag raakt ons opnieuw allemaal. De Partij voor de Dieren leeft intens mee met de slachtoffers en de nabestaanden van de aanslagen in Brussel en Zaventem. Terrorisme is angstaanjagend. Per definitie. En heeft als enig doel, het aanjagen van radeloze en redeloze angst. Wanneer we ons door angst laten regeren, hebben terroristen alsnog gewonnen.

Voorzitter, gezond verstand moet het weer gaan winnen van woede en angst.
Moet het gaan winnen van de reflex van vergelding. Bombardementen als vergelding, zijn niet de oplossing.

In een samenleving waarin jongeren ontsporen en radicaliseren, valt terrorisme niet te bestrijden via steeds verdergaande repressie. Het ontnemen van onze vrijheden gaat ons niet meer veiligheid bieden. Kijk naar het antwoord van Amerika op de aanslagen van 11 september: de Patriot Act. De wet die de privacy van burgers sterk inperkte. Deskundigen zeggen dat de Patriot Act het terrorisme eerder in de kaart speelde dan bestreed.

Voorzitter, als het bindweefsel van onze samenleving is aangetast, zal de oorzaak van dat probleem moeten worden weggenomen. We zullen het bindweefsel van onze samenleving moeten herstellen en niet moeten vervangen door een harnas. Geweld beantwoorden met geweld leidt hooguit tot escalatie. Het geeft de groepen door wie de daders zich laten inspireren het gevoel, dat hun weerzinwekkende daden succesvol zijn. Dat moeten we daders en potentiele daders niet gunnen, en we moeten onze samenleving er niet aan blootstellen.

Vorige week schreef Bert Wagendorp in de Volkskrant terecht dat we, om in westerse hoofdsteden een einde te maken aan de angst voor jongemannen met duwkarretjes vol explosieven en hoofden vol waandenkbeelden, we een eind moeten maken aan het militaire conflict in Syrië en Irak. Dat is de crux.

Hij citeert de wetenschapper Robert Pape van het Chicago Project on Security and Terrorism. Volgens Pape is 95 procent van alle zelfmoordaanslagen sinds 1980 uitgevoerd in het kader van oorlog om een land of gebied. En dus niet als wapen in een ideologische of religieuze strijd. Religie komt de militaire strategen wel van pas: ze kunnen er simpele zielen zo mee manipuleren, dat die bereid zijn zichzelf op te blazen. De meeste leiders van ISIS, zegt Pape, zijn pragmatisch denkende militairen, geen fundamentalistische geestelijken.

Beweren dat de terreur is gericht op onze open samenleving, leidt de aandacht af van het feit dat we oorlog voeren in het Midden-Oosten.

Voorzitter, meer mensen aftappen, meer burgerlijke vrijheden inperken, meer macht aan de veiligheidsdiensten om te doen wat hen goeddunkt,
zonder deugdelijke democratische controle… het bedreigt de veiligheid en onze vrijheid van álle burgers.

Wanneer we onze privacy opgeven, geven we daarmee het belangrijkste deel van onze veiligheid op. We moeten trouw blijven aan de waarden die we willen beschermen. Wij zijn met meer, zei de Minister President. Ik begrijp z’n woorden, maar een kleine groep terroristen kan een hele samenleving ontwrichten. Het gaat dus niet zozeer om een getalsmatige tegenstelling.

Voorzitter, de mannen die de aanslagen in Brussel hebben gepleegd, waren bekend bij de inlichtingendiensten. We wisten dat in België, en met name in Brussel het gevaar van een aanslag dreigde, het heeft ons niet kunnen behoeden voor zo’n aanslag.

Voorzitter. Ik zou van het kabinet graag weten of het bereid is actief te bouwen aan een samenleving die ghettovorming zoals in Molenbeek voorkomt. Een samenleving waar we niet bezuinigen op politie maar investeren in wijkagenten, zoals ook de burgemeesters van de tien grote steden vorige week bepleitten. Een samenleving waar verbinding een krachtiger wapen is dan repressie. Waarin jonge mensen niet ontsporen, maar perspectief hebben. Met respect voor ieders levensovertuiging, maar tevens met voldoende waarborgen dat de vrijheden van de een niet ten koste mogen gaan van de vrijheid van anderen.

Makkelijke oplossingen voor problemen die ontspoorde jongeren veroorzaken, zijn er niet. Maar het is onze vaste overtuiging dat het weer op de rails krijgen van de levens van jongeren zonder perspectief, zonder realiteitszin of zonder werkbaar ethisch besef, een van de grote uitdagingen van deze tijd is.
Voorzitter, ik probeer de ernstige misdaden op geen enkele wijze te verzachten of van begrip te voorzien. Maar de Partij voor de Dieren is er wel zeer van overtuigd dat alleen het wegnemen van de grote bronnen van onbehagen van deze tijd een bijdrage kan vormen tegen het ernstige, escalerende geweld.

Dank u wel.