Bijdrage Thieme Debat over deel­ak­koord

Bekijk de bijdrage via debatgemist.nl

Mevrouw Thieme (PvdD):
Voorzitter. Na de afgelopen jaren van mislukt "snoeien om te groeien" is het nu tijd voor een nieuwe trotse vorm van industriepolitiek, zodat we straks een nieuwe energievoorziening hebben wanneer de oude opraakt. De verkiezingen van 2012 gingen uiteindelijk niet over de euro, over de btw, over het pgb en over de AOW, maar gingen in essentie over de keuze tussen twee visies op de vraag hoe we Nederland voor onze kinderen willen vormgeven en welk land we onze kinderen kunnen laten zien over een of twee decennia. Wij geven een visie op de toekomst die zicht biedt op een begrotingsbeleid waarmee men zich niet blindstaart op een incidenteel begrotingsresultaat in 2013, maar waarmee men zich richt op snel structureel herstel van de overheidsfinanciën in 2017. Zo voorkomt men het afknijpen van de koopkracht van gezinnen.

Deze hoopvolle en prachtige woorden zijn niet de mijne, maar die van Diederik Samsom in het verkiezingsprogramma van de PvdA. Het zijn woorden die 2.340.750 kiezers inspireerden om Partij van de Arbeid te stemmen op 12 september. Een maand eerder, op 12 augustus, waren nog maar 1 miljoen Nederlanders van plan om PvdA te stemmen. Meer dan 1,3 miljoen kiezers switchten op het laatste moment naar Samsom, omdat zij Rutte uit het Torentje wilde houden, omdat zij af wilden van het snoeien-om-te-groeienbeleid dat Samsom omschreef als "Ruttes rechtse rotbeleid". Zij wilden geloven in vernieuwing, in vergroening, in verduurzaming en in vergezichten die verder gingen dan de euro, de btw, het pgb en de AOW. En wat krijgen zij? Een herfstakkoord dat nauwelijks verschilt van het Catshuisakkoord en het Kunduzakkoord. In het herfstakkoord vinden wij nog niet een begin van grote idealen, maar symbolische pleisters op stinkende wonden.

De politici die nauwelijks iets hebben gedaan om de crises die ons teisteren te voorkomen, vroegen en kregen een nieuw mandaat op basis van mooie beloftes over grote idealen. Maar zij kiezen voor business as usual. De heer Samsom had de mogelijkheid te werken aan het kabinet-Samsom I, waar die 2,3 miljoen kiezers op hoopten en waarin duurzaamheid en mededogen centraal hadden kunnen staan. Hij kwam niet eens op het idee om het voor te leggen aan partijen die programmatisch kiezen voor mededogen en duurzaamheid. In weerwil van alles wat hij de kiezer beloofde, legde Diederik Samsom de rode loper uit voor Mark Rutte. Duurzaamheid kent geen tijd, maar de man die streed tegen kerncentrales en milieuvervuiling lijkt nu tot alles bereid om te mogen meeregeren met de VVD.

Voorzitter. Ik wil de heer Samsom oproepen ten halve te keren. Rutte pleitte in 2008 nog voor Groen Rechts en Samsom spendeerde zeven jaar van zijn leven aan zijn groene idealen, maar beide heren blijken nu volkomen ontgroend. Twee lachebekjes die alle bezwaren weglachen in de euforie van hun verse verloving. De vergroening van de economie komt krakend tot stilstand. Diederik de Groene als activist voor het beleid van Wientjes. Ons ecologisch begrotingstekort bedraagt meer dan 30%. Elk jaar gebruiken wij meer natuurlijk kapitaal dan de aarde kan leveren. Ook de nieuwe Macro Economische Verkenning Plus legt de vinger op de zere plek. Nederland behoort tot de rijkste landen van de wereld, met een hoge kwaliteit van leven. De verantwoordelijkheid voor de negatieve impact van onze levensstijl wordt echter niet genomen. De rekening wordt doorgeschoven naar onze kinderen, in weerwil van wat de VVD haar kiezers daarover beloofde. De Nederlandse lucht, het water en de bodem behoren tot de meest vervuilde van Europa, terwijl wij een groot beslag leggen op de mondiale landbouwgronden en grondstoffen. Wij leggen als land een onverantwoord groot beslag op de aarde. Zo staat te lezen in de Macro Economische Verkenning Plus, maar het doet de heren Rutte en Samsom kennelijk niets. Zij schrappen 155 miljoen euro aan duurzame investeringen. Ook wij willen graag duidelijkheid over de duurzame maatregelen die gesneuveld zijn.

Ik hoorde Ed Nijpels vanochtend in het Radio 1 Journaal zeggen dat dit deelakkoord dan misschien ontgroend mag zijn, maar dat hij hoopt dat het echte regeerakkoord een stuk groener zal zijn. Hij verwacht als VVD'er onder meer een wettelijke normstelling voor bedrijven en burgers. Wat groen is aan dit Herfstakkoord blijft een raadsel. Valt een eikel uit de boom, lijkt die sprekend op je oom.

Als er ooit een kans was op vergroening van de samenleving, dan is die kans in het Herfstakkoord in ieder geval niet terug te vinden. Ik betreur dat ten zeerste.

En voorts ben ik van mening dat er een einde moet komen aan de bio-industrie.

Interrupties:

Mevrouw Thieme (PvdD):
Wij hebben een debat over de formatie tussen de twee kemphanen, tussen "het grote gevaar voor Nederland" en de partij die "het rechtse rotbeleid" vertegenwoordigt. Waarom is de heer Samsom er zo op gebrand om een verstandshuwelijk aan te gaan met zijn grootste vijand tijdens de verkiezingen, met het rechtse rotbeleid? Wat is er zo belangrijk dat hij dit als eerste doet, terwijl er zo veel partijen zijn waarmee op pragmatische gronden veel meer overeenkomsten te vinden zijn?

De heer Samsom (PvdA):
Wij hebben dit debat vorige week al gevoerd. Het antwoord op de vraag wat er zo belangrijk was, luidt "Nederland". Wij moeten verder. Wij moeten sterker en socialer uit deze crisis komen. Wij hebben aangegeven dat een combinatie van de PvdA, de VVD en eventueel nog meer partijen daarvoor een mogelijkheid bood; daarmee herhaal ik toch het debat van vorige week, waarvoor mijn excuses. Andere partijen wilden hier niet aan meedoen of sloten alle andere combinaties uit. Daarom zijn wij op deze manier verdergegaan. Wij spelen geen politieke spelletjes, blijven niet in de loopgraven wachten en etaleren niet de onmacht van Den Haag. Wij willen Nederland verder helpen. Dat hebben wij gedaan.

Mevrouw Thieme (PvdD):
Het is jammer dat de heer Samsom zo geërgerd raakt …

De voorzitter:
Ik moet zeggen dat hij wel een punt heeft. Dit is een herhaling van het debat van vorige week. Wij hebben het vandaag over het deelakkoord dat naar de Kamer gestuurd is, waarover de informateurs een brief hebben gestuurd.

Mevrouw Thieme (PvdD):
Ja, en ik heb het vandaag over het niet vasthouden aan je idealen. Dat doet de heer Samsom. Je ziet in het deelakkoord dat die stelling bewaarheid wordt. Dat is belangrijk omdat wij hier duidelijk willen maken dat de 2,3 miljoen kiezers die op de PvdA gestemd hebben, hoopten dat er een drastische koerswijziging zou komen. Dat was namelijk de belofte. Er vindt echter geen koerswijziging plaats. Waarom heeft de heer Samsom niet tegen de heer Rutte gezegd dat hij eerst maar eens moest proberen om een coalitie te vormen met de partijen die zijn geestverwanten zijn? Waarom heeft hij niet gezegd dat hij, als dat niet lukte, vervolgens zelf zou proberen om een coalitie te vormen met zijn eigen geestverwanten? Ik heb daarop geen antwoord gekregen tijdens het vorige debat en wil dat nu wel.

De heer Samsom (PvdA):
Met alle respect, dit is inderdaad een herhaling van het debat van vorige week. Mevrouw Thieme vraagt met welke partijen wij om tafel zouden moeten gaan zitten. Die vraag is vorige week beantwoord en ik heb die zojuist nogmaals beantwoord; ik ben mevrouw Thieme daarin graag ter wille. Dit is de constellatie waarin wij Nederland verder gaan helpen. Wij hebben dat nu gedaan met een begroting voor 2013. Als mevrouw daarover nog vragen heeft, beantwoord ik die graag.

Mevrouw Thieme (PvdD):
De heer Samsom heeft gezegd dat er een drastische koerswijziging moet komen. Hij heeft gezegd dat het belangrijk is dat er een stabiel kabinet komt, juist vanwege de crisis. Nu gaan de twee kemphanen proberen met elkaar een coalitie te vormen. Is dat een garantie voor stabiliteit? Is dat een garantie voor de koerswijziging die de Partij van de Arbeid voorstaat, namelijk een verduurzaming van de economie? Gezien de ontgroening in het deelakkoord kan ik alleen maar zeggen: mijnheer Samsom, u stelt de kiezers en de mensen die gaan voor verduurzaming en stabiliteit, enorm teleur.

De heer Samsom (PvdA):
Wat betreft stabiliteit denk ik dat we gisteren hebben aangegeven hoe snel twee partijen tot een akkoord kunnen komen waarin inderdaad, nu citeer ik collega Slob of Buma, "grote wijzigingen zijn aangebracht" op het Lenteakkoord. Mevrouw Thieme sprak ook over ontgroening. De grootste vergroeningsmaatregelen -- ik dank mevrouw Sap en de heer Pechtold dat zij die in het Lenteakkoord hebben ingebracht -- staan er nog gewoon in. De natuurgelden blijven behouden, de kolenbelasting blijft staan, evenals de andere milieubelastingen die waren afgesproken. Het enige wat wij weghaalden, haalden we al in ons verkiezingsprogramma weg. Daar was niet eens een onderhandeling met de VVD voor nodig. Het betreft ineffectieve subsidiemaatregelen, waar wij liever van afzien omdat wij die willen vervangen door effectieve maatregelen op de lange termijn.