Bijdrage van de Partij voor de Dieren aan AO Land­bouwraad

Voorzitter. Mijn voorgangers hebben hun spreektijd vooral ingezet voor een eerste beschouwing op de plannen van Landbouwcommissaris Fischer Boel. Ik kom daar zo op, maar wil eerst aandacht vragen voor de brief van de minister over de verplichte 100% klepcontrole.

Dat er iets mis is met het transport van de miljoenen dieren die door Europa worden gesleept is duidelijk. Ook is helder dat de minister, ondanks de vele gerapporteerde misstanden, niet eens blijkt te willen voldoen aan het Europese level playing field. Laat staan dat zij, als minister van de grootste exporteur van levende dieren in Europa, echte verantwoordelijkheid wil nemen door wat stappen verder te gaan dan haar Europese collega’s. Haar voornemens om de 100% klepcontrole in te voeren en per 1 januari 2008 een GPS systeem in te stellen worden door gebrek aan daadkracht weer ingetrokken. Ook al zegt de minister van alles te willen, we hebben toch echt gerede twijfel dat het niet zo is. En haar brief van 19 november bevestigt dat nog eens te meer.

Vorige maand hebben we de minister gevraagd te reageren op de briefwisseling tussen de dierenrechten organisatie Animals Angels en de Europese Commissaris voor Gezondheid en Consumentenbelangen (DG SANCO, Kyprianou). De brief van DG Sanco laat geen ruimte voor twijfel: de fysieke aanwezigheid van een dierenarts bij het inladen van dieren is verplicht om de verklaring die deze moet ondertekenen naar waarheid te kúnnen invullen. U legt dus eigenlijk de verantwoordelijkheid bij dierenartsen en laat het aan hen over.

Het is dan ook verbazingwekkend en teleurstellend tegelijkertijd dat de minister lijkt weg te willen komen met een verklaring dat deze Europese Verordening niet voor Nederland zou gelden. Zij stelt dat de werkwijze van Nederland; waar de zogenaamde brancheprotocollen de klepcontrole vervangen, ook voldoende is om aan de richtlijn te voldoen. Ze refereert aan een gesprek met de FVO (Food and Veterinary Office), die geen bezwaren zou hebben tegen deze werkwijze. Maar het is mij volstrekt onduidelijk waarom de FVO geen bezwaren heeft.

De Partij voor de Dieren gaat met deze interpretatie van de minister dus niet akkoord. Daarom willen wij van de minister de toezegging dat zij de zogenaamde brancheprotocollen en de Nederlandse werkwijze officieel ter goedkeuring voorlegt aan de Europese Commissie en de Kamer binnen een maand over rapporteert over de bevindingen van de Europese Commissie.

Dan wil ik nog even een ingaan op de stand van zaken van het Europese Verdrag inzake de bescherming van dieren tijdens internationaal vervoer. Het Europese Verdrag schiet nog ernstig te kort in het beschermen van dieren tijdens de lange transporten naar bijvoorbeeld de Oekraïne en Wit Rusland. Het is noodzakelijk dat met de toename van het aantal transporten van levende dieren naar de uithoeken van Europa, op zijn minst het welzijn van deze wordt gegarandeerd. Het liefste zien we dat Europa de transporttijden drastisch inperkt waardoor dit soort transporten niet meer voorkomen.

Ook zouden wij een scherpe invulling willen zien van beladingsgraden, temperatuurnormen en beter afgestemde rij- en rusttijden voor dieren. Maar deze zaken zijn door een gebrek aan Europese overeenstemming in 2004 nooit ingevuld. Gelukkig lijkt er nu een wat diervriendelijker wind door de Europese burelen te waaien. Een woordvoerder van DG Sanco gaf tijdens ons bezoek aan Brussel aan dat Kyprianou echt werk wil gaan maken van een menswaardiger transport van levende dieren en ook Fischer Boel stond daar in het gesprek dat we hadden positief tegenover.

Kan de minister aangeven hoe het staat met de evaluatie van de Europese transportverordening (2005/1) en welke aanvullende eisen zij hier in wil brengen ten aanzien van transport en op welke wijze zij zich gaat inzetten voor aanscherping van de regels?

Voorzitter. Dan wil ik nu ingaan op de Health Check. De plannen van commissaris Fischer Boel om het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid nog meer te richten naar de maatschappelijke rol die de landbouw speelt zijn uit ons hart gegrepen. En dat daar dan ook maatschappelijke baten tegenover zullen staan is evident. Versnelde modulatie en afroming van steun van grote bedrijven ten gunste van de tweede pijler is een goede manier om de pot met gelden voor het platteland te vullen.

Wat ons betreft kunnen die gelden ook terugvloeien naar boeren, en Juist om zo belangrijke maatschappelijke waarden die zij vervullen en die lastig in de prijs van een product te zijn verrekenen, te kunnen borgen en belonen met publiek geld. Zoals natuurlijk dierenwelzijn.

De enquête van de minister over het GLB laat zien dat mensen zeer begaan zijn met dierenwelzijn. Dierenwelzijn staat ruim bovenaan als maatschappelijke waarde (33%, terwijl nummer 2, een schoon milieu, 15% van de stemmen kreeg). En een ruime meerderheid geeft aan dat het noodzakelijk is dat het GLB rekening houdt met dierenwelzijn.

Kan de minister aangeven welke ambities zij heeft ten aanzien van dierenwelzijnmaatregelen die kunnen worden gefinancierd vanuit de tweede pijler?

Ook in de sfeer van cross compliance heeft commissaris Fischer Boel plannen om de randvoorwaarden aan de directe inkomenssteun verder in te vullen en aan te scherpen. Zij noemt concreet waterbeheer en klimaatverandering. Wij ondersteunen een verdere invulling van cross compliance, maar willen daarbij aangeven dat de voorwaarden rekening dienen te houden en zelfs strengere eisen zouden moeten stellen aan het dieren welzijn op de bedrijven van de ontvangers van directe steun. Er bestaat de kans dat er ene frictie optreedt in het nemen van verplichte klimaatmaatregelen (zoals emissie arme huisvesting) en dierenwelzijn (koeien die permanent worden opgestald om emissies te verlagen). Dat kan niet zo zijn.

Graag een reactie van de minister of zij bereid is dit punt in te brengen.

Ik zou verder graag nog een algemene reactie van de minister willen over de plannen van Fischer Boel. Kan ze aangeven of zij de plannen van Fischer Boel steunt en welke zij daarvan zal onderschrijven? Steunt deze minister een versnelde modulatie en zal zij zich inzetten dat zowel in de eerste als in de tweede pijler dierenwelzijn een van de eisen zal zijn

Landbouwcommissaris Fischer Boel heeft aangegeven dat zij een verruiming van het melkquotum van 2% wil toestaan. De partij voor de dieren is tegen verruiming van het melkquotum omdat de gevolgen voor dierenwelzijn, milieu en klimaat nog onduidelijk zijn. De melkveehouderij is nu al een van de grootste veroorzakers van broeikasgassen, en dat zal met een uitbreiding van het melkquotum eerder minder dan meer worden. Ook heeft de melkveehouderij nog fikse uitdagingen op het gebied van ammoniak. Wij willen niet toe naar een situatie waarin koeien straks gedwongen op stal moeten staan om alle schadelijke uitstoot weg te kunnen wassen. Dus liever eerder een quotum verlaging in de vorm van een krimp, dan uitbreiding.

Graag een reactie van de minister hoe zij de uitbreiding van het quotum ziet in het licht van de milieu- en klimaatdoelstellingen en het dierenwelzijn.

En kan zij daarop aansluitend ook een doorkijk geven van de verwachte milieu-, klimaat- en dierenwelzijn effecten van het loslaten van het quotum in 2015?

Welke voorzorgsprincipes zal zij de komende jaren inbouwen om de doelstellingen van dit kabinet enigszins te kunnen halen? En dan bedoel ik niet de emissie arme huisvesting of een pil voor de koeienmaag….

Kan de minister aangeven wat de maatschappelijke meerwaarde het uitbreiden en loslaten van het melkquotum heeft en hoe deze opwegen tegen de aanzienlijke maatschappelijke kosten die nu al worden gemaakt om de vervuiling vanuit de veehouderij op te ruimen?