Bijdrage Van Esch aan algemeen overleg over de leef­om­geving

Voorzitter, het laatste debat van de commissie I&W.
In mijn bijdrage zullen een hoop onderwerpen uit de afgelopen jaren de revue passeren omdat er wel wat beweging in gang is gezet, maar de urgentie ervan nog te weinig wordt ingezien.

Het is bijvoorbeeld goed om te zien dat er, jaren na de Zembla uitzending, een brief ligt van de staatssecretaris waarin zij pleit voor een verbod op rubbergranulaat op kunstgrasvelden.
Daar is de Partij voor de Dieren al heel lang voorstander van. Maar waarom kiest de staatssecretaris om dat verbod pas over 10 jaar in te laten gaan? En waarom nog een uitzonderingsmogelijkheid creëren? En waarom gaan we ons nu ook focussen op de ontwikkeling van plastic kunstgrasvelden zonder rubbergranulaat in plaats van al het geld dat daar in gaat zitten gewoon te investeren in natuurlijke grasvelden?

Het is goed om te zien dat er stappen gezet worden rondom het overnemen van de EFSA normen voor PFAS-stoffen. Mijn collega Wassenberg vroeg daar jaren geleden al naar. Maar waarom gaat de staatssecretaris nu kijken hoe we de gezondheidswaarde gaan omvormen tot norm? We gaan toch niet polderen over gezondheidsnormen? En we lezen dat de minister voor VWS zich in Europa in gaat zetten om de discussie vlot te laten verlopen. Dat klinkt mij niet in de oren alsof zij daar stevig positie gaat nemen voor een zo veilig mogelijk norm. Graag een toezegging van de staatssecretaris dat dit wel zo is!

En nog een – helaas - altijd terugkerend onderwerp. De industrie. De afgelopen jaren bijna elke week was er wel ophef en nieuws. Over Tata Steel, over Chemelot, over Chemours, over ESD-SIC.
En nu ook weer over de asfaltfabrieken. Die 500% meer benzeen zouden mogen uitstoten. Benzeen hé, waarvan gewoon bekend is dat het kankerverwekkend is. In Trouw werd het goed samengevat: “Hoe dat precies komt, die extra uitstoot, weten de centrales niet, waardoor maatregelen uitblijven”. Voorzitter, dat is schandalig en ik wil weten hoe de staatsecretaris zorgt dat per direct overal aan de norm voldaan gaat worden.

En weer blijkt dat mensen naar de rechter moeten om hun gezondheid te beschermen. De omwonende van Tata Steel bijvoorbeeld zijn jaren en jaren in de steek gelaten door de regering.
Wij hameren al jaren op strenge normen en meer handhaving. Waar wacht de staatssecretaris op?

Burgers moeten naar de rechter om hun gezondheid te beschermen, en de regering haalt de baas van Shell binnen om te adviseren over het milieubeleid, ik kan er nog altijd niet bij.

Voorzitter, na deze kabinetsperiode is de conclusie. Langzaam maar zeker komen er af en toe goeie plannen door. Statiegeld op blik, fijn dat het er eindelijk komt. Wij pleiten daar al sinds 2006 voor.
En ook op de andere terreinen worden stapjes vooruit gezet. Maar terwijl we PFAS willen tegen gaan, rollen de nieuwe chemische stoffen zo weer de markt op. Terwijl wij statiegeld willen invoeren groeit jaarlijks het aantal verpakkingen met 100 miljoen.

Zo lang we geen serieuze maatregelen willen nemen, niet fundamenteel de systemen gaan herzien, blijft het repareren. We moeten een regering hebben die begrijpt dat de circulaire economie vooral
draait om reductie en hergebruik en veel minder om recycling. Een regering die het voorzorgsbeginsel serieus neemt bij het beleid omtrent chemische stoffen. Een regering die de industrie echt durft aan te pakken.

Kortom, een regering die een veilige leefomgeving voor zijn burgers creëert.