Bijdrage Van Esch aan commis­sie­debat externe veiligheid

Voorzitter,

Voor de Partij voor de Dieren is al heel lang duidelijk: In Nederland stellen kabinetten de economische belangen con-se-quent boven de belangen van het milieu en de gezondheid. Iedereen die daar nog over twijfelt, raad ik de documentaire Beerput Nederland aan. Het toont decennia aan misstanden.

Mijn eerste vraag is dan ook: Wanneer komt de ommezwaai?

Het rapport van de Algemene Rekenkamer over milieucriminaliteit bevestigde ook de analyse van de Partij voor de Dieren; Milieuwetgeving wordt niet nageleefd. Zicht op de omvang van het probleem ontbreekt, keuzes bij handhaving zijn niet begrijpelijk en ingrijpen leidt vaak niet tot verbetering.
Dit rapport en het rapport van de commissie van Aartsen worden nog besproken maar ik wil toch de staatssecretaris nu al vragen wat zij met dit rapport zal doen. Welke voorbereidingen treft zij zodat er op de formatietafel werk gemaakt kan worden van het beschermen van onze leefomgeving? En ik zag vast: het antwoord; “meer onderzoek” kan echt niet.

Twee voorbeelden waarom niet.

TNO en het ILT kwamen deze week met een vervolgpublicatie over de Nederlandse chemische sector die zich op grote schaal schuldig maakt aan het wegmengen van chemisch afval in brandstoffen. Kankerverwekkende stoffen die duur zijn om te verwerken worden weggemengd in brandstof voor zeeschepen of de Afrikaanse markt.

Dit is al decennia bekend en toch is de reactie van de ILT dat ze de sector erop aanspreken… en men ‘verwacht maatregelen van de brandstoffensector’.

Voorzitter, dit is naïviteit ten top. Het gaat hier om een miljarden business[1]. En het is niet alsof er per ongeluk kankerverwekkend afval toegevoegd wordt[2].
Ik wil van de staatssecretaris horen welke serieuze stappen gezet gaan worden om deze praktijken te stoppen. En als daar extra wettelijke grondslag voor nodig is dan wil ik horen hoe snel zij die naar de Kamer kan krijgen.

Het andere voorbeeld is Tata Steel. De staatssecretaris is, net als ik , onlangs op bezoek geweest bij stichting Frisse Wind en ik las dat de verhalen haar raakte. Dat was bij mij ook het geval voorzitter. Boos, werd ik ook toen ik het speeltuintje zag, waarbij het zand vol met ijzer zat. En dan gaat Tata Steel dagelijks de speeltoestellen schoonmaken, zodat de illusie van een veilige omgeving voor kinderen gewekt wordt.
De staatssecretaris noemde ook haar ‘oplossingen’: Er worden filters geplaatst, dwangsommen zijn niet langer fiscaal aftrekbaar, en zij zet zich in Europa in voor schonere lucht.[3]
Serieus? Het gaat hierbij om grootschalige vervuiling en mensen worden niet alleen ziek, maar overlijden ook aan kanker. En dit is het?
Nog niet eens gesproken over de ‘duurzame’ investeringen die triomfantelijk gepresenteerd zijn. Een doekje voor het bloeden, zeker voor een miljardenbedrijf dat, zoals we vorig jaar konden lezen nooit belasting heeft betaald.[4] Gelooft de staatssecretaris echt nog in de groene fabels van Tata Steel of gaat zij harde maatregelen afdwingen?

Tot slot nog een aantal vragen over de plannen om buisleidingen te gaan leggen richting Chemelot. Onder het mom van verduurzaming gaat het kabinet investeren in, jawel, fossiele gasleidingen en leidingen voor CO₂ gas. De industrie en het ministerie willen voor de komende decennia investeringen doen in fossiele infrastructuur die dwars door Natura 2000 gebieden aangelegd gaat worden. Lekker duurzaam.

Voorzitter, heeft de minister wel onderzocht welke grondstoffen er überhaupt nodig zijn voor een duurzaam Chemelot? Want een kunstmestfabriek die gas nodig heeft hoeven we niet te verduurzamen. In een echte kringlooplandbouw hebben we namelijk geen kunstmest nodig.
Op Chemelot zitten ook fabrieken die plastickorrels maken. Wil de staatssecretaris die verantwoordelijk is voor het milieu, echt de groei van de plasticproductie faciliteren?

Dank u wel.