Bijdrage van Esch aan coro­n­adebat

Voorzitter,

Allereerst wil ik mijn dank uitspreken naar alle zorgprofessionals voor hun harde werk in deze moeilijk tijd. En mijn medeleven naar de nabestaanden, van de slachtoffers van het coronavirus, en naar de mensen die nu besmet zijn. Ik wens hen heel veel beterschap.

Voorzitter,

“We zijn een nuchter landje”, zei premier Rutte afgelopen maandag bij een persconferentie. In het licht van de recente ontwikkelingen en de inmiddels minstens 614 besmettingen, is nuchterheid een houding geweest die ons duur zou kunnen komen te staan.

Mijn fractie maakt zich zorgen over de onzekerheid waarmee het virus is omgeven. Onzekerheid, die pleit voor méér dan risicomanagement, voor harde voorzorgsmaatregelen. Premier Rutte zei het zelf; we moeten met 50% kennis 100% besluiten nemen. Vanmorgen lazen we dat een hoogleraar medische microbiologie aangeeft dat er aanwijzingen zijn dat mensen soms eerder besmettelijk zijn, ook als ze nog geen klachten hebben. Wordt hierop geanticipeerd? En wat is de impact van het virus op de luchtwegen op de langere termijn? Uit China weten we dat er aanwijzingen zijn dat er serieuze schade kan worden toegebracht. Graag een reactie van de minister.

Voorzitter, het vertrouwen in de experts is groot, en terecht. Maar het vertrouwen dat dit kabinet uit voorzorg echt harde maatregelen durft te nemen vóór de volksgezondheid maar ten kóste van de economie, is bij mijn fractie klein. En wel om drie redenen, die ik één voor één zal toelichten. Er werd te lang vastgehouden aan business as usual. De scholen blijven open zodat mensen blijven werken en de economie niet instort. En internationale reizen blijven toegestaan om de economische impact te beperken.

Voorzitter, vorige week heb ik gewaarschuwd voor de houding die te veel gericht was op ‘business as usual’. Ook toen al waren er aanwijzingen dat het virus zich deels ongemerkt verspreidt óf niet te herleiden is tot de bron, waardoor er veel meer mensen besmet zijn dan wij weten. En als we dat vorige week al wisten, hadden we dan niet toen al de maatregelen moeten nemen die sinds vandaag gelden? Uit voorzorg? Dan hadden we het virus wellicht écht nog kunnen indammen. Graag een reactie.

Terugkomend op de scholen. Waarover terecht na de persconferentie van vanmiddag onrust is ontstaan. Het voelt niet goed om zelf thuis te werken en wel je kind(eren) naar school te sturen. Op een school zijn toch bij elkaar opgeteld al snel meer dan 100 kinderen aanwezig. Is het kabinet bereid het Deense model van scholen sluiten, maar wel opvang voor kinderen van oa medisch personeel, in te voeren? Dan meteen even de praktische vraag, waar is het cijfer van 100 op gebaseerd?

Voorzitter, dan de internationale reizen. Waarom worden er geen maatregelen genomen om het transport van mensen en goederen te beperken? Want straks is heel Nederland braaf thuis aan het werk, en blijft Amsterdam vol stromen met toeristen uit alle hoeken van de wereld? Kunnen mensen gewoon op vakantie?

Voorzitter, met het oog op de toekomst een laatste punt.

Een ding is zeker, als we niet serieus naar preventie gaan kijken, zullen we steeds vaker geconfronteerd worden met pandemieën die nog veel ingrijpender zullen zijn dan corona.

De manier waarop mensen sinds enkele decennia met dieren omgaan is letterlijk ziekmakend. 70% van de ziekteverwekkers is afkomstig van dieren. Mensen worden ziek door de grootschalige, intensieve manier waarop we dieren houden en de wereld over slepen. MERS, SARS, en nu dit coronavirus vinden allen hun oorsprong in dieren.

De bron was ditmaal en dierenmarkt in Wuhan. In reactie heeft de Chinese overheid besloten de consumptie van wilde dieren volledig te verbieden. Is daarmee de kous af? Zeker niet. De Europese markt voor wilde, exotische dieren is enorm. Schiphol is een belangrijke doorvoerhaven. Veel exotische dieren mogen, indien gefokt, legaal verhandeld worden. Vergunningen zijn lachwekkend simpel te vervalsen. In Nederland is het nog altijd toegestaan om een civetkat, de waarschijnlijke bron van SARS , als huisdier te houden. Onze grenzen staan wagenwijd open voor de invoer van gevaarlijke ziektes door een gebrek aan regulering en toezicht. Wetenschappers waarschuwen al jaren dat deze handel levensgevaarlijk is.

Het intensieve, wereldwijde gesleep met dieren is een tikkende tijdbom. Daarom kunnen ziektes als het coronavirus telkens weer de kop opsteken. We moeten de cyclus van (1) ziekte-uitbraken, (2) vervolgens met man en macht de gevolgen beperken, en daarna (3) weer wachten tot het mis gaat verbreken. Dit kan volgens steeds meer deskundigen alleen door te stoppen met de intensieve, mondiale handel in dieren.

Voorzitter, dank u wel